عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD eski Savunma Bakanı Esper: Trump, 2020 seçimlerinden önce önde gelen bir İranlı subayı öldürmek istedi

Eski ABD Savunma Bakanı Mark Esper (sağda), 2019'da Beyaz Saray'da düzenlenen bir etkinlik sırasında eski Başkan Donald Trump'ın yanındayken (AFP)
Eski ABD Savunma Bakanı Mark Esper (sağda), 2019'da Beyaz Saray'da düzenlenen bir etkinlik sırasında eski Başkan Donald Trump'ın yanındayken (AFP)
    Washington/Şarku’l Avsat
TT
TT

ABD eski Savunma Bakanı Esper: Trump, 2020 seçimlerinden önce önde gelen bir İranlı subayı öldürmek istedi

Eski ABD Savunma Bakanı Mark Esper (sağda), 2019'da Beyaz Saray'da düzenlenen bir etkinlik sırasında eski Başkan Donald Trump'ın yanındayken (AFP)
Eski ABD Savunma Bakanı Mark Esper (sağda), 2019'da Beyaz Saray'da düzenlenen bir etkinlik sırasında eski Başkan Donald Trump'ın yanındayken (AFP)

ABD eski Savunma Bakanı Mark Thomas Esper, ‘A Sacred Oath: Memoirs of a Secretary of Defense During Extraordinary Times’ (Kutsal Bir Yemin: Bir Savunma Bakanı'nın Olağanüstü Günlerdeki Anıları) adlı kitabında, 2020 başkanlık seçimlerinden kısa bir süre önce dönemin Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O'Brien'ın ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley'e, “Başkan, İran dışında görev yapan üst düzey bir İranlı askeri yetkiliyi öldürmek istiyor” dediğini yazdı.
Esper kitapta, “Bu çok korkunç sonuçları olan gerçekten kötü bir fikirdi” diyerek, Milley’ın, O’Brien’ın bu karar hakkındaki görüşünün yalnızca eski Başkan Donald Trump'ın siyasi çıkarları için olduğundan şüphe duyduğunu da sözlerine ekledi.
The Guardian’ın haberine göre, Esper kitabında kendini İranlı subaya önerilen saldırı gibi Trump veya astları tarafından önerilen kötü veya yasadışı fikirlere direnen bir grup yardımcıdan biri olarak tanıttı.
O'Brien'ın İranlı subaya askeri saldırı önerisi hakkında Esper, Milley'e Trump'tan yazılı bir emir olmadan hiçbir şey yapmayacağını söylediğini yazdı.
Esper, kitabında ayrıca, Trump'ın uyuşturucu laboratuvarlarını yok etmek için Meksika'ya füze atmayı ve güney sınırına 250 bin asker göndermeyi önerdiğini iddia etti.
Eski Bakan, Trump'ın ABD hedeflerine yönelik saldırılarla suçladığı üst düzey bir İranlı generale insansız hava aracı ile (İHA) saldırısı emri verdiğini belirtti. Ocak 2020'de Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, Bağdat'ta ABD tarafından düzenlenen hava saldırısında öldürülmüştü.
Esper, başkanlığı süresince Trump'ın İran'la bir savaşı kışkırtabileceğine dair korkularını dile getirdi ve bu korkuların 2020 seçimlerinin yaklaşmasıyla, özellikle de Trump'ın kamuoyu yoklamalarında ABD Başkanı Joe Biden'ın arkasında yer almasıyla birlikte arttığını ifade etti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Keşmir, Güney Asya'da Pandora'nın kutusunun açılmasına mı sebep oluyor?

Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
TT
TT

Keşmir, Güney Asya'da Pandora'nın kutusunun açılmasına mı sebep oluyor?

Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)
Keşmir’in Pakistan yönetimi altındaki bölgesinden Hindistan tarafına doğru bakan turistler (EPA)

Hindistan, Çin ve Pakistan arasındaki toplam nükleer başlık sayısı yaklaşık 630. Çin, 2035 yılına kadar nükleer cephaneliğini 320'den bin 500'e çıkarmayı hedefliyor. Dolayısıyla, bu üç ülkenin, aralarındaki aşırı düşmanlık nedeniyle ‘nükleer terör üçgeni’ olarak adlandırılan bölgeyi oluşturduğu söylenebilir. Eğer dünya düzeninin, özellikle de ekonomik düzenin ağırlık merkezi doğuya kayıyorsa, Çin ve Hindistan hayal edilen dünya düzeninin iki ana sütununu oluşturacak (demografik olarak: Çin + Hindistan = dünya nüfusunun yüzde 36,21'i). Eğer Çin halen ABD tarafından ilk adalar hattı üzerinden çevreleniyorsa, Tayvan adası çevreleme stratejisinin baş tacı olacaktır. ABD’li düşünür Robert D. Kaplan'a göre Hindistan, Hint Okyanusu'nu engelsiz bir şekilde görebilmektedir, zira bu okyanus yeni dünya düzeninin merkezi olacaktır.

