İsrail'de Hamas liderleri Sinvar ve Aruri’ye suikast düzenlenmesi çağrısı yapıldı

Abbas, Elad saldırısını kınadı ve Filistinlilere karşı saldırı yapmama uyarısında bulundu.

İsrailliler, Elad'daki bıçaklı saldırıda öldürülenler için cenaze düzenledi. (AP)
İsrailliler, Elad'daki bıçaklı saldırıda öldürülenler için cenaze düzenledi. (AP)
TT

İsrail'de Hamas liderleri Sinvar ve Aruri’ye suikast düzenlenmesi çağrısı yapıldı

İsrailliler, Elad'daki bıçaklı saldırıda öldürülenler için cenaze düzenledi. (AP)
İsrailliler, Elad'daki bıçaklı saldırıda öldürülenler için cenaze düzenledi. (AP)

İsrail ve Filistin arasında mart ayından bu yana yaşanan gerginlik artıyor. İsrail güvenlik güçleri önceki gece Elad şehrinde gerçekleşen ve üç İsraillinin ölümüyle sonuçlanan saldırının faillerini yakalamak için ülke çapında geniş çaplı bir operasyon başlattı. Batı Şeria’da onlarca kasabaya baskınlar düzenlendi. Yüzlerce Yahudi yerleşimci Filistinlilere fiziksel saldırılarda bulunmaya başladı. İsrail medyasında, Hamas'ın Gazze sorumlusu Yahya Sinvar ve Batı Şeria sorumlusu Salih el-Aruri'nin öldürülmesi yönünde çağrılar yapıldı. Söz konusu isimlerin yaptıkları konuşmalarla, İsrail vatandaşlarına şiddet eylemleri düzenlenmesini teşvik ettikleri savunuldu.  
Medyada yer alan haberlerde, Yahya Sinvar’ın geçen hafta yaptığı bir konuşmada İsrail vatandaşı olanlar dahil olmak üzere tüm Filistinlileri, Yahudilerin yerleşim alanlarında bıçaklı saldırılar düzenlemeleri yönünde kışkırttığı ifade edildi. Yedioth Ahronoth gazetesinin güvenlik uzmanı Ron Ben Yishai şu açıklamada bulundu:
“Sinvar’ın son konuşmasıyla Elad’da düzenlenen saldırı arasında doğrudan bir ilişki olduğu açıktır. Sinvar ve adamlarına bedel ödetmek için yapılacak bir eylem, Gazze’de savaşa yol açsa dahi buna değer. Şu an yaşanan şiddet olayları devam edecek gibi görünüyor. Sinvar’ı cezalandırmak yetmez, diğerlerine ders olması ve caydırması için ortadan kaldırılması gerekir. Böylece Gazze’deki Hamas liderleri kışkırtmalarının karşılığını almış olurlar.”  
İbranice yayın yapan Wala internet sitesinin analistlerinden olan Amir Buhbut, Elad’da yaşananların, Sinvar’ın şiddet çağrılarıyla ilişkili olduğunu ve bunun hesabının sorulması gerektiğini vurguladı.  
Gazze Tümeni'nin eski komutanı General Israel Ziv, yeni bir askeri çatışmaya mal olsa dahi Yahya Sinvar’ın tasfiye edilmesi gerektiğini söyledi. Ulusal radyo kanalına açıklamada bulunan Ziv, şu ifadeleri kullandı:
“Sinvar balta ve bıçak taşınması da dahil olmak üzere son saldırıyı teşvik eden çağrılarda bulundu. Dolayısıyla saldırının başlıca sorumlularından biridir ve can güvenliği yoktur. Hamas’ı şaşırtmak gerekir. Hemen yarın değil, belki bir iki hafta sonra tasfiye edilebilir.”
İsrail’de aşırı sağcı milletvekili Itamar Ben Gvir açıklamasında “İsrail savaş uçakları bıçaklı saldırı çağrısı yapan Yahya Sinvar’ın evini bombalamalıdır. Terör bu şekilde ortadan kaldırılır.” dedi.  
