Yemen hükümeti Husilerin verdiği pasaportları kabul edecek

Söz konusu adım, BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in çabalarının sonuç vermesinin ardından atıldı.

El-Alimi ve Grundberg 11 Mayıs'ta Aden'de bir araya geldi. (Birleşmiş Milletler)
El-Alimi ve Grundberg 11 Mayıs'ta Aden'de bir araya geldi. (Birleşmiş Milletler)
TT

Yemen hükümeti Husilerin verdiği pasaportları kabul edecek

El-Alimi ve Grundberg 11 Mayıs'ta Aden'de bir araya geldi. (Birleşmiş Milletler)
El-Alimi ve Grundberg 11 Mayıs'ta Aden'de bir araya geldi. (Birleşmiş Milletler)

BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in çabaları, Yemen’de iki aylık ateşkesin sona ermesinden yaklaşık iki hafta önce,  ateşkes kapsamında Husilerin seyahat belgeleri engelini aşmayı başardı. Yemen Dışişleri Bakanlığı’ndan bir kaynak, hükümetin Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Elçisi Hans Grundberg’in Yemen vatandaşlarına Sana’dan verilecek pasaportla seyahat etmesine izin verilmesi önerisini memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Birleşmiş Milletler, ateşkesi kalıcı barış istişareleri için bir başlangıç noktası olarak hizmet edeceği umuduyla genişletmeyi hedefliyor.
BM elçisi, meşru Yemen liderleriyle görüşmek üzere Aden'e yeni bir ziyaret gerçekleştirdi. Grundberg'in çabaları, meşru hükümetin ateşkes döneminde Sana ve Husilerin kontrolündeki geri kalan bölgelere Sana’dan verilecek pasaportla seyahate onay verilmesiyle sonuçlandı. Bu da Sana Havaalanı’ndan uçuşların yeniden başlamasını sağlayacak.
Resmi açıklamaya göre hükümet, ateşkes döneminde Yemen halkına fırsat yaratmak için Sana Havaalanı’ndan Ürdün Haşimi Krallığı'na uçuşlar düzenlemeyi kabul etti. Sana ve diğer valilikler tarafından verilen pasaportlarla Sana Havaalanı’ndan yapılacak seyahatler Husilerin kontrolünde olacak. Husilerin meşru hükümet tarafından tanınmayan seyahat belgelerini kabul etmekteki ısrarı, 2 Nisan'da başlayan ateşkes kapsamında belirtilen iki seyahat noktasına uçuşların yapılmasını engelledi.
Yemen hükümeti, seyahat belgelerini onaylama kararının ‘halka hizmet etme ve 2014'ten bu yana Husi milis darbesinin yol açtığı acıları hafifletme konusundaki tam taahhüdü bağlamında geldiğini’ bildirdi. Hükümet bu adımıyla BM Özel Temsilcisi tarafından ateşkes şartlarının tam olarak uygulanmasında Husilerin uzlaşmazlığını çözme çabalarına da destek vermiş oldu. Husi grubu Hudeyde Limanı’nın başta gümrük olmak üzere birçok vergilere ve genel ticari mallar ve petrol türevlerinden elde edilen gelirlere el koymasına ve insanların acılarını hafifletmek ve çalışanların maaşlarını vermek yerine bu gelirleri askeri hedeflerini desteklemek için kullanmasına rağmen hükümet olumlu bir politika izlemeye devam ediyor.
Yemen hükümeti yaptığı açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“BM Özel Temsilcisi’nin girişiminde yer alan taahhütler Yemen hükümetinin yasal statüsünde herhangi bir değişiklik gerektirmiyor ve herhangi bir Husi milisinin tanınması anlamına da gelmiyor. Bu taahhütler ayrıca herhangi bir resmi emsal oluşturmayacaktır. Yemen hükümeti, Sana ve diğer valilikler tarafından verilen belgelerde yer alan verilerden sorumlu olmayacaktır. Yemen hükümeti, Amman'daki büyükelçiliğine, seyahat edecek tüm vatandaşlara, masrafları hükümet tarafından karşılanmak üzere, izlenen yasal prosedürlere uygun olarak meşru pasaport verilmesini kolaylaştırmak için talimat verdi.”
Ateşkesin devamı ve barış yolunun açılması için istekli olduğunu duyuran hükümet, ateşkes şartlarının tam olarak uygulanması çağrısında bulundu.
Yemen hükümeti tüm ihlallerin durdurulması, yedi yılı aşkın bir süredir Taiz şehri ve halkına karşı devam eden acımasız kuşatmanın derhal sona erdirilmesi ve binlerce vatandaşın seyahatlerinin kolaylaştırılması için şehre giden geçitlerin açılmasına başlanması yönünde baskı yapılması çağrısında bulundu. Hükümet açıklamasında BM Elçisi’nden, darbecilerin kontrolü altındaki bölgelerde devlet çalışanlarının maaşlarının ödenmesi için Hudeyde Limanı’na giden petrol türevlerinin gümrük ve vergi gelirlerinin kullanılması için taahhüt istedi.
Husileri darbe yaparak devlet kurumlarını ve vatandaşların çıkarlarını ve yaşamlarını sekteye uğratmakla suçlayan Yemen hükümeti, ‘barış çabalarının ciddiyetinine işaret ederek milisleri samimi bir iradeyle ateşkesi uygulamaya’ çağırdı. Hükümet ayrıca barışın ulusal ve uluslararası referanslara göre Yemen'in egemenliğini, cumhuriyet sistemini, birliğini ve toprak bütünlüğünü” halkın özgürlük, sosyal adalet, eşitlik ve onurunu koruyacak bir şekilde tesis edilmesini istedi.
Yemen'den yapılan açıklamada, “Uluslararası toplum Husi milisleri ve destekçileri İran ve Hizbullah'a, savaşı uzatmamaları ve ulaşım yollarının istikrarını tehdit etmemeleri için baskı yapmalı” ifadeleri yer aldı.
Sana Havaalanı’ndan Ürdün başkentine uçuşların başlaması sürecinde BM Elçisi’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne Yemen'deki çabalarında yaşanan son gelişmeler hakkında brifing vermesi bekleniyor. Grundberg aynı zamanda mevcut ateşkesin uzatılması için uluslararası ve bölgesel destek talebinde de bulunacak.
Yemen halkının büyük bir kesimi ise grubun ideolojik oluşumunun doğası ve bölgedeki İran projesine bağlı ırkçı eğilimi nedeniyle Husilerin kalıcı barıştan taraf olmadığı görüşünde. Özellikle ateşkesin milislere güçlerini çeşitli cephelerde yeniden düzenleme fırsatı sağlamasından sonra, yeni bir savaşa ilişkin korkular geniş çapta yayılmış durumda.
Grundberg, Aden'de Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi, Başbakan Muin Abdulmelik ve Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Tarık Salih ile bir araya geldi.
BM Özel Temsilcisi, resmi internet sitesinden şu açıklamada bulundu:
 "Taraflar, savaşın siviller üzerindeki etkisini azaltmak ve insan ve malların hareket özgürlüğünü kolaylaştırmak için ateşkesin tüm unsurlarının uygulanmasına paralel olarak ilerleme kaydetmeliler. Tüm tarafları yapıcı bir şekilde çalışmaya ve insanların acısını hafifletmek için ateşkesin tüm unsurlarına uymaya çağırıyorum. Yemenli kadın ve erkeklerin meşru isteklerini karşılayan kapsamlı ve sürdürülebilir bir siyasi çözüme doğru ilerlemek için güven düzeyini yükseltmek, ateşkesten yararlanmak ve çözümleri belirlemek için Yemenli taraflara aktif desteğimi sağlamaya devam edeceğim.”



Suriye Dışişleri Bakanlığı: SDG ile yapılan görüşmeler somut sonuç vermedi

Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)
Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)
TT

Suriye Dışişleri Bakanlığı: SDG ile yapılan görüşmeler somut sonuç vermedi

Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)
Kamışlı şehrinde düzenlenen askeri geçit töreninde SDG mensupları, (Arşiv- Reuters)

Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili bugün yaptığı açıklamada, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile yapılan görüşmelerin henüz somut sonuç vermediğini belirterek, ülkenin kuzeydoğusundaki kurumların devlet kurumlarına entegre edilmesi konusundaki söylemlerin, icraat adımları atılmadan teorik ifadelerden ibaret kaldığını kaydetti.