Xxscdfrgt
Hindistan sınırına yakın bir askeri karakolda asılı Pakistan bayrağı (Reuters)

Çin, Batılı sömürgeciler tarafından içine sokulduğu yüzyıllık aşağılanmadan kurtulmaya çalışıyor. Ayrıca hem yakın çevresinde hem de diğer kıtalarda etki alanları yaratmaya uğraşıyor. Aksi takdirde Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Kuşak ve Yol Girişimi’nin ne anlamı kalır? Öte yandan Hindistan, ulusal güvenliğine yönelik üç yönden gelen hayati risk ve tehditleri bertaraf ederek jeopolitik konumunu güvence altına almaya çalışıyor. Pakistan'ın bulunduğu kuzeybatı cephesi, özellikle de Babürlerin Hindistan'ı Babür Sultanlığı olarak 300 yıl boyunca yönetmek için bu ovalık bölgeden gelmeleri nedeniyle söz konusu bölge yumuşak karın olarak kabul ediliyor. Kuzeydoğu tarafında Hindistan'ın Çin ile bir sınır anlaşmazlığı var, ancak uzmanlar iki devi ayıran Himalaya sıradağlarını yarattığı için doğaya teşekkür ediyor. Son olarak, Hindistan'ın 7 bin 516 kilometre uzunluğundaki kıyı şeridi, Hindistan'ın ulusal güvenliği için denizcilik açısından sürekli bir tehdit oluşturuyor. İngilizler Babür İmparatorluğu'nu denizden yıkmadı mı? İngilizler Lord Louis Mountbatten aracılığıyla Hindistan'ı bölerek Hindistan'ın baş düşmanı Pakistan'ı yaratmadı mı? İngiliz Lord Mortimer Durand, Orta Asya'daki Büyük Oyun sırasında İngilizler ve Rusya arasındaki ayrım çizgisini (Durand Hattı) çizerek bugünkü Afganistan'ı o zamanki büyük güçler arasında bir tampon devlet olarak kurmadı mı?

Bir sonraki jeopolitik oyun Doğu Asya'nın da katılımıyla Güney Asya'da oynanıyor:

Çin, ister karada ister denizde olsun Hindistan'ı çevrelemek için harekete geçti. Çin, Hindistan'ın Hint Okyanusu'ndaki hareket kabiliyetini sınırlandırarak Sri Lanka adasına dolaylı olarak hâkim olmaya çalışıyor. Böylece Çin, Palk Boğazı'nı kontrol ederek ve Hindistan'ın güneyine 80 kilometreden daha uzak olmayan bir mesafede, Çin'in yakın çevresinde ve yakın etki alanlarında yoğunlaşıyor.

dwefew
Hintli aktivistler bugün Ahmedabad'da Pakistan bayrağı yaktı. (Reuters)

Kuşak ve Yol Girişimi yatırımlarının bir parçası olarak Çin, Umman Körfezi'ne doğrudan bakan Pakistan'ın Gwadar Limanı’na karadan ulaşmak amacıyla Pakistan'a yaklaşık 60 milyar dolar yatırım yaptı. Çin bunu yaparken dünya denizlerine hâkim olan ABD'nin deniz gücünü ve tüm boğazları bypass etmiş oluyor. Ancak en önemli husus Hindistan'ı çevrelemek ve kontrol altına almak.

dert5y6
Çinliler, ülkelerinin bayraklarını sallıyor. (AFP)

Hindistan Batı, özellikle de ABD ile ittifak arayışında olup, tarihi bağlaşıklık kültürünü her zaman korumaya çalışıyor. Japonya ile ittifak arayışında ve ortak deniz manevralarına katılıyor. Hindistan ayrıca, Afganistan ve Pakistan arasında 1893 yılında Mortimer tarafından çizilen ve Peştun ulusunu ikiye bölen (Afganistan ve Doğu Pakistan) hattan kaynaklanan tarihi düşmanlıktan faydalanarak Afganistan ile de ittifak arayışında. Hindistan'ın amacı elbette Pakistan'ı çevrelemek.

Hindistan, Çin gibi kıtasal bir deniz devleti olduğu için daha fazla uçak gemisi inşa ederek (şu anda iki tane var) deniz kuvvetlerini modernize etmeye ve geliştirmeye çalışıyor. Ayrıca batıya yönelerek silah kaynaklarını çeşitlendirmeye çalışıyor.

Hindistan, ABD ile iş birliği içinde, koşullar uygun olduğu takdirde Hindistan'ın Mumbai kentinden Arap Körfezi bölgesi üzerinden Avrupa'ya uzanan ekonomik koridora katılmayı prensipte kabul ederek Kuşak ve Yol Girişimi’ni etkisiz hale getirmeye çalışıyor. Bu, Hindistan'ın Dörtlü grup üyeliğine ek bir adımdır.

Sonuç olarak, Hindistan'ın Keşmir'deki son terör saldırısına verdiği tepki aşırı bir tepki olabilir, ancak jeopolitik derinliği itibariyle Güney Asya'nın Pandora'nın kutusunda gizlenen kötülüklerini yansıtıyor.

*Bu makale, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından yapıldı