Batı Şeria sınırında Yeşil Hat üzerine kurulu olan Elad, Ortodoks Yahudilerin yoğunluklu olarak ikamet ettiği bir yerleşim yeri olarak biliniyor. Batı Şeria'dan İsrail'e geçiş, ülkede anma ve bağımsızlık günleri kapsamında alınan güvenlik önlemleri gereğince salı gününden bu yana kapalıydı. Filistinli iki genç önceki gece güvenlik önlemlerini aşarak kente giriş yaptı ve bıçak ile balta kullanarak üç yerleşimciyi öldürdü ve en az üç kişinin ağır bir şekilde yaralanmasına yol açtı. İsrail polisi, olay yerinden kaçmayı başaran iki Filistinliyi bulmak için geniş çaplı bir operasyon başlattı. İsrail polisinden dün yapılan açıklamada saldırının, 19 yaşındaki Esad Yusuf Rifai ve 20 yaşındaki Subhi İmad Ebu Şukeyr tarafından gerçekleştirildiği, bu kişilerin Cenin’e bağlı Rummane köyünden oldukları ve daha önce Elad’da kaçak olarak çalıştıkları kaydedildi. İsrail polisi, Kudüs, Batı Şeria ve Yahudi yerleşim yerlerinde failleri ve destekleyicilerini yakalamak için geniş çaplı soruşturma başlattı.
İsrail Başbakanı Naftali Bennet dün sabah, dışişleri, savunma ve iç güvenlik bakanları, polis müdürleri, Şin-Bet ve Mossad yetkilileriyle geniş katılımlı bir güvenlik istişare toplantısı düzenledi. Toplantıda Batı Şeria ve Gazze sınırlarının pazartesi gününe kadar kapalı tutulması ve sınır bölgelerindeki güvenlik önlemlerinin artırılması kararlaştırıldı. Bennet toplantının ardından yaptığı kısa açıklamada, terör saldırısının faillerinin ve destekçilerinin yakalanacağını vurguladı.  
Filistinli kaynaklar İsrail askerlerinin kontrol noktalarında Filistinlilere sözlü ve fiziksel saldırılarda bulunduğunu aktardı. İsrail askerlerinin çıldırmış gibi davrandığını bildiren kaynaklar, Deir Mişal köyünden iki vatandaşın başlarından plastik mermiyle vurulduğunu ve hastaneye kaldırıldığını söyledi. İsrail güvenlik güçleri onlarca Filistin yerleşimine baskın düzenledi, otomobil ve evlerin camlarını kıran askerler de bazı mescitlere saldırdı. Yüzlerce Yahudi yerleşimci, Filistinlilerin mahallelerini basarak karşılarına çıkan kişileri darp etti. İsrail basınında, yahudilere yönelik şiddet olaylarının arkasında olan Hamas yönetimine yumuşak davranmakla suçlanan hükümet sert bir dille eleştirildi.  
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Elad’da sivillere yönelik yapılan saldırıyı kınadı. Abbas şu ifadeleri kullandı:
“Filistinli ve İsrailli sivillerin öldürülmesi, istikrarı sağlamaya ve gerilimi önlemeye çalıştığımız bir zamanda durumun daha da kötüleşmesine yol açar. Bu saldırının yerleşimciler tarafından Filistinlilere saldırı düzenlenmesi için istismar edilmemesi gerektiği yönünde uyarıyoruz.”  
Şiddet döngüsünün ancak İsrail ve Filistinliler arasında, kalıcı, kapsamlı ve adil bir barış ile sona ereceğine işaret eden Abbas, güvenlik ve istikrarın sağlanması için barışın zorunlu olduğunu söyledi.  
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Elad'daki "korkunç saldırıyı” şiddetli bir şekilde kınayarak, "İsrail’in bağımsızlık yıl dönümünün kutlandığı bir sırada, masum erkek ve kadınları hedef alan korkunç bir saldırıydı. ABD terör tehdidine maruz kalan İsrail’in güçlü bir şekilde yanındadır” dedi.   