Suriye Haber Ajansı'na (SANA) konuşan kaynak, Suriye'nin birliğine yapılan tekrarlanan vurgunun, ülkenin kuzeydoğusundaki gerçeklikle çeliştiğini, burada devlet çerçevesinin dışında ayrı ayrı yönetilen idari, güvenlik ve askeri kurumların bulunduğunu ve bunun da sorunu çözmek yerine "bölünmeyi sürdürdüğünü" söyledi.

 SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)SDG mensupları, Suriye'nin kuzeydoğusunda (AFP)

Sözlerine şöyle devam etti: "SDG liderliğinin Suriye devletiyle diyaloğun devam edeceğine dair sürekli işaretlerine rağmen, bu görüşmeler somut sonuçlar vermedi. Bu söylemin, gerçek bir durgunluk ve uygulamaya geçme konusunda gerçek bir irade eksikliği ışığında, medya amaçlı ve siyasi baskıları absorbe etmek için kullanıldığı görülüyor."

Sözlerine şöyle sürdürdü: “Kuzeydoğu Suriye'deki kurumların devlet kurumlarına entegre edilmesiyle ilgili konuşmalar, somut adımlar veya net zaman çizelgelerinden yoksun, teorik ifadeler alanında kalmıştır. Bu durum, SDG ile imzalanan 10 Mart anlaşmasına olan bağlılığın ciddiyeti konusunda şüpheler uyandırıyor.”

Petrol dosyasına gelince, Dışişleri Bakanlığı'ndaki resmi kaynak, SDG liderliğinin petrolün tüm Suriyelilere ait olduğu yönündeki tekrarlanan iddialarının, “devlet kurumları içinde yönetilmediği ve gelirleri genel bütçeye dahil edilmediği sürece” güvenilirliğini kaybettiğini belirtti.

Şarku’l Avsat’ın SANA’dan aktardığına göre kaynak, görüşlerin yakınlaşmasından bahsetmenin, “zaman sınırlı uygulama mekanizmalarına sahip net, resmi anlaşmalara dönüştürülmedikçe anlamsız kaldığını” vurguladı.

Ayrıca, askeri dosyadaki anlaşmalardan bahsetmenin, "Suriye ordusu çerçevesinin dışında, bağımsız liderliğe ve yabancı bağlara sahip silahlı grupların varlığının devam etmesiyle bağdaşmadığını, bunun egemenliği zayıflattığını ve istikrarı engellediğini" ifade etti.

Suriye Dışişleri Bakanlığı kaynağı, aynı durumun "sınır geçişlerinin tek taraflı kontrolü ve bunların pazarlık kozu olarak kullanılması için de geçerli olduğunu, bunun da ulusal egemenlik ilkelerine aykırı olduğunu" belirtti.


Suriye'nin Humus kentindeki camide meydana gelen patlamada altı kişi hayatını kaybetti

Camide meydana gelen patlamadan  bir kare (SANA)
Camide meydana gelen patlamadan bir kare (SANA)
TT

Suriye'nin Humus kentindeki camide meydana gelen patlamada altı kişi hayatını kaybetti

Camide meydana gelen patlamadan  bir kare (SANA)
Camide meydana gelen patlamadan bir kare (SANA)

Reuters'ın haberine göre, yerel bir yetkili, Suriye'nin Humus vilayetindeki Alevi mahallesinde bulunan bir camide bugün meydana gelen patlamada altı kişinin öldüğünü ve 20 kişinin yaralandığını açıkladı.

Devlet medyası, güvenlik güçlerinin bölgeyi kordon altına aldığını ve soruşturma başlattığını bildirdi.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre yerel yetkililer, patlamanın intihar saldırısı veya bölgeye yerleştirilen patlayıcılar nedeniyle meydana gelmiş olabileceğini söyledi.


Mısır ve Türkiye'deki toplantılar... Gazze anlaşmasının önündeki engelleri kaldırma çabaları

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
TT

Mısır ve Türkiye'deki toplantılar... Gazze anlaşmasının önündeki engelleri kaldırma çabaları

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)

Gazze Şeridi’nde halen tıkanmış durumda olan ateşkes anlaşmasını ilerletmek amacıyla arabulucuların temasları sürüyor. Kahire ve Ankara, anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin iki ayrı toplantıya ev sahipliği yaptı. Bu görüşmeler, yaklaşık bir hafta önce ABD’nin Miami kentinde yeni bir ilerleme sağlanması amacıyla yapılan kapsamlı toplantının ardından gerçekleştirildi.

Mısır ve Türkiye’de yapılan bu yeni toplantıların, Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlara göre, tıkanan anlaşmanın önündeki engelleri aşmaya yönelik girişimler niteliği taşıdığı belirtildi. Uzmanlar, İsrail’in ABD baskısı altında anlaşmanın ikinci aşamasına geçmeye itiraz etmeyebileceğini, ancak çekilmeler ve benzeri konulara ilişkin müzakereleri uzatarak uygulama sürecini aksatabileceğini vurguladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, “Başbakanın talimatıyla, Esirler ve Kayıplar Koordinatörü Gal Hirsch, ordu, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve Mossad yetkililerinden oluşan bir heyetin başında Kahire’ye gitti” denildi.

İsrail heyeti, üst düzey yetkililer ve arabulucu ülkelerin temsilcileriyle bir araya geldi. Görüşmelerde, Ran Gvili’nin cesedinin geri alınmasına yönelik çabalar ve bu sürecin ayrıntıları ele alındı.

Filistinli gruplar, 10 Ekim’de başlayan ateşkesin ilk aşamasından bu yana 20 İsrailli esiri sağ olarak, 27’sinin de cesedini teslim etti. Ran Gvili’nin cesedi ise henüz bulunamadı. Hamas, Gazze’deki büyük yıkım nedeniyle aramaların zaman alacağını belirtirken, İsrail anlaşmanın ikinci aşamasını başlatmaya yönelik müzakereleri, söz konusu cesedin teslim edilmesine bağlamış durumda.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak Hamas, yaptığı açıklamada, Halil el-Hayye başkanlığındaki bir heyetin Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştüğünü duyurdu. Açıklamada, söz konusu görüşmede ‘Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdiren anlaşmanın uygulanma süreci ile sahadaki gelişmelerin’ ele alındığı ifade edildi.

Heyet, Gazze Şeridi’nde ‘İsrail’in süregelen hedef alma eylemleri ve tekrarlanan ihlallerine’ karşı uyarıda bulunarak, bunların ‘anlaşmanın ikinci aşamasına geçişi engellemeyi ve mevcut mutabakatları boşa çıkarmayı amaçladığını’ ifade etti.

Söz konusu iki temas, yaklaşık bir hafta önce ABD’nin Miami kentinde ateşkes anlaşmasının arabulucularını bir araya getiren toplantının ardından gerçekleşti. Toplantı sonrası yayımlanan ortak açıklamada, anlaşmanın uygulanmasına yönelik yolların ele alındığı bildirilmişti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail uzmanı olan Dr. Said Ukkaşe, Kahire ve Ankara’daki görüşmelerin, anlaşmanın uygulanmasını hızlandırmak, engelleri somut biçimde aşmak ve Washington’u İsrail üzerinde baskıyı artırarak tıkanan ikinci aşamaya geçmeye zorlamak açısından kritik bir zamanda yapıldığını söyledi. Ukkaşe, son kalan ceset meselesinin ise Hamas ve İsrail’in karşılıklı kazanım elde etmeye çalıştığı bir oyuna benzediğini dile getirdi.

Ukkaşe’ye göre, kulislerde dile getirildiği üzere Hamas cesedin yerini biliyor, ancak arabulucuların ve zaman baskısının etkisiyle ikinci aşamaya girerken elinde bir pazarlık unsuru tutmak istediği için teslim etmiyor. İsrail ise bundan yararlanarak, çekilmelerle bağlantılı yeni taahhütler üstlenmeden ilk aşamayı sürdürmeye devam ediyor.

Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mutava ise bu toplantılarda, özellikle cesedin ciddi bir engel oluşturması nedeniyle mevcut boşlukların nasıl kapatılacağının ele alındığını belirtti. Mutava, Hamas’ın Türkiye’deki temaslarının silahsızlanma düzenlemeleri ve uluslararası güçlerin sahaya girişi gibi konulara odaklandığını, Ankara’nın bu süreçte rol üstlenmeyi ve Washington ile ilişkilerini güçlendirmeyi hedeflediğini ifade etