Mısır su krizine karşı alınacak önlemleri görüşüyor

Etiyopya’nın Nahda Barajı’nı doldurma girişimi Mısır’ı yeni önlemler almaya itiyor

Mısır Sulama Bakanı, dün Nil Nehri’nin su akışını takip etmek için düzenlenen bir toplantı sırasında (Mısır hükümeti)
Mısır Sulama Bakanı, dün Nil Nehri’nin su akışını takip etmek için düzenlenen bir toplantı sırasında (Mısır hükümeti)
TT

Mısır su krizine karşı alınacak önlemleri görüşüyor

Mısır Sulama Bakanı, dün Nil Nehri’nin su akışını takip etmek için düzenlenen bir toplantı sırasında (Mısır hükümeti)
Mısır Sulama Bakanı, dün Nil Nehri’nin su akışını takip etmek için düzenlenen bir toplantı sırasında (Mısır hükümeti)

Etiyopya’nın Nahda (Hedasi) Barajı’nın üçüncü dolumuna yönelik çabalarının nasıl sonuçlanacağı beklenirken, Mısır Sulama Bakanlığı su konusunda ‘en büyük ihtiyaçları’ karşılamaya hazır olduğunu bildirdi. Resmi açıklamaya göre, Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Muhammed Abdulati başkanlığındaki Nil Nehri Gelirini Düzenleme Daimi Komitesi dün, su kaynaklarının en iyi şekilde yönetilmesine yönelik prosedürlerin ve maksimum ihtiyaçların en yüksek verimlilikle ele alınmasına ilişkin prosedürlerin takibi için toplantı gerçekleştirdi.
Mısır, su ihtiyacının yüzde 90’ını karşılamak için Nil nehrinden sağlanan 55,5 milyar metreküplük su payına güveniyor. Ancak Etiyopya’nın inşa ettiği Nahda Barajı’nın çalışma başlatılması yaklaşırken bu su kotasında bir azalma bekleniyor. Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı’na göre Mısır, su ihtiyaçları 114 milyar metreküpe ulaşırken, kaynaklarının 74 milyar metreküp olması sebebiyle su kaynaklarında bir açık sebebiyle sıkıntı çekiyor.
Su Kaynakları ve Sulama Bakanı Abdulati, su ihtiyaçlarının karşılanması kapsamında su sisteminin en yüksek verimlilikle yönetilmesi için, tüm bakanlık kurumlarının yürüttüğü çalışmaların devam ettiğini ve bunun su şikayetlerini azaltılması ile sahaya yansıdığını belirtti.
Abdulati toplantı sırasında, mevcut tarım sezonun su ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli valiliklerdeki mevcut su durumunu gözden geçirdi ayrıca tüm sulama, drenaj ve mekanik birimlerinin iş akışını, kanal ve kanalizasyon dezenfeksiyon çalışmalarının gidişatındaki ilerlemeyi de ele aldı. Mısırlı Bakan, sulama sektörü yetkililerine, kanallarda ve giderlerde güvenli seviyeleri korumak ve su yollarında herhangi bir tıkanıklık durumda müdahale etmek için atık su transfer istasyonlarının ve acil durum birimlerinin hazır durumda olması gerektiğini vurguladı.
Bir aydan kısa bir süre önce, Mısırlı sulama uzmanları, Nahda Barajı’nın özellikle batı kısmının tepesinde betonarme çalışmalarına başlanmasına karşı uyarıda bulundu.  Mısırlı su kaynakları uzmanı Abbas Şaraki inşaat çalışmalarındaki ilerlemenin boyutuna yönelik teyit edilmiş ayrıntılı bir veri bulunmadığını vurguladı. Şaraki “Uydular, barajın mevcut su miktarının, deniz seviyesinden 575 metre yükseklikte, yaklaşık 7 milyar metreküpe ulaştığı gözlemledi. Bu, 12 martta drenaj kapısının açılmasından bu yana bir milyar metreküp, ekimdeki selden sonra 580 metreye ulaşan en yüksek seviyesine göre 3 milyar metreküplük bir düşüş anlamına geliyor. Selin sona ermesinden sonra su miktarı 576 metre yükseklik ile yapılan 8 milyar metreküplük dolumla istikrarlı bir hal aldı. Bu miktar, geçtiğimiz iki yılda yapılan birinci ve ikinci dolumun toplamına denk geliyor.” ifadelerini kullandı.
Mısır Sulama Bakanı, nehrin su akışına ilişkin gerekli prosedürleri ele alma ve su durumunu takip etmek için komitenin sürekli toplanma halinde olması gerektiğini, bunun bakanlık birimlerinin su sistemini dinamik olarak yönetmesini sağlayacağını belirtti.
Nil Nehri suyunun paydaşları olan Kahire ve Hartum, Addis Ababa’ya barajın beklenen olumsuz etkilerinin sınırlanmasını garanti eden bağlayıcı bir yasal anlaşma imzalanmadan önce, baraj havuzunun doldurulması veya işletilmesine yönelik tek taraflı herhangi bir önlem almaktan kaçınılması çağrısında bulunuyor. Baraj krizi 10 yıldan uzun bir süredir kesintilerle de olsa sürüyor. Ancak henüz bir sonuç alınamadı.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24