İran geniş çaplı füze tatbikatlarına başladı

Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
TT

İran geniş çaplı füze tatbikatlarına başladı

Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.
Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bağlı Nour News Ajansı tarafından yayınlanan bir fotoğrafta, yeri belirtilmeyen füze tatbikatları görülüyor.

İran medyası, ülke genelindeki çeşitli illerde füze denemelerinin başladığını bildirdi.

İran Devrim Muhafızları'na bağlı Fars Haber Ajansı, görgü tanıklarının ifadelerine ve vatandaşlardan gelen haberlere dayanarak, İran genelinde çeşitli yerlerde füze denemelerinin yapıldığını belirtti.

Haberlere göre, füzeler Loristan eyaletinin başkenti Hürremabad'da, Batı Kürdistan eyaletinin (batı) Mahabad şehrinde, İsfahan'da, Tahran'da (merkez) ve ülkenin kuzeydoğusundaki Horasan eyaletinin başkenti Meşhed'de görüldü.


Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
TT

Sarı hattı etkisiz hale getirmek... Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını tehdit eden bir pazarlık kozu

Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)
Gazze şehrindeki enkaz yığınları arasında Hamas mensupları ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri (AFP)

ABD’nin Miami kentinde yapılan Gazze anlaşması çerçevesindeki dörtlü arabuluculuk toplantısının sonuçları, haftalar sürebilecek istişarelere işaret ediyor. İsrail kaynaklarından sızan bilgiler, Gazze Şeridi’nin kontrol altındaki alanının yüzde 50’sinden fazlasını kapsayan ve Hamas’ın bulunmadığı bölgede silahsızlandırma olasılığına dair ipuçları veriyor.

Sızıntılar, sarı hat bölgesinde ikinci aşamadan bağımsız kısmi bir yeniden imar planının hazırlandığını öne sürüyor. Uzmanlar, bu hamleyi, arabulucular ve Hamas üzerinde baskı kurmak için bir araç olarak değerlendiriyor; amaç, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahlarını bırakmasını sağlamak.

Uzmanlar, tek taraflı girişimlerin, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasını aksatabileceğini ve İsrail’in bölgeyi bölme ve tamamen çekilmeme hedeflerine hizmet edebileceğini belirtiyor. İlk aşaması 10 Ekim’de uygulamaya konulan barış planının maddeleri de bu olasılıklara işaret ediyor.

İsrail Kanal 12 televizyonuna konuşan bir güvenlik kaynağı, ordunun sarı hat bölgesinde silahsızlandırma çalışmalarını tamamlamak üzere olduğunu belirtti. Kaynağa göre, söz konusu bölge Gazze Şeridi’nin doğusunda yer alıyor ve toplam alanın yaklaşık yüzde 52’sini kapsıyor.

Ekim ayında imzalanan Gazze anlaşmasından bu yana, sarı hat içinde faaliyet gösteren altı tugay, yer üstü ve yer altındaki altyapının onlarca kilometresini yok etti. Aynı kaynak, Hamas’ın kontrol ettiği bölgelerde silahsızlandırmanın önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel’den aktardığına göre İsrail ordusu cumartesi günü, Han Yunus’un güneyinde sarı hattın İsrail tarafında Hamas’a ait tünellerin patlatıldığını ve yıkıldığını gösteren görüntüler paylaştı.

Bu adımlar, Yedioth Ahronoth gazetesinin yaklaşık bir hafta önce aktardığı habere göre, Tel Aviv’in, ABD talebi üzerine Gazze Şeridi’nde enkaz kaldırma maliyetlerini karşılamayı ve geniş çaplı mühendislik çalışmalarını üstlenmeyi ilk etapta kabul etmesinin ardından geldi. Haberde, Refah bölgesinde yeniden imar için bir alanın boşaltılmasının planlandığı ifade edildi.

Buna karşılık Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati cumartesi günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’nde yeniden imar çalışmalarının acilen başlatılması gerektiğini vurguladı. Abdulati, tek taraflı çözümleri veya Filistin topraklarının demografik ve coğrafi yapısını değiştirme girişimlerini reddettiklerini ve Filistin halkının topraklarından zorla çıkarılmasına izin verilmeyeceğini belirtti.

dcfr
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc'de İsrail ordusu tarafından çizilen sarı hattı temsil eden beton blok (AFP)

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail konularında uzman akademisyen Ahmed Fuad Enver, sarı hattın silahsızlandırılmasıyla ilgili açıklamaların İsrail tarafından yapılan belirsiz ve baskı amaçlı beyanlar olduğunu belirtti. Enver, bu adımların ikinci aşamayı etkilemeyi amaçladığını vurguladı.

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal ise sızıntıları, arabulucular ve Hamas üzerinde ‘doğrudan baskı’ kurma girişimi olarak nitelendirdi. Nazzal, Hamas’ın silahsızlandırılmasının zaman alacağını ve uygulanmasının zorluklar içereceğini, ayrıca İsrail içinde sahte zafer algısı yaratmayı hedeflediğini ifade etti.

