Brezilya: Lula siyaset sahnesine geri döndü

Lula da Silva, başkanlık kampanyasını "Brezilya'yı Yeniden İnşa Et" sloganıyla başlattı

Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)
Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)
TT

Brezilya: Lula siyaset sahnesine geri döndü

Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)
Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva (AFP)

Brezilyalı solcu lider Luis Inacio Lula da Silva, Ekim ayında yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri için kampanyasını, Başkan Jair Bolsonaro'nun "sorumsuz ve canice" yönetiminin ardından ülkeyi "yeniden inşa" sloganıyla başlattı.
Şarku’l Avsat’ın AFP’ye dayandırdığı haberine göre 76 yaşındaki Lula, Sao Paulo'da yaklaşık 4 bin destekçisine yaptığı açıklamada, "Hepimiz yalnızca zafer için değil, Brezilya'da seçimlerden daha zor olacak yeniden inşa ve değişim için de çalışmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
İktidardan ayrıldıktan on iki yıl sonra eski sendikacı, solun liderliği için herhangi bir meydan okuma olmadan üçüncü dönem için yarışıyor.
2003-2010 yılları arasında iki dönem başkanlığını yürüttüğü Brezilya siyaset sahnesinde muazzam bir dayanıklılığa ve çok büyük bir ağırlığa sahip olan İşçi Partisi lideri, altıncı kez cumhurbaşkanlığına aday oluyor.
Üçüncü seçeneği mümkün kılan bir adayın yokluğunda Lula, seçimlerde Jair Bolsonaro'yu (67) yenebilecek tek kişi olmaya devam ediyor. Lula, iktidarda kalmak için her şeyi yapmaya hazır görünen cumhurbaşkanına karşı büyük bir farkla kamuoyu yoklamalarındaki liderliğini sürdürüyor.
2 ve 30 Ekim'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri, yükselen 213 milyon nüfuslu devasa ülkedeki aşırı kutuplaşmayı gözler önüne serecek.
Solcu aday destekçilerine “Ne istiyoruz? Brezilya demokrasisi mi yoksa otoriterlik mi? Seçim hiç bu kadar basit olmamıştı” diye seslendi.
Lula, Brezilya bayrağını gösteren dev ekranın önünde yaklaşık elli dakika konuştu.

Lula, "Brezilya köle bir devlet olmak için çok büyük" diye ekledi ve birkaç kez hedefinin "mevcut hükümetin sorumsuz ve canice politikası karşısında ülkenin egemenliğini yeniden kurmak" olduğunu tekrarladı.
Yönetimi sırasında kürsüde hitabet yeteneklerini gösterdiği büyük toplantıların aksine Lula, konuşmasını okumakla yetiniyor, dinleyicilere görece uzun süre bakmıyor, doğaçlama ve boş laflardan kaçınıyordu.
Danışmanları Lula’ya, son tartışmalar patlak verdikten sonra yüzünde sakinlik ve güven göstermesini tavsiye etti.
Lula, bu hafta Time dergisine verdiği röportajda Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir (Volodimir) Zelenskiy’i eleştirdi ve ona, "Ben de iyi bir komedyendim. Ama televizyonda görünsün diye savaş başlatmaya zorlamayın” dedi. Ayrıca Lula, Zelenskiy’nin ülkesindeki çatışmadan Rus mevkidaşı Vladimir Putin ile "aynı derecede" sorumlu olduğunu da sözlerine ekledi.
Gençliğinde tornacı bir sendikacı olan Lula, kürtaj, polis ve orta sınıf hakkındaki tartışmalı açıklamaları nedeniyle de eleştirildi.
Sao Paulo'nun eski merkez sağ valisi başkan yardımcısı adayı Geraldo Alcumen, aşırı sağ aday Jair Bolsonaro'ya karşı dayanışma göstermek amacıyla yayınladığı video konuşmasında şunları söyledi: “Hiçbir anlaşmazlık bizi demokrasiyi koruma görevimizden alıkoyamaz”.
Lula'nın karizmasından yoksun olmasına rağmen, 2006 ikinci tur seçimlerinde eski solcu cumhurbaşkanı tarafından mağlup edilen Geraldo Alckmin, merkeze, ılımlı sağ seçmenlere ve iş dünyasına güven veriyor.
Alckmin, geçtiğimiz cuma günü Kovid-19 virüsüne yakalanması nedeniyle kampanyanın açılışında konuşmasını evinden video aracılığıyla yaptı.
Konuşmalara katılan avukat Alexandre Boubou (29), "Lula, geniş bir demokratik cephe için ittifak oluşturabilecek tek kişi” dedi.
Önümüzdeki haftadan itibaren Lula, Başkan ve aday Bolsonaro'nun güneydoğuda yer alan Minas Gerais eyaletinden başlayarak aylardır yaptığı gibi ülke çapında turlara başlayacak.
Congreso im Foucault internet sitesinin kurucusu Silvio Costa, AFP'ye yaptığı açıklamada, "Lula gerçekten seçimleri kazanmak istiyorsa seçmenlere daha yakın olmak için Bolsonaro gibi sokaklara çıkmalı” dedi.
Lula da Silva, ekonomik ve sosyal eşitsizlikleri azaltma ve eğitimi teşvik etme mirasının "yok edildiğine ve dağıtıldığına" inanıyor.
Time dergisine yaptığı açıklamada Lula, "Yaptığımdan daha fazlasını ve daha iyisini yapabileceğimi düşünüyorum" ifadelerini kullandı.
Bu yeni adaylık, 2018 başkanlık yarışından diskalifiye edilerek, Jair Bolsonaro'nun kolayca seçilmesine izin veren Lula için bir intikam tadı taşıyor.
Kasım 2019'da serbest bırakılıncaya kadar yolsuzluk suçlamalarıyla bir buçuk yıl hapiste kaldı. Lula'nın siyasi hayatı, Yüksek Mahkeme Mart 2021'de mahkumiyetini bozana kadar geçmişte kalmış bir şeydi.



İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

TT

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

ABD Başkanı Donald Trump'ın da aralarında bulunduğu G7 ülkelerinin liderleri, bugün Kanada’nın Alberta eyaletindeki Kananaskis’te bir zirve toplantısı düzenleyerek, başta İran ve İsrail arasındaki gerginlik olmak üzere birçok konuda ortak tavır arayışına girecek.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Kanada'nın Kananaskis kentinde üç gün sürecek toplantı, Trump'ı uluslararası diplomatik gündeme geri döndürüyor.  Trump, Beyaz Saray'a döndükten sonra ülkesinin kapsamlı dış politika değişiklikleri ve hem ortaklarına hem de rakiplerine uyguladığı yüksek gümrük vergilerinin ardından ülkesinin müttefiklerini şaşırtmıştı.

Kanada Başbakanı Mark Carney, İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve ABD'den oluşan büyük sanayi ülkelerinin zirvesinde, anlaşmazlıkları azaltmayı amaçlayan bir gündem belirledi.

dfgrthy
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere Calgary'ye geldi (Reuters)

Bununla birlikte, İran ve İsrail arasında karşılıklı saldırıların müzakere edilmesi sırasında bu ülkelerin liderleri arasında bölünmelerin ortaya çıkması bekleniyor. Bu saldırılar, İsrail'in geçen cuma sabahı İslam Cumhuriyeti'nin nükleer ve askeri tesislerine hava saldırısı düzenlemesinin ardından başladı.

Karney, diplomatik açıdan Kanada'nın şu anda İsrail ve İran arasında “gerginliğin azaltılması” için ortak bir çağrı konusunda ülkelerin görüşlerini araştırdığını söyledi.

G7, gerginliğin azaltılması çağrısında bulunabilir ya da “İsrail'in kendini savunma hakkı”nı yineleyerek, nükleer programı nedeniyle mevcut gerginliğin sorumluluğunu Tahran'a yükleyebilir.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, zirve öncesinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya İran konusunda diplomasi yolunun en iyi seçenek olduğunu, ancak ateşkes çağrısında bulunmadığını açıkladı.

Von der Leyen, G7 zirvesinin yapıldığı yerde gazetecilere yaptığı açıklamada, Netanyahu ile “İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiği konusunda mutabık kaldıklarını” belirterek, “Elbette, uzun vadede müzakere yoluyla bir çözümün en iyisi olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı.

xd
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Kananaskis kentinde düzenlenen G7 liderler zirvesinde basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Trump, İsrail saldırılarını överken, iki ülkeyi "bir anlaşmaya varmaya" çağırdı.

Avrupa ülkeleri ise temkinli tutumlarını sürdürdüler. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron itidal çağrısında bulunurken, İran'ı nükleer programıyla ilgili gerilimi tırmandırmakla suçlayarak, Washington ile müzakereleri yeniden başlatmaya çağırdı.

sdfergty6u7
Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Alberta'nın Calgary kentine geldi. (AP)

İran ile her zaman dostane ilişkiler sürdüren Japonya ise Batı ülkeleriyle farklı bir tutum sergiledi ve İsrail'in saldırılarını “kabul edilemez ve son derece üzücü” olarak nitelendirdi.

Elli birinci eyalet

Trump, son zamanlarda Kanada'nın ABD'nin “51. eyaleti” olması halinde daha iyi bir durumda olacağını sık sık dile getiriyordu.

Trump, Kanada'yı en son 2018'deki G7 zirvesine katılmak için ziyaret etmiş ve dönemin başbakanı Justin Trudeau'yu eleştirmiş, zirvenin sonuç bildirgesine de çekincelerini dile getirmişti.

dju
ABD Başkanı Donald Trump ve Tsutina Küçük Kabile Başkanı Stephen Crouchchild, 7'ler Anlaşması'nı temsil ederek, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda, Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere geldiğinde tokalaşıyor (Reuters)

Ancak, Trump'un hoşlanmadığını açıkça belirttiği Trudeau'nun yerine, mart ayında Kanada başbakanı olarak göreve gelen Marc Carney'nin göreve gelmesinden bu yana iki ülke arasındaki gerginlikler azaldı.

Buna rağmen ciddi gerginlikler hala devam ediyor.

Serbest ticarete dayalı küresel ekonomik düzende köklü bir dönüşüm hedefleyen Trump, 9 Temmuz'dan itibaren ABD'nin dost ve düşmanlarına kapsamlı gümrük vergileri uygulamaya koyacağını taahhüt etti.

Trump ile cumartesi günü telefonda görüşen von der Leyen, ticaret müzakerelerinde ilerleme kaydedilmesi umudunu dile getirdi.

kıo
ABD Başkanı Donald Trump, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Calgary kentindeki Calgary Uluslararası Havaalanı'nda Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 liderler zirvesine katıldı (DPA)

“Aramızdaki ticareti adil, öngörülebilir ve açık tutalım” diyen Leyen, “Hepimiz korumacılıktan kaçınmalıyız” ifadesini kullandı.

İran ve Ukrayna'yı birbirine bağlamak

Von der Leyen ayrıca G7'ye İran-İsrail çatışması ile Rusya-Ukrayna savaşı arasında bağlantı kurma çağrısında bulundu.

Komisyon Başkanı, “İran'da tasarlanan ve üretilen insansız hava araçları ve balistik füzeler Ukrayna ve İsrail'deki şehirleri rastgele vuruyor, bu nedenle bu tehditlere paralel olarak karşı koyulması gerekiyor” dedi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy de zirveye davet edildi ve Trump ile görüşmeyi umuyor.

ABD Başkanı, Beyaz Saray'a geldiği ilk günlerde Ukrayna'da barış anlaşması sağlanacağına söz vermiş ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakınlaşmıştı. Ancak Putin'in ABD'nin ateşkes çağrısını reddetmesi üzerine bu yakınlaşma kısa sürede öfkeye dönüştü.

ghjuk
Kanada Başbakanı Mark Carney, G7 liderleri zirvesi öncesinde Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile görüştü (Reuters)

Trump, cumartesi günü Rus mevkidaşı ile bir telefon görüşmesi yaptı ve görüşmede İran ile İsrail arasındaki anlaşmazlık ve Ukrayna'daki savaş ele alındı. Trump, Putin'in İsrail ile İran arasında arabuluculuk yapmasına “açık” olduğunu belirtti.

Fransız cumhurbaşkanı ise Rus mevkidaşının bu tür bir arabuluculuğu “hiçbir şekilde” yapamayacağına inandığını ifade etti.

Her iki konunun da G7'nin ortak bildirisine dahil edilmesi beklenmiyor. Bunun yerine, Carney daha az tartışmalı konularla ilgili açıklamalar yapmaya çalışıyor. Örneğin, tedarik zincirlerinin iyileştirilmesi gibi.

Trump, doğum gününe denk gelen ve ülkede politikalarını protesto eden gösterilerin yaşandığı Washington'da olağanüstü bir askeri geçit töreni gerçekleştikten sonra G7 zirvesine katılıyor.