UAEA, İran’ın iş birliği yapmamasından endişe duyuyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)
TT

UAEA, İran’ın iş birliği yapmamasından endişe duyuyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Avrupa Birliği’nin (AB) Viyana müzakerelere devam etmeyi çalıştığı bir zamanda Tahran’ın iş birliği yapmamasından endişe duyduğunu açıkladı.
İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması karşılığında İran nükleer programına kısıtlamalar getiren nükleer anlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesi için gerçekleştirilen müzakereler, Mart ayında durdurulmuştu.
İran, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora’nın 10 Mayıs’ta Tahran’ı ziyaret edeceğini açıklamıştı. Washington, 2018 yılında tek taraflı bir şekilde çekildiği anlaşmaya geri dönmek istediğini belirtmişti.
AB Parlamentosu’na konuşan Grossi, UAEA’nın İran hakkında çözülmesi gereken konular üzerinde çalıştığını açıkladı. Grossi, “Son aylarda İran’ın faaliyet göstermediğini belirttiği yerlerde zenginleştirilmiş uranyum izlerine rastladık. Durum pek iyi gözükmüyor. İran, şu anda ihtiyacımız olan bilgi konusunda iş birliği yapmadı. Bu konuda endişe duyuyoruz” dedi.


İran’daki Natanz Nükleer Tesisi (Reuters)

UAEA ve Tahran, 2015 nükleer anlaşmasının yeniden yürürlüğe girmesi için kritik olan konuların çözüme yaklaşık ortak bir tutum sergilediklerini belirtmişti. Grossi, UAEA ve İran’ın ‘bir dizi önemli konunun çözüme kavuşması için pratik bir yaklaşım denemeye karar verdiklerini’ açıklamıştı.
Tarafların 22 Mayıs tarihine kadar belge alışverişinde bulunması bekleniyor. Belgeler ile İran’ın daha önce faaliyet göstermediği alanlarda bulunan nükleer maddelere ilişkin soruların cevaba kavuşacak.
Grossi, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Ukrayna’da meydana gelen dramatik olaylara rağmen en büyük önceliğimiz İran olmalı. Nükleer anlaşmayı canlandırmak için yürüttüğümüz müzakerelerde bir duraklama var. Makul bir zaman çerçevesi içerisinde bir anlaşmaya varmayı umuyoruz ancak umutların her an bitebileceğini kabul etmeliyiz.”



Bilim akademisi Royal Society'de Elon Musk tartışması: "Değerlerimize uymuyor"

Elon Musk'ın federal hükümette yapacağı kesintilerin bilimsel çalışmaları nasıl etkileyeceği henüz belli değil (Reuters) 
Elon Musk'ın federal hükümette yapacağı kesintilerin bilimsel çalışmaları nasıl etkileyeceği henüz belli değil (Reuters) 
TT

Bilim akademisi Royal Society'de Elon Musk tartışması: "Değerlerimize uymuyor"

Elon Musk'ın federal hükümette yapacağı kesintilerin bilimsel çalışmaları nasıl etkileyeceği henüz belli değil (Reuters) 
Elon Musk'ın federal hükümette yapacağı kesintilerin bilimsel çalışmaları nasıl etkileyeceği henüz belli değil (Reuters) 

Birleşik Krallık'ta Oxford Üniversitesi'nden bir bilim insanı, Elon Musk'ın üyeliği iptal edilmediği gerekçesiyle, ülkenin prestijli ulusal bilimler akademisi Royal Society'den ayrıldı.

Gelişimsel nöropsikoloji ve çocuklarda görülen iletişim bozuklukları alanında uzmanlaşan Profesör Dorothy Bishop, istifa mektubunu akademiye geçen hafta ilettiğini belirtti. 

Britanya'nın tanınmış gazetelerinden Guardian'ın görüştüğü Bishop, teknoloji milyarderi Musk'ın Royal Society üyesi olmasının, kuruluşun değerleriyle ters düştüğünü savunuyor. 

Bishop, Tesla ve SpaceX CEO'su Musk'ın "Bond hikayelerindeki kötü karakterleri örnek" aldığını ve elindeki "güçle serveti bilim insanlarını tehdit etmek için kullanacağını" öne sürüyor. 

Trump'ın seçim kampanyasına 100 milyon dolardan fazla bağış yapan Musk, Cumhuriyetçi liderin yeni kabinesinde Vivek Ramaswamy'yle birlikte DOGE'nin (Department of Government Efficiency / Kamu Verimliliği Bakanlığı) başına geçecek. Bishop, ABD'deki bilim dünyası için bunun kötü bir gelişme olduğunu savunarak şunları söylüyor: 

Musk'a Ulusal Sağlık Enstitüleri ve NASA dahil çeşitli kuruluşların bütçelerinde kesinti yapma konusunda sınırsız yetki verilmesiyle ABD'de bilimin geleceği pek parlak görünmüyor.

Musk, uzay teknolojisi ve elektrikli araç geliştirme alanındaki çalışmaları sayesinde 2018'de Royal Society üyesi olmuştu. 1660'da hayata geçirilen Royal Society, dünyada faaliyetlerini sürdüren en eski bilimsel akademi konumunda.

Akademinin kurallarına göre üyeler, tüm meslektaşlarına bir saygı ve sorumluluk duygusuyla davranmalı. Ayrıca kamusal açıklamalarda da akademinin değerlerine ters düşecek ifadeler kullanmamalı. Ancak Bishop, Musk'ın Aralık 2022'de attığı tweet'le bu kuralı ihlal ettiğini savunuyor. 

Teknoloji milyarderi, sözkonusu gönderisinde "Benim cinsiyet zamirlerim Yargılayın/Fauci'yi" ifadelerini kullanmıştı. ABD'nin koronavirüsle mücadelede en önde gelen ismi Dr. Anthony Fauci, maske takılmasını ve aşı yaptırılmasını savunmasıyla, muhafazakarların sık sık hedef gösterdiği kişilerden biri olmuştu. 2022'de Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü baş tıbbi danışmanı görevinden istifa etmişti. 

Bishop, bu paylaşımla Musk'ın bilimden uzak bir pozisyon alıp aşı karşıtı propaganda yaptığını ve Fauci'yi tehlikeye soktuğunu savunuyor. Ayrıca teknoloji milyarderinin gönderisinin LGBT topluluğunu incittiğini de ileri sürüyor. 

Diğer yandan 29 Temmuz'da 17 yaşındaki bir saldırganın Southport'ta üç çocuğu öldürmesi sonrası Birleşik Krallık'ı sarsan radikal sağcı eylemler, Elon Musk'ın da gündemine girmişti. Musk, CEO'su olduğu Twitter'da "İç savaş kaçınılmaz" ifadelerini kullandığı bir paylaşım yapmıştı. 

74 Royal Society üyesi, ağustosta akademiye mektup yazarak Musk'ın "sağcı nefreti körüklediği" gerekçesiyle üyeliğinin sonlandırılmasını istemişti. Londra yönetimi de Musk'ın paylaşımına tepki göstermişti.

Independent Türkçe, Guardian, Research Professional News