UAEA, İran’ın iş birliği yapmamasından endişe duyuyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)
TT

UAEA, İran’ın iş birliği yapmamasından endişe duyuyor

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi (Reuters)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Avrupa Birliği’nin (AB) Viyana müzakerelere devam etmeyi çalıştığı bir zamanda Tahran’ın iş birliği yapmamasından endişe duyduğunu açıkladı.
İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması karşılığında İran nükleer programına kısıtlamalar getiren nükleer anlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesi için gerçekleştirilen müzakereler, Mart ayında durdurulmuştu.
İran, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora’nın 10 Mayıs’ta Tahran’ı ziyaret edeceğini açıklamıştı. Washington, 2018 yılında tek taraflı bir şekilde çekildiği anlaşmaya geri dönmek istediğini belirtmişti.
AB Parlamentosu’na konuşan Grossi, UAEA’nın İran hakkında çözülmesi gereken konular üzerinde çalıştığını açıkladı. Grossi, “Son aylarda İran’ın faaliyet göstermediğini belirttiği yerlerde zenginleştirilmiş uranyum izlerine rastladık. Durum pek iyi gözükmüyor. İran, şu anda ihtiyacımız olan bilgi konusunda iş birliği yapmadı. Bu konuda endişe duyuyoruz” dedi.


İran’daki Natanz Nükleer Tesisi (Reuters)

UAEA ve Tahran, 2015 nükleer anlaşmasının yeniden yürürlüğe girmesi için kritik olan konuların çözüme yaklaşık ortak bir tutum sergilediklerini belirtmişti. Grossi, UAEA ve İran’ın ‘bir dizi önemli konunun çözüme kavuşması için pratik bir yaklaşım denemeye karar verdiklerini’ açıklamıştı.
Tarafların 22 Mayıs tarihine kadar belge alışverişinde bulunması bekleniyor. Belgeler ile İran’ın daha önce faaliyet göstermediği alanlarda bulunan nükleer maddelere ilişkin soruların cevaba kavuşacak.
Grossi, yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Ukrayna’da meydana gelen dramatik olaylara rağmen en büyük önceliğimiz İran olmalı. Nükleer anlaşmayı canlandırmak için yürüttüğümüz müzakerelerde bir duraklama var. Makul bir zaman çerçevesi içerisinde bir anlaşmaya varmayı umuyoruz ancak umutların her an bitebileceğini kabul etmeliyiz.”



Hamaney'in danışmanı: Roma'daki müzakereciler ABD ile kapsamlı bir anlaşmaya varmak için "tam yetkiye" sahip

 ABD elçisi Steve Witkoff ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)
 ABD elçisi Steve Witkoff ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)
TT

Hamaney'in danışmanı: Roma'daki müzakereciler ABD ile kapsamlı bir anlaşmaya varmak için "tam yetkiye" sahip

 ABD elçisi Steve Witkoff ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)
 ABD elçisi Steve Witkoff ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)

İran Lideri Ali Hamaney'in danışmanlarından Ali Şemhani bugün yaptığı açıklamada, Tahran ve Washington arasında İtalya'nın başkentinde yapılacak yeni tur görüşmeler öncesinde Roma'daki müzakerecilerin ABD ile kapsamlı bir anlaşmaya varmak için “tam yetkili” olduklarını söyledi.

İran devlet medyasının aktardığına göre Şemhani, “İranlı müzakereciler Roma'ya tam yetkiyle gittiler ve ciddiyet, garantilerin sağlanması, yaptırımların kaldırılması, tehditlerden kaçınılması, müzakerelerde hız, (İsrail gibi) sorun çıkaranların engellenmesi ve yatırımların kolaylaştırılması gibi dokuz ilke temelinde kapsamlı bir anlaşmaya varmaya çalışıyorlar” ifadelerini kullandı.

Şemhani İran'ın teslim olmak için değil, dengeli bir anlaşmaya varmak için geldiğini vurguladı.

İran devlet televizyonu İran ve Amerika arasında Roma'da yapılacak dolaylı görüşmelerin Tahran saati ile öğlen (TSİ 8:30) başlayacağını bildirdi.

Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi başkanlığındaki İran heyeti görüşmelere katılmak üzere bugün erken saatlerde Roma'ya geldi.

Arakçi, ABD'nin Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff ile “dolaylı” görüşmelerin ikinci turuna liderlik edeceği Roma'da gece saatlerinde İran devlet uçağından inerken görüldü.

İran ve ABD arasında Tahran'ın nükleer hedefleri konusunda on yıllardır süren anlaşmazlığı çözmek için yapılan görüşmelerin ikinci turu bugün Roma'da başlarken, ABD Başkanı Donald Trump diplomatik çabaların başarısız olması halinde askerî harekât tehdidinde bulundu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Arakçi ve Witkoff, her iki tarafın da yapıcı olarak nitelendirdiği Muskat'taki ilk turdan bir hafta sonra bugün, Ummanlı arabulucular aracılığıyla dolaylı olarak müzakere gerçekleştirecekler.

Bazı İranlı yetkililerin yaptırımların yakında kaldırılabileceği yönündeki spekülasyonlarının ardından Tahran, hızlı bir anlaşma beklentilerini en aza indirmeye çalışıyor. İran Lideri Ali Hamaney geçen hafta yaptığı açıklamada “ne aşırı iyimser ne de aşırı kötümser” olduğunu söyledi.

Trump ise dün gazetecilere verdiği demeçte “İran'ın nükleer silaha sahip olmasını kesinlikle engellemekten yanayım. Nükleer silaha sahip olamazlar. İran'ın büyük, müreffeh ve harika bir ülke olmasını istiyorum” ifadelerini kullandı.