Husiler Taiz'e füzeler ve insansız hava araçlarıyla saldırdı

Hükümet ateşkesin baltalanmasına karşı uyarıda bulunurken Bin Mübarek, bombardımanı ‘uluslararası ve insancıl hukukun ve Birleşmiş Milletler ateşkesinin net bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Reuters
Reuters
TT

Husiler Taiz'e füzeler ve insansız hava araçlarıyla saldırdı

Reuters
Reuters

Yemen’de 2 Nisan’dan bu yana yürürlükte olan Birleşmiş Milletler’in ateşkesinin ihlaline yönelik gerilim sürüyor. Husi milisleri dün Taiz şehrinin mahallelerine füzeler ve silahlı insansız hava araçlarıyla saldırdı. Hükümet, milislerin Birleşmiş Milletler’in düşmanlıkların kalıcı olarak durdurulması için sağlamaya çalıştığı barış fırsatının baltalanmasına yönelik uyarıda bulundu.
Görgü tanıklarına göre Husi milisler Taiz şehrinin doğusunda sivil bölgelere SİHA’larla saldırı düzenledi. Bombardıman en az 10 kişinin yaralanmasına neden olurken bir parkta Ramazan Bayramı’nı kutlayan insanlar arasında da paniğe yol açtı.
Bombardımanda şehirdeki polis binası hedef alınırken hükümet ve insan hakları aktivistleri saldırıyı kınadı. Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek olayı ‘uluslararası insan hakları hukukunun ve Birleşmiş Milletler’İn  ateşkesinin net bir ihlali’ olarak nitelendirdi.
Bin Mübarek, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda milislerin Taiz güvenlik idaresini insansız hava araçlarıyla hedef aldığını, yakındaki bir parkta Ramazan Bayramı’nı kutlayan çocuklar ve aileler arasında 10 kişinin yaralanmasına ayrıca maddi hasara ve paniğe yol açtığını belirtti.
Yemenli Bakan, milislerin mevcut ateşkes ile sağlanan barış fırsatını kaçırma tehlikesi konusunda uyararak “Ateşkes bir barış kapısıydı. Ancak bu fırsatı baltalamaktan milisler sorumlu olacak” dedi.
Husi saldırısı, Garden City Park, El-Emel Kanser Hastanesi, el-Ehli Spor Kulübü ve Taiz Üniversitesi Sanat Fakültesi yakınlarındaki sivil alanları hedef almış olması sebebiyle halk arasında geniş çaplı bir öfkeye yol açtı. İnsan hakları örgütü Mayyun, saldırıyı ‘ölümcül’ olarak nitelendirdi. Husi milislerinin, SİHA’larla çocuklar ve kadınlarla dolu bir parkın yanındaki halka açık bir caddeyi hedef aldığı kaydedildi.
‘Net bir ihlal’ olarak nitelendirdiği saldırı sebebiyle BM ateşkesinin çökeceğine karşı uyarıda bulunan Mayyun sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu, Taiz şehrinde yaşanan ilk olay değil. Zira sivil kayıplara yol açan, havan mermileriyle yerleşim bölgelerini hedef alan benzer saldırılar daha önce de gerçekleşmişti.”
Açıklamada ateşkese uyma konusundaki ciddiyet sorgulayan Mayyun  ateşkesin, askeri ve sivil noktaların hedef alınmasına yönelik saldırıların ardından tehlikede olduğunu vurguladı. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler’in Husi milislerine yönelik çabalarına sıkı sıkıya bağlı kalmaya devam etmesi ve liderliğini Yemen’deki insani durumun yakın zamanda çökmesine karşı uyarması gerektiğini kaydetti.  
Yemen’deki İnsan Hakları Bilgi ve Rehabilitasyon Merkezi, Taiz’in merkezindeki çocuk parkına yakın bir noktada gerçekleştirilen Husi bombardımanını kınadı. Merkez yaptığı açıklamada, milislerin SİHA’larla Garden City Park, El-Emel Kanser Hastanesi, bir polis binası ve el-Ehli Spor Kulübü yakınlarını hedef aldığını belirtti.
İnsan Hakları Bilgi ve Rehabilitasyon Merkezi gözlem ekibi, Husilere ait SİHA’ların Ramazan Bayramı’nın ilk gününün sabah saatlerinden itibaren uçuş gerçekleştirdiğini kaydetti. SİHA’lar sabah saatlerinde de uçuşlarına devam etti. 8 yıldır kuşatma altında olan Taiz kentin ilk çatışma noktası olan blgeye  sabah saat 09.30’da dört top mermisi atıldı.
Açıklamada “Bombardıman savunmasız nüfusa en büyük zararı vermeyi amaçlıyordu” ifadelerine yer verilirken Birleşmiş Milletler’e insani ateşkesi kurtarma, kuşatma altındaki Taiz kentindeki geçişleri açma ve sivilleri korumak için ciddi adımlar atma çağrısında bulunuldu.
Husi ihlalleri ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yanaciddi oranda arttı.  Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Farac el-Bahsani, Konsey’in uluslararası ateşkese olan bağlılık ile barışın kurulması ve savaşın sona ermesi gerektiğini vurguladı.
Bahsani dün (yaptığı resmi açıklamalarda şunları söyledi:
“Konsey’in çabalarına rağmen Husi milislerinin ateşkesi ihlal etmeye devam ettiğine dair ortaya çıkan göstergeler, uzlaşmazlığın boyutunu ve tüm barış girişimlerinin reddedildiğini doğrular nitelikte.”
Aynı bağlamda, Ortak Kuvvetler Komutanı ve Genelkurmay Başkanı Korgeneral Sağir bin Aziz de 7’inci Askeri Bölge liderliğinde, tugayların ve askeri birliklerin liderleri ile cephelerin liderlerini, saha koşullarını ve bölge unsurlarının savaşa hazırlık durumunu görüştü.
Resmi kaynaklar, Bin Aziz’in ordu mensuplarının savaşa hazır olmalarına, morallerini yüksek tutmasına ve İran destekli Husi milislerinin işlediği ihlallere rağmen ateşkes konusundaki sabır ve bağlılık göstermelerine övgüde bulundu.
Yemen resmi haber ajansı SABA’ya göre, Yemen Genelkurmay Başkanı, Husi milislerin ateşkes kurallarını ihlal etmeleri nedeniyle, güçleri arasında her gün ölümler ve yaralanmalar meydana geldiğini, ve maddi kayıplar da yaşandığını kaydetti. “Buna rağmen, güçlerimiz halen ateşkese bağlı kalıyor. Siyasi ve askeri liderliğin direktiflerini uyguluyor ve Yemen'deki meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu ve Birleşmiş Milletler'deki kardeşlerin arzularını gözetiyor” ifadelerini kullandı.
Bin Aziz açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Husi milisler halka zarar vermeye, harap etmeye, öldürmeye, insanları yerinden etmeye ve hayat nefret dolu bir Yemen nesli inşa etmeye çalışırken biz tüm Yemenliler için geniş kapsamlı ve adil bir barışın sağlanması için mücadele ediyor ve fedakarlıklar sergiliyoruz.”
Resmi kaynaklara göre Yemen Genelkurmay Başkanı, güçlerine yaklaşmakta olan savaş için tam olarak hazırlanma talimatı verdi. Ayrıca Husi milislerinin geçmiş yıllarda olduğu gibi ateşkese uymayacağını ve  ateşkesi savaşa hazırlanmak için bir dinlenme dönemi olarak gördüklerini vurguladı.  



İsrail, Lübnan ordusunun talebi üzerine Lübnan’ın güneyindeki bir köyün bombalanmasını askıya aldı

İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)
İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)
TT

İsrail, Lübnan ordusunun talebi üzerine Lübnan’ın güneyindeki bir köyün bombalanmasını askıya aldı

İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)
İsrail'in el-Matala yerleşim biriminden görülen Lübnan'ın güneyindeki el-Adaissa beldesi (EPA)

İsrail ordusunun Arapça Sözcüsü Avichay Adraee, Lübnan ordusunun ateşkes anlaşmasının ‘ihlal edilmesi’ meselesini ele almak için bölgeye erişim talebinde bulunmasının ardından, İsrail'in dün Lübnan’ın güneyindeki bir köye düzenlemeyi planladığı hava saldırısını askıya aldığını söyledi.

İsrail dün sabah, Lübnan’daki silahlı grup Hizbullah'ın altyapısına saldırı düzenleyeceğini açıklayarak Yanuh köyü için tahliye uyarısında bulunmuştu.

Adraee, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Uyarı yayınlandıktan sonra, Lübnan ordusu suç unsuru bulunan belirli bir bölgeye erişim ve anlaşmanın ihlalini ele almak için talepte bulundu. İsrail ordusu bunu kabul etmeye karar verdi ve buna bağlı olarak saldırı geçici olarak askıya alındı.”

frgty6
İsrail, Lübnan'ın güneyindeki Ensar ve Zarariya arasındaki bölgeye iki hava saldırısı düzenledi (Sosyal medya)

İsrail ve Lübnan, 2024 yılında ABD'nin arabuluculuğunda bir ateşkes anlaşması imzalayarak, İsrail ile Hizbullah arasında bir yılı aşkın bir süre devam eden ve İsrail’in İran yanlısı grubu ciddi şekilde zayıflatan saldırılarıyla sonuçlanan çatışmalara son verdi. O tarihten bu yana, iki taraf birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçluyor.

İsrail, geçtiğimiz salı günü, Lübnan'ın güneyindeki birkaç bölgede Hizbullah'ın altyapısının olduğunu iddia ettiği hedefleri bombaladı.

Lübnan ve İsrail, ABD Başkanı Donald Trump'ın ‘Ortadoğu’da barış gündemine’ uygun olarak görüşmelerin kapsamını genişletme yönündeki talebine yanıt olarak, aralarındaki ateşkesi izleyen askeri komiteye sivil temsilciler gönderdi.


Hizbullah Genel Sekreteri: Direnişin silahsızlandırılması Lübnan'ın değil, İsrail-Amerika'nın talebidir

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Arşiv- Reuters)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Arşiv- Reuters)
TT

Hizbullah Genel Sekreteri: Direnişin silahsızlandırılması Lübnan'ın değil, İsrail-Amerika'nın talebidir

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Arşiv- Reuters)
Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım (Arşiv- Reuters)

Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım, “Direniş, Lübnan ordusuyla azami iş birliğine hazırdır ve Lübnan'ın gücünden ve direnişinden faydalanacak bir savunma stratejisine razıdır. Ancak Amerika ve İsrail'e teslim olma çerçevesine hazır değildir” açıklamasında bulundu.

Kasım dün yaptığı bir konuşmada, “Direnişin asıl görevi kurtuluştur, saldırganlığı önlemek onun görevi değildir. Caydırıcılığı sağlamak devlete ve orduya aittir, direnişin görevi ise onları desteklemektir” ifadelerini kullandı.

"Direnişin rolü, devlet ve ordu bunu yapamadığında düşmanla yüzleşmektir" ve "direnişin rolü, düşmanın gücünü pekiştirmesini engellemeyi desteklemek, ayrıca kurtuluşa yardımcı olmaktır" diyen Kasım, "Eğer ordu koruma sağlayamıyorsa, silahsızlandırılmasını mı talep etmeliyiz? Ve eğer direniş koruma sağlayamazsa ve İsrail saldırganlığı devam ederse, direnişin silahsızlandırılmasını mı talep etmeliyiz?" diye sordu.

"Devletin sorunu, devletin gelişimi adına silah tekelciliğiyle ilgili değildir" diyerek, "önerilen silah tekelciliğinin Amerikan-İsrail talebi olduğunu" ifade etti.


Oklar Hamas’a çevrildi: Direniş Ekseni’ni Hamas’ın 7 Ekim kararı mı dağıttı?

Han Yunus’ta Aksa Tufanı Operasyonu sırasında ele geçirilen bir İsrail askeri aracının üzerine çıkan Filistinliler, 7 Ekim 2023 (DPA)
Han Yunus’ta Aksa Tufanı Operasyonu sırasında ele geçirilen bir İsrail askeri aracının üzerine çıkan Filistinliler, 7 Ekim 2023 (DPA)
TT

Oklar Hamas’a çevrildi: Direniş Ekseni’ni Hamas’ın 7 Ekim kararı mı dağıttı?

Han Yunus’ta Aksa Tufanı Operasyonu sırasında ele geçirilen bir İsrail askeri aracının üzerine çıkan Filistinliler, 7 Ekim 2023 (DPA)
Han Yunus’ta Aksa Tufanı Operasyonu sırasında ele geçirilen bir İsrail askeri aracının üzerine çıkan Filistinliler, 7 Ekim 2023 (DPA)

Suriye'de Beşşar Esed rejiminin düşmesinden bir yıl sonra, ‘Direniş Ekseni’ çevrelerinde, Hamas'ın 7 Ekim 2023 tarihindeki Aksa Tufanı Operasyonu’nu, Direniş Ekseni’nin hiçbir unsuruyla koordinasyon kurmadan başlatarak eksenin gücünü ortadan kaldırmakla suçlandığı tartışmalar yeniden alevlendi.

Bu tartışma, bazen Direniş Ekseni taraflarının halk tabanlarından sıradan insanlar tarafından sosyal medyada gündeme getirildiyse de gayri resmi iç tartışmalarda ve toplantılarda da yer aldı ve resmi tartışmalarda da gündeme getirilmiş olabileceği düşünülüyor.

fgtr
İsrail saldırıları sonucu dumanlar yükselirken Gazze şehrinden kaçan Gazze sakinleri (Arşiv - AFP)

Bu tartışma, Hamas'ın yurtdışındaki Siyasi Büro Başkanı Halid Meşal'in bir televizyon röportajında yaptığı açıklamaların ardından bazı çevrelerde yeniden alevlendi. Röportajda Hamas’ın Direniş Ekseni ile ilişkisi hakkındaki bir soruya yanıt veren Meşal, Hamas’ın tarihi boyunca hiçbir eksenle ittifak kurmadığını ve tüm Arap ve İslam ülkelerine açık olduğunu söyledi.

Bu açıklamaların ardından Hamas ve Meşal'i en çok eleştirenler, sosyal medya platformu X üzerinden tweetler atan Beşşar Esed rejiminin destekçileriydi. Ancak Şarku’l Avsat’ın gözlemlerine göre asıl tartışma, Meşal'in açıklamalarından önce, sınırlı bir liderlik düzeyinde siyasi diyalogun hakim olduğu gayri resmi oturumlarda, bazı grupların aktif üyeleri ve halk tabanları arasında Gazze Şeridi'nde yaşandı.

Bu toplantılardan birinde, Hamas’ın Gazze şehrindeki bölgelerden sorumlu üst düzey bir yetkilisi, Hamas'ın saldırı planında hata yaptığını, Direniş Ekseni taraflarına, özellikle de Gazze Şeridi'ndeki bazı ortak gruplara, böyle bir saldırının sonuçlarının basit olmayacağını önceden bildiklerinden, sonuçlarına hazırlıklı olabilmeleri için bilgi vermediğini belirtti.

rt5y6
İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerinde düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden Hizbullah’ın silahlı kanadının lideri Heysem et-Tabtabai ve diğerlerinin cenaze töreninden bir kare (Arşiv - AFP)

İki haftayı aşkın bir süre önce düzenlenen toplantıya katılan kaynaklara göre lider ve toplantıya katılanların çoğu, savaşın diğer cephelere yayılması ve Hizbullah genel sekreteri Hassan Nasrallah dahil olmak üzere üst düzey Hizbullah liderlerini hedef alan önemli suikastlar gibi eksendeki bazı partilerin beklenmedik çöküşün Suriye’de eski rejimin çöküşüne yol açtığını, Esed rejiminin düşüşü ve İran'a yönelik saldırılar gibi olayların eksene zarar verdiğini ve sadece insani kayıplara yol açmakla kalmayıp, ABD'nin desteğiyle İsrail'in Gazze ve Lübnan'ı silahsızlandırma konusundaki ısrarı çerçevesinde bölgedeki gerçekliği de değiştirdiğini düşünüyor.

Toplantı sırasında, Hizbullah’ın askeri kanadının önde gelen bir üyesi, “Hamas'ın Aksa Tufanı Operasyonu bizi de onu da yok etti. Kendisiyle birlikte her şeyi yok etti... Artık eksen kalmadı, başka hiçbir şey kalmadı” diyerek toplantıda bulunanları şaşırttı.

Diğerleri de ona katılarak koşulların daha da zorlaştığını vurguladılar. Ancak Hamas'ın tek başına suçlanamayacağını ve Direniş Ekseni çevreleri arasındaki güvenlik dengesizliklerinin, İsrail'in hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunduğunu, etkili suikastların başarısına atıfta bulunarak belirttiler. Bazıları ise eksendeki tarafların kendilerini yeniden inşa edebilecek ve tüm zorluklarla başa çıkabilecek kapasitede olduklarına inandıklarını ifade ettiler.

fg
Şam'ın merkezindeki Emeviler Meydanı'nda Suriye’nin bağımsızlık bayrağını sallayan Suriyeli bir adamın havadan çekilen bir fotoğrafı, 11 Aralık 2024 (AFP)

Öte yandan bazıları Hamas'ın, tek başına saldırı kararı aldığı için halkından ve eksenin destekçilerinden özür dileme ve 2006 yılında Lübnan'ı savaşa sürükleme hatasını kabul eden Hassan Nasrallah'ın cesaretini göstermesi gerektiğini düşünüyordu.

Gazze Şeridi'ndeki Direniş Ekseni’ne bağlı bir İslamcı grup ve bir başka solcu grubun kaynakları, Gazze’deki savaşın başlamasından bu yana ve hatta savaşın sona ermesinden sonra bile, Filistinli grupların, özellikle maddi düzeyde, İran'ın çeşitli nedenlerle onlara verdiği desteğin azalmasıyla birlikte yeni koşullar ve gerçeklerden etkilendiğini kabul ediyor.

Bunu, birçok tarafın Gazze Şeridi’ne para transferini engellemek için attığı adımların doğrudan bir sonucu olarak görüyorlar. Hatta yurtdışındaki gruplar da İran'ın savaş nedeniyle yaşadığı durumun bir sonucu olarak bu destekten etkilenmiş durumda.

Sol kanat bir fraksiyondan bir kaynak, yurtdışındaki, özellikle Lübnan’daki direniş ekseninin takipçileriyle kişisel görüşmelerinde, herkesi bu zor duruma soktuğu için Hamas’ı suçlayanlar olduğunu söyledi.

dfr
İsrail'in Şehran'daki petrol deposuna düzenlediği saldırıda alevler ve duman yükselirken dalgalanan İran bayrakları (Arşiv - Reuters)

Filistinli İslamcı gruplardan birinin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Şüphesiz, savaşın sonuçları durumun gerçekliğini değiştirdi ve eksenin, ortak karar alma koordinasyonu ile güçlü bir varlık olarak hayatta kalma yeteneğini ortadan kaldırdı, ancak bu koordinasyon Hamas'ın savaşı başlatma planlarında ve niyetlerinde açıkça yoktu” ifadelerini kullandı.

Kaynak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Direniş eksenindeki herkes, yeteneklerinin ve liderlerinin çoğunu kaybetti ve bu, gruplar ile bölgedeki eksenin diğer bileşenleri arasındaki ortak koordinasyon sürecini açıkça etkiledi.”

Kaynak, bir yandan İran'ın desteğinin azalması, diğer yandan da bu gruplara mali akışın olmaması nedeniyle, gruplar arasında mali engellerin yeniden ortaya çıktığını ve bu gruplardaki aktif üyelerin maaş ve teşviklerinin ödenmesi için mali taahhütlerin eksik olduğunu inkar etmedi. Kaynak, bu durumun, eksenin tüm güçlerinin gerçekliğini ve koşullarını değiştiren son savaşın etkilerinden biri olduğunu vurguladı.

Öte yandan yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, Hamas'ı ‘Direniş Ekseni’nin dağılmasının arkasında olmakla’ suçlamanın haksızlık olduğunu söyledi. Hamas’ın eksenin bir parçası olduğunu belirten İbrahim, aynı zamanda eksenin Suriye'yi kaybettiği bir dönemde İsrail'in Hizbullah’ı ve İran'ı vurmasının sebeplerinden biri olabileceğine işaret etti.

Şarku’l Avsat’a konuşan İbrahim, Gazze, Lübnan, Suriye ve İran'da yaşananlara rağmen, Direniş Ekseni’nin Aksa Tufanı Operasyonu sırasında stratejik bir zafer elde ettiğine inananlar olduğunu söyledi.

İbrahim, Hamas'ın savaşın başlangıcında eksenin taraflarıyla koordinasyon kurmamış olmasına rağmen, söz konusu tarafların Hamas'ı terk etmediğini ve Hizbullah'ın Lübnan'dan aktif olarak savaşa katıldığını, ardından İran'ın da saldırıya uğradıktan sonra savaşa dahil olduğunu, ancak bundan önce, savaşın başlamasının ardından savaşa katılan ve önceden haberi olmayan Filistinli gruplara siyasi ve mali destek sağladığını açıkladı.

Diğer yandan siyasi analist İbrahim el-Medhun, bu tür suçlamaların ve eleştirilerin mantıksız olduğunu ve gerçeklere dayanmadığını belirterek, Suriye rejimi dışında Direniş Ekseni’nin savaşa katıldığını, Suriye rejiminin ise Hamas'a karşı düşmanca tavır takındığını, hatta Suriye içinde Gazze'yi desteklemek için herhangi bir halk hareketi veya kitlesel hareketin yapılmasını engellediğini vurguladı.

Beşşar Esed rejiminin düşüşünün Gazze'de olanlarla bağlantılı değil, biriken iç krizlerin sonucu olduğunu, Lübnan'daki durumun ise İsrail'in Aksa Tufanı Operasyonu’ndan bağımsız olarak Hizbullah'a karşı büyük çaplı bir saldırı hazırlığında olduğunu gösterdiğini söyleyen Medhun, Hamas'ın yaptıklarının bu planları erken bir aşamada ortaya çıkardığını ve İsrail'in hazırlıklarına dair stratejik bir uyarı görevi gördüğünü ifade etti.

Halid Meşal'in açıklamalarının bağlamından koparıldığını düşünen Medhun’a göre Meşal, esasında Hamas'ın İsrail'e karşı duran her eksenin yanında olduğunu, Arap veya İslam ülkelerindeki iç çatışmalara karışan herhangi bir eksenin parçası olmadığı söyledi.