Söz konusu tartışmalar, Miami’de yapılan toplantının sonuçlarıyla eş zamanlı olarak gerçekleşti. Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi temsil eden arabulucuların açıklamasına göre, ABD’nin gönderdiği diplomat Steve Witkoff’un X hesabından aktardığı mesajda, ikinci aşama görüşmelerinde Gazze’de birleşik otorite altında sivil ve kamu düzeninin korunmasını sağlayacak bir yönetim organının güçlendirilmesine vurgu yapıldığı belirtildi. Arabulucular, geçiş sürecinde sivil ve güvenlik alanları ile yeniden inşayı yönetmek üzere Barış Konseyi’nin kurulması ve aktif hale getirilmesine destek verdiklerini açıkladı.

xscdfg
Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü mensupları, 2023 yılında er-Rimal mahallesinde yıkılan bir binanın enkazı arasında ceset arıyor. (AFP)

Arabulucular, tüm taraflara yükümlülüklerini yerine getirme, itidal gösterme ve denetim mekanizmalarıyla iş birliği yapma çağrısında bulundu. Ayrıca ikinci aşamanın uygulanmasını ilerletmek amacıyla önümüzdeki haftalarda görüşmelerin devam edeceği açıklandı.

Ahmed Fuad Enver, ikinci aşama için geri sayımın başladığını belirterek, “İsrail’in bu aşamaya girmesi için zorunlu bir süreç olacak… Ocak ayında bunu görebiliriz” dedi.

Nizar Nazzal ise Miami toplantısının ikinci aşamanın ana hatlarını çizdiğini, Barış Konseyi, Gazze Yönetim Komitesi ve istikrar güçlerinin oluşturulmasının uygulamaya konduğunu söyledi. Nazzal, buna bağlı olarak İsrail’in, silahsızlandırma ve saldırıların devamı gibi engellere rağmen ABD baskısı altında ikinci aşamaya katılmak zorunda kalacağını ifade etti.


İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
TT

İran: Füze programımız savunma amaçlıdır ve müzakere konusu değildir

Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)
Tahran'da düzenlenen askerî geçit töreninde görülen İran balistik füzeleri (Arşiv – Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün yaptığı açıklamada, İran’ın füze programının savunma amaçlı olduğunu ve müzakere edilemeyeceğini belirtti.

Bekayi, “İran'ın saldırganları caydırmak için tasarlanmış savunma yetenekleri hakkında hiçbir koşulda tartışma yapılmasına yer yoktur” dedi.

Amerikan medyasında yer alan haberlere göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan İran’ın balistik füze programındaki herhangi bir genişlemenin hızlı bir müdahaleyi gerektirebilecek bir tehdit oluşturduğunu belirten bir brifing alması bekleniyor.

sdf
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), ülkenin güneyindeki Hürmüz Boğazı'nda düzenlenen askeri tatbikat sırasında füze ateşledi. (EPA)

İsrailli güvenlik kaynakları, İran’ın nükleer programını yeniden canlandırma yönünde adımlar atmaya başladığına dair bir dizi işaret bulunduğunu, ancak uranyum zenginleştirmeyi henüz yeniden başlatmadığını açıkladı. Şarku’l Avsat’ın Maariv gazetesinden aktardığına göre, son haftalarda İsrail ve ABD’nin önceki saldırılarında tahrip edilen nükleer reaktörler çevresinde sürekli bir hareketlilik gözlemleniyor.

Kaynaklar, ayda ortalama 3 bin balistik füze üretimi için yoğun çabalar sarf edildiğini belirtti. Bu füzeler eski nesil ve düşük isabetli olmasına rağmen, hedeflerine ulaşanlar ciddi yıkıma yol açabiliyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise dün yaptığı açıklamada, Tahran’ın ‘yeni bir saldırı olasılığını göz ardı etmediğini’, ancak ülkenin ‘tam anlamıyla ve öncesine göre daha fazla’ hazır olduğunu belirtti. Arakçi, bu hazırlığın amacının savaşı önlemek olduğunu, savaş istemek olmadığını vurguladı ve İran’ın haziran ayındaki saldırılarda zarar gören altyapıyı yeniden inşa ettiğini kaydetti.

fgt
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve ekibi, 12 Nisan'da Maskat'ta Amerikan heyetiyle yapılan dolaylı görüşmelerin ardından gerçekleştirilen ilk tur görüşmelerin arasında (Arşiv – AFP)

Nükleer tesislerine yönelik saldırılardan önce İran, uranyumu yüzde 60 oranında zenginleştiriyordu. Bu oran, askeri kullanım seviyesine yakın kabul ediliyor. UAEA, savaşın başlaması sırasında İran’ın yaklaşık 441 kilogram bu düzeyde zenginleştirilmiş uranyuma sahip olduğunu bildirmiş, ancak 13 Haziran’dan bu yana stokları doğrulamanın mümkün olmadığını açıklamıştı.

Batılı ülkeler, bu seviyede zenginleştirmenin sivil bir ihtiyaç olmadığını savunurken, UAEA İran’ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştiren, nükleer silaha sahip olmayan tek ülke olduğunu belirtiyor.