Sri Lanka'da iç çamaşırlı genel grev: "Elimizde kalan tek şey bu"

Milyonlarca işçinin katıldığı grevde protestocular hükümetin istifasını istedi

Fotoğraf: EPA
Fotoğraf: EPA
TT

Sri Lanka'da iç çamaşırlı genel grev: "Elimizde kalan tek şey bu"

Fotoğraf: EPA
Fotoğraf: EPA

Sri Lanka'da işçiler ekonomik krize karşı genel greve giderek hükümetin istifasını istedi.
Bugün ülke genelinde düzenlenen protestolarda binlerce dükkan, işyeri ve okul kapanırken toplu taşıma neredeyse durma noktasına geldi.
Ülkedeki sendikalar adına açıklama yapan Ravi Kumudesh, krizden hükümetin suçlu olduğunu söyleyerek "Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın ekonomimizi soktuğu bu inanılmaz acı duruma neden olan politik hatalarını tek tek gösterebiliriz. İstifa etmek zorunda" dedi.
Fransız haber ajansı AFP'nin milyonlarca işçinin katıldığını belirttiği protestolarda göstericiler, başkent Kolombo'daki parlamento binası civarında kurulan barikatlara iç çamaşırlarını astı ve "Elimizde kalan tek şey bu" diyerek hükümete tepki gösterdi.
Bazı iç çamaşırlarında Rajapaksa karşıtı "Evine dön Gota" yazıları da dikkat çekti.
Yüzlerce üniversite öğrencisiyse perşembe günü parlamentoya giden anayolda başlattıkları oturma eylemini bugün de sürdürerek greve katıldı.
Perşembe günkü protestolarda öğrenciler parlamentoya girmeye çalışmış fakat polisler gözyaşartıcı kullanarak göstericileri engellemişti.
 Üniversitelerarası Öğrenci Federasyonu'ndan Wasantha Mudalige, gösterilere devam edeceklerini söyleyerek "Böyle bir durumda üniversite öğrencileri seslerini çıkarmak zorunda. Polis bize gözyaşartıcıyla saldırdı ama parlamentoya bizi ya da dertlerimizi temsil etmediklerini göstermek için burada protestoyu sürdüreceğiz" dedi.
Protestolara katılan 42 yaşındaki Purnima Muhandiram ise "Siyasetçilerin bize yalan söylemesinden bıktığımız için buradayız. Devlet Başkanı ve bu hükümetin istifa etmesini istiyoruz" dedi.

Fotoğraf: AFP
Sri Lanka, Birleşik Krallık'tan (BK) bağımsızlığını kazandığı 1948'den bu yana en büyük ekonomik ve toplumsal krizini yaşıyor. 
Göstericiler yaklaşık bir aydır Devlet Başkanı'nın çalışma ofisinin önünde protesto düzenliyor.
Protestocular, Devlet Başkanı'nın kardeşi Başbakan Mahinda Rajapaska ve hükümetteki diğer Rajapaska üyelerinin istifasını istiyor. Devlet Başkanı ve Başbakan istifa çağrılarına karşılık vermezken, şimdiye dek Rajapaska ailesi üyelerinden farklı bakanlıklarda görev yapan 3 kişi istifa etti.
22 Şubat'tan bu yana günde 7,5 saati bulan elektrik kesintilerine gidilen ülkenin toplamda 51 milyar dolar dış borcu var.
Sri Lanka'nın bu borcun 25 milyar dolarını 2026'ya kadar ödemesi gerekli. Hint Okyanusu'ndaki ada ülkesi, bu miktarın 7 milyar dolarınıysa bu yıl sonuna kadar ödemek durumunda.
Ekonomik kriz neticesinde moratoryum ilan edilen ülkenin Maliye Bakanı Ali Sabri, finansal yardım için 20 Nisan'da IMF'le görüşmüştü. IMF Sri Lanka Direktörü Masahiro Nozaki ise ülkeye finansal destek sağlanabilmesi için "yeterli güvenceleri görmeleri gerektiğini" söylemiş ve öncelikle borçların yapılandırılmasını talep etmişti.
Merkez Bankası Başkanı Nandalal Weerasinghe ise 13 Nisan'da yaptığı açıklamada yurtdışında yaşayan vatandaşlara "kritik durumdaki ülkeye döviz göndererek destek olmaları" çağrısı yapmıştı.
Weerasinghe, bağışlar için ABD, BK ve Almanya'da banka hesabı açıldığını belirtmiş ve hesapların IBAN numaralarını paylaşmıştı.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi