Libya Temsilciler Meclisi, İstikrar Hükümeti’nin bütçesini onayladıktan sonra Sirte'ye taşınmayı planlıyor

Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Mısrata'da ‘uzlaşı projesini’ sürdüreceğini vurguladı

Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)
Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)
TT

Libya Temsilciler Meclisi, İstikrar Hükümeti’nin bütçesini onayladıktan sonra Sirte'ye taşınmayı planlıyor

Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)
Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)

Libya Temsilciler Meclisi (TM), Fethi Başağa’nın başbakanı olduğu İstikrar Hükümeti’nin önerdiği bütçeyi onayladıktan sonra Sirte şehrine taşınmayı planlıyor. Libyalı kaynaklar, Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid Mişri'nin yakın zamanda Kahire'yi ziyaret edebileceğini söylediler. Müslüman Kardeşler’in (İhvan) Libya'daki liderlerinden biri olan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Mısır'a ilk ziyareti için davet aldığına dair herhangi bir açıklamada bulunmazken Libya basınında, Mişri’nin 15 Mayıs’ta Kahire'de yapılması planlanan TM ve DYK ortak komitesinin ikinci tur toplantılarından önce Mısır’ı ziyaret etmesi için bir davet aldığı haberleri yer aldı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams, geçtiğimiz hafta bir araya geldiği TM Başkanı Akile Salih’in birinci yardımcısı Fevzi en-Nuveyri'nin kendisine Libya'da ulusal seçimlerin bir an önce düzenlenmesi için gerekli anayasal düzenlemeler üzerinde anlaşmak amacıyla TM’nin Kahire’deki toplantılara katılmaya devam edeceğine dair söz verdiğini aktardı.
TM’nin, yarın Nuveyri başkanlığında, Fethi Başağa hükümeti için önerilen bütçeyi görüşmek üzere ülkenin doğusundaki Tobruk kentindeki binasında resmi bir oturum gerçekleştirmesi bekleniyor.  
Bu arada TM, Sirte şehrine taşınmayı planlıyor. Libya resmi haber ajansı LANA'nın TM’deki Devlet Organlarını İzleme Komitesi Başkanı Adnan eş-Şaab’tan aktardığına göre TM, Tobruk’taki bütçe toplantılarının sonuçlanmasının ardından, Sirte kentine taşınacak. Şaab, TM’nin Sirte şehrindeki toplantılarının gündeminin Başağa’nın bütçe teklifi olacağını söyledi. Şaab, Başağa hükümetinin başkent Trablus'taki görevlerini henüz üstlenmediği göz önüne alındığında söz konusu toplantıların zaman alabileceğine dikkati çekti.
Öte yandan dün Mısrata'da, Belediye Meclisi Başkanı, şehrin ileri gelenleri ve alimleri ile bir araya gelen Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, ülkedeki tüm bölgelerin, şehirlerin ve köylerin, Başkanlık Konseyi'nin yetkileri dahilinde ülkede bölünmeyi sonlandırma ve istikrar ve kalıcı barış içinde bir arada yaşama sürecine taşımaya çalıştığı ulusal uzlaşı projesinin bir parçası olduğunu vurguladı. Menfi’nin ofisi tarafından yapılan yazılı açıklamada, Mısrata’nın ileri gelenleri ve alimlerinin, Başkanlık Konseyi'nin her zaman itidalli olunması ve siyaset sahnesindeki tüm taraflarla iletişim kurma çabaları yoluyla istikrarı sağlamak için devam eden desteklerini teyit ettikleri aktarıldı.
Diğer taraftan Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) Petrol Bakanı Muhammed Avn, Zeytuna Limanı’ndan yapılan ihracatın geçici olarak yeniden başlamasının ardından tekrar durdurulduğunu duyurdu. Yerel basında yer alan habere göre Bakan Avn, limandan depolama alanı sağlamak ve bir çevre felaketini önlemek için toplam bir milyon varili aşan iki sevkiyatın yapıldığını söyledi.
İlgili bağlamda Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, Libya'da görev yapan Türk güçlerinin geçtiğimiz Perşembe günü ülkenin batısındaki Mısrata şehri açıklarında 10 gündür tekneyle seyir halinde olan Bengal uyruklu 17 düzensiz göçmeni kurtardığını duyurdu.
Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre Bakanlık tarafından yapılan açıklamada Türk Deniz Görev Grubu’nda görev yapan TCG Gökçeada (F-494) fırkateynindeki unsurların düzensiz göçmenleri kurtardığı belirtildi. Gemideki doktor tarafından yapılan kontrolde, 12 kişinin sağlık durumunun iyi, 4 kişinin ise bilincinin kapalı olduğu tespit edilirken bir göçmenin ise tüm çabalara rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybettiği bildirildi.
Libya’nın batısındaki Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Zuvara kenti açıklarındaki bir tekneden yardım çağrısı aldığını ve teknedeki Avrupa kıyılarına doğru giden 20 yasadışı göçmeni kurtarmayı başardığını açıkladı. Açıklamada, Göçmenlik Kontrol Dairesi'nin göçmenlerle ilgileneceği ve güvenli bir şekilde ülkelerine sınır dışı edilmeleri için işlemleri başlattığı kaydedildi.
Öte yandan ABD’nin Libya Özel Elçisi ve Trablus Büyükelçisi Richard Norland, Libya'nın Houston'daki ilk Başkonsolosu olacak olan Muhammed et-Teriki ile Tunus'ta bir araya geldi. Büyükelçi Norland, ABD-Libya ekonomik ilişkilerini desteklemek gibi önemli bir misyon olarak nitelendirdiği bu görevden dolayı Teriki’yi tebrik ettiğini ifade etti.



Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

TT

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu, çarşamba akşamı, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda ilinden çekilmeye başladı. Savunma Bakanlığı, şiddet olaylarının yaşandığı ilde yeni bir ateşkes anlaşmasının açıklanmasından birkaç saat sonra çekilme kararını duyurdu.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ‘Suriye Arap Ordusu'nun, imzalanan anlaşmanın hükümleri uyarınca ve ildeki yasadışı grupların temizlenmesi tamamlandıktan sonra Suveyda'dan çekilmeye başladığı’ belirtildi. Açıklamada, Suveyda’da konuşlu diğer hükümet güçlerinin çekilmesinden bahsedilmedi.

Anlaşma, İsrail'in Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı çevresinin yanı sıra Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera illerinde konuşlu hükümete bağlı güçlere karşı hava saldırıları düzenlemesi üzerine sağlandı.

Ateşkes anlaşmasının maddeleri

Dürzi lideri Yusuf Carbu, hükümet ile Suveyda'nın önde gelenleri arasında bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dürzilerin Ruhani Lideri Şeyh Hikmet Hicri ise anlaşmayı reddederek ‘Suveyda tamamen özgürleştirilinceye’ kadar savaşın devam edeceğini vurguladı.

Yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşma ve müzakere yaptığı ve yetki vermeyi reddeden Hicri, ‘bu ortak tutumdan saparak tek taraflı temas veya anlaşma yapan kişi veya kurumları’ uyardı.

Öte yandan Carbu, anlaşmanın Suveyda'daki askeri operasyonların tamamen ve derhal durdurulmasını, ordunun kışlalarına geri dönmesini ve ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere devlet ve Suveyda'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir gözetim komitesi kurulmasını içerdiğini söyledi.

Dürzi lider anlaşmanın ayrıca, ‘Suveyda'nın Suriye devletine tam olarak entegre edilmesini ve tüm eyalet toprakları üzerinde tam egemenliğinin teyit edilmesini’ öngördüğünü de belirtti.

Anlaşma aynı zamanda iç güvenlik güçlerinin ve devlet polisinin yanı sıra Suveyda ve çevresindeki bölgelerden polis memurlarının konuşlandırılmasını ve Suveyda’daki polis memurlarının ilin güvenlik dosyasını yönetmek için liderlik ve yürütme görevlerini üstlenmelerini de içeriyordu.

hyjukı
İsrail dün başkent Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahını bombaladı (Reuters)

Carbu’ya göre taraflar, anlaşma uyarınca Suveyda'da ağır silahların düzenlenmesi için bir mekanizma üzerinde anlaşarak, devletin kontrolü dışındaki silahların toplatılması ve Suveyda'nın tüm bölgelerinde Suriye yasalarına ve düzenlemelerine uygun olarak tüm devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesini garantilediler.

Onlarca ceset

Suriye Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail'in Şam'a düzenlediği hava saldırılarında 3 kişinin öldüğünü, 34 kişinin yaralandığını bildirdi. Bakanlık, Suveyda'daki El-Vatani Hastanesi’nde ise güvenlik güçleri mensupları ve sivillerin de aralarında bulunduğu onlarca cesedin bulunduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail’in Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini ve ülkenin güneyini hedef alan son saldırılarının ‘ciddi bir tırmanış’ oluşturduğu vurgulandı.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Suriye, bu tehlikeli tırmanış ve sonuçlarından İsrail'i tamamen sorumlu tutuyor. Ayrıca, uluslararası hukukun sağladığı tüm araçlarla topraklarını ve halkını savunma konusunda tüm meşru haklarını saklı tutar. İsrail'in Suriye'de gerginliği tırmandırmak, kaos yaratmak ve güvenliği ve istikrarı bozmak için izlediği sistematik politika kapsamında gerçekleştirilen bu açık saldırı, BM Şartı ve uluslararası insani hukuku açıkça ihlal ediyor.”

Dışişleri Bakanlığı, ‘uluslararası toplumu sorumluluğunu üstlenmeye ve Birleşmiş Milletler üyesi olan egemen bir devletin topraklarına yönelik İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek için acil önlemler almaya’ çağırdı.

Yedioth Ahronoth gazetesi dün İsrailli bir güvenlik yetkilisinin, İsrail'in Suriye'deki gerginliğin çözümü konusunda bir anlaşmaya yakın olduğunu söylediğini aktardı. Gazetenin bildirdiğine göre yetkili, “Şu an Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ateşkes ilan edeceğini ve güneydeki Suveyda’dan askerlerini çekeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İsrail’in hava saldırıları

Öte yandan İsrail ordusu dün, Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının girişini hedef aldığını doğrulamasının ardından Şam'daki Cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde bir ‘askeri hedefi’ vurduğunu açıkladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee dün, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Şam bölgesinde Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasını vurduğunu söyledi. Adraee, “Suriyeli liderleri, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı’ndan savaşı yönetiyor ve güçlerini Suveyda’ya gönderiyor” ifadelerini kullandı.

Adraee, İsrail ordusunun ‘Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir hava hedefini vurduğunu’ da sözlerine ekledi.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan üç görgü tanığı, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir patlama sesi duyduklarını ve ardından dumanların yükseldiğini bildirdi.

Komşu mahallede yaşayan ve ismini vermek istemeyen 51 yaşındaki bir kadın, “Bombardımanın ardından evimin balkonunda Emevi Meydanı'nda neler olup bittiğini izlemeye çalışıyordum ve bir patlama sesi duydum. Ardından, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın genellikle önemli misafirlerini ağırladığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yakınlarında yükselen bir duman bulutu gördüm” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu tepenin yakınlarındaki iki bölgede yaşayan iki kişi de patlamanın ardından yoğun duman gördüklerini doğruladı.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, rejim güçlerinin kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını belirtmesinin ardından gerçekleşti. Suriye Arap Haber Ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamada, ‘yasa dışı’ grupların Suveyda'daki el-Vatani Hastanesi’ni ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı saldırılar için bir üs olarak kullandığını söylediğini bildirdi.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Müdürlüğü, söz konusu silahlı gruplara bağlı çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatısında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını belirtti. Açıklamada, “Hastaneyi ve çevresini tarafsızlaştırmak ve Sağlık Bakanlığı ve Acil Durum Bakanlığı personelinin hastaneye girmesine izin vermek için defalarca çağrıda bulunduk, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt almadık” ifadeleri yer aldı.

vfgthy
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, şehirde yaşanan çatışmaların ardından Suveyda'da konuşlandırıldı (EPA)

Diğer taraftan salı günü düzenlediği saldırılar Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan İsrail, dün saldırılarını Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası girişinin hedef alındığı ve Suriye sınırındaki birliklerin güçlendirileceği belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Adraee, İsrail ordusunun Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının giriş kapısını vurduğunu söyledi. İsrail ordusunun Suriye'deki Dürzilere yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini belirten Adraee, İsrail ordusunun siyasi talimatlara göre bölgede saldırılar düzenlediğini ve çeşitli senaryolara karşı hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı binası girişine düzenlenen saldırıdan birkaç saat sonra Şam'ın merkezindeki bu binaya yeni saldırılar düzenledi. Yeni saldırılar daha büyük bir tırmanışın habercisi gibi görünüyordu, zira İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik ‘acı verici’ saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a yönelik uyarılar sona erdi, şimdi acı verici saldırılar başlayacak” diye ekledi.

SANA dün sabah Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu İsrail’e ait insansız hava araçlarının (İHA) Şam semalarında uçtuğunu ve patlamalar olduğunu aktardı. Suriye Haber Ajansı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayanarak İsrail'in başkentin savunma bakanlığını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Alikhbaria Syria kanalı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberde İsrail'in Şam’da Savunma Bakanlığı binasını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Suriye basını daha sonra Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binasında büyük hasar meydana geldiğini bildirdi.

Kanlı çatışmalar

Bu gelişmeler, Suveyda'da ilanından sadece birkaç saat sonra çöken ateşkesten sonra yaşandı. Ateşkes, günlerce süren ve çok sayıda kişinin ölümüne yol açan kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriyeli güvenlik güçleri pazartesi günü, Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak amacıyla Suveyda’da konuşlandırıldı. Ancak bu kez de Suriyeli güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışma başladı. İsrail, pazartesi ve salı günü Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerine hava saldırıları düzenleyerek müdahale etti ve amacının Dürzileri korumak olduğunu açıkladı.

Suriye Savunma Bakanlığı'nın salı akşamı ilan ettiği ateşkes uzun sürmedi. Yerel haber sitesi Suwayda24, Suveyda ve çevresindeki köylerin dün sabah yoğun topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldığını bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı SANA'nın aktardığı açıklamasında, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesin ihlalinden sorumlu tuttu. Bakanlık, Suveydalılara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Pazar günü çatışmaların başlamasından bu yana onlarca sivil, Suriyeli güvenlik gücü mensubu ve Dürzi silahlı unsur hayatını kaybetti. Suveyda’da siviller ve Reuters muhabirleri, hükümet güçlerinin dün evleri yağmaladığını, yaktığını ve arabaları ve ev eşyalarını çaldığını söyledi. Bir Suvayda sakini, Reuters muhabirine evinde başından vurularak öldürülen kardeşinin cesedini görmesine izin verdi.

sdfgrth
Suveyda'nın bir mahallesindeki Suriyeli güvenlik güçleri mensupları ve silahlı çocuklar, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Katz dün, Suriye hükümetine ‘Dürzileri rahat bırakması’ uyarısında bulundu. Katz, İsrail ordusunun Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri geri çekilene kadar bombalamaya devam edeceğini vurguladı.

Bu arada ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘itidal ve birliği sağlayabilmek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu söyledi.