Çin, Kremlin yaptırımlarının kendisine uygulanma ihtimaline karşı ekonomisine 'stres testi' uygulamış

"Eğer ABD'nin başını çektiği Batılı müttefikler Moskova'ya böyle yaptırımlar uygulayabiliyorsa, aynısını Çin'e de yapabilirler"

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Çin, Kremlin yaptırımlarının kendisine uygulanma ihtimaline karşı ekonomisine 'stres testi' uygulamış

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Çin'in savaş nedeniyle Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımların ardından, benzer bir senaryonun kendi ekonomisindeki etkisini öngörebilmek için "stres testi" uyguladığı öne sürüldü.
Birleşik Krallık'ın (BK) önde gelen gazetelerinden Guardian'in ismini açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberinde, Pekin yönetiminin şubatın sonları ve martın başında ülkenin ekonomik yapısını bir stres testine soktuğu iddia edildi.
Buna göre uluslararası ticaretten banka denetimine kadar farklı alanlarda önemli bazı devlet kuruluşlarının, Batı'nın savaş nedeniyle Kremlin'e uyguladığı yaptırımların aynısını Çin'e uygulaması durumunda ülkenin nasıl tepki vereceği ölçüldü.
Guardian'a konuşan kaynak, "Bu testte yer alan kuruluşlar, Çin'e Batı tarafından sergilenecek benzer bir yaklaşımda, ülkenin politika yanıtının ne olabileceğini anlamak için Rusya'nın karşılaştığı tavırdan yola çıktı. Bu stres testi aralarında modellemenin de bulunduğu farklı metotlarla gerçekleştirildi" dedi.
Pekin yönetiminin ülkedeki geniş bürokrasiden neden böyle bir test talep ettiğine dair detaylı açıklama yapmadığını söyleyen kaynak, yetkililerin Çin'in Rusya'ya yakınlığı düşünüldüğünde uygulamanın "doğal bir tepki" olduğunu söylediğini savundu.
Guardian'a konuşan ve kimliğini açıklamayan bir başka kaynaksa Çinli diplomatların savaşın gidişatını anlayabilmek için geçen haftalarda uzmanlarla buluştuğunu öne sürdü.
ABD merkezli Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'ndan Tong Zhao, "Pekin, eğer ABD'nin başını çektiği Batılı müttefikler Moskova'ya böyle yaptırımlar uygulayabiliyorsa, aynısını Çin'e de yapabilirler diye düşünüyor. Dolayısıyla ülkenin gerçekte ne kadar dayanıklı olduğunu göstermesi gerekiyor" değerlendirmesini yaptı.
Zhao, söz konusu stres testinin Pekin yönetiminin savaşta Kremlin'e malzeme desteği sağlaması durumunda bunun ülkeye kısa süreli maliyetinin ne olacağını anlayabilmek için yapılmış olabileceğini de söyledi.
Çin şu ana dek savaşta Rusya'ya açık olarak askeri ve ekonomik bir destek vermedi.
BK'nin prestijli gazetelerinden Financial Times, kimliğini açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberinde, 22 Nisan'da Çin Ekonomi Bakanlığı ve Merkez Bankası'ndan yetkililerin hem yerel hem de yabancı bankalarla bir toplantı düzenlediğini yazmıştı.
Haberde, Batılı devletlerin Pekin'e Rusya'ya uyguladıkları gibi bir yaptırım uygulamaları durumunda Çin'in yurtdışındaki malvarlıklarının nasıl korunabileceğine dair görüşmeler gerçekleştirildiği öne sürülmüştü.
Çin, Batı medyasında çıkan ve Ukrayna - Rusya savaşıyla Çin - Tayvan gerginliği arasında paralellik kuran haberlere tepki de göstermişti.
BK'nin başkent Londra'daki Çin Büyükelçiliği, geçen hafta ülke medyasında bu doğrultudaki kıyasları eleştirerek iki durumun birbirine benzemediğini savunmuş ve “dışarıdan müdahaleyi kabul etmeyeceklerini” belirtmişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 24 Şubat'taki askeri operasyon emriyle başlayan savaşın 71. gününde de çatışmalar devam ediyor.

Independent Türkçe, Guardian, Financial Times



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.