Bilim insanları Ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini keşfetti

Bilim insanları uzayda insan yaşamını desteklemenin yeni olasılığını araştırıyor

Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)
Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)
TT

Bilim insanları Ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini keşfetti

Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)
Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)

Bir araştırma Ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebildiğini ortaya koyarak uzayda insan yaşamını desteklemek için kullanılması olasılığına işaret etti.
The Independent'ın haberine göre, Joule adlı bilimsel dergide yayımlanan raporda ay toprağının, bir ay üssünde yaşamı desteklemek ve uzayın daha fazla keşfedilmesine imkan sağlamak adına su, oksijen ve yakıt üretmek için güneş ışığı ve karbondioksitin yanı sıra kullanılabilecek aktif bileşikler içerdiğini ortaya koydu.
Çin'deki Nanjing Üniversitesi'nde malzeme bilimcisi ve raporun baş yazarı olan Yingfang Yao, "Stratejimiz sürdürülebilir ve uygun maliyetli Dünya dışı yaşam ortamına bir senaryo sunuyor" dedi.
"Dünya dışı evrenin büyük ölçekli bir keşfini gerçekleştirmek istiyorsak faydalı yükü hafifletmenin, yani Dünya'dan gelecek malzemelere mümkün olduğunca az miktarda bağlı kalıp bunun yerine Dünya dışı kaynakları kullanmanın yollarını düşünmemiz gerekecek."
Nanjing Üniversitesi'ndeki ekip
Nanjing Üniversitesi'ndeki ekip ay toprağı örneğini tutuyor (Yingfang Yao)
Daha önce bilim insanları Dünya dışında hayatta kalma stratejileri önermişti fakat çoğu Dünya'dan gelen enerji kaynaklarına ihtiyaç duyuyordu. Örneğin NASA'nın Perseverance Mars keşif aracı oksijen üretmek için gezegenin atmosferindeki karbondioksiti kullanabilen bir cihaz taşısa da uzay aracı enerjisini bir nükleer bataryadan sağlıyor.
Ne var ki bu sefer Dr. Yao ve meslektaşları uzaya taşınması gereken şeyleri en aza indirmek için Ay'daki en bol iki kaynaktan yararlanmayı umuyor: Güneş radyasyonu ve Ay toprağı.
Bilim insanlarından oluşan ekip Çin'in Chang'e-5 uzay aracı tarafından geri getirilen ay toprağını analiz ettiğinde örnekte bol miktarda demir ve titanyum içeren maddeler bulunduğunu belirlemişti. Şimdi suyu elektrolize etmek için ay toprağını kullanacak bir "Dünya dışı fotosentez" sistemi tasarlamayı umuyorlar.
Astronotların solunumla verdiği karbondioksit de toplanacak ve su elektrolizinden elde edilen hidrojenle birleştirilecek. Bilim insanlarına göre süreç yakıt olarak kullanılabilecek metan gibi hidrokarbonlar üreterek Ay'daki insan yaşamının uygun maliyetli bir şekilde sürdürülmesine imkan tanıyacak.
Ekip sistemi uzayda, Çin'in gelecekteki ay görevlerinde test etmeyi umuyor.
Raporun yazarları özet bölümünde şunları söyledi:
"İnsanlı derin uzay keşifleri adına yürütülen önemli çabalar ışığında uzun vadeli keşifler için ay yaşam destek sistemini geliştirmek teknolojik ve bilimsel açıdan çok önemli. Saha kaynakları kullanımında ay, yerleşim ve seyahat için gereken yaşam desteğinin materyal temelini sağlayarak büyük bir fırsat sunuyor."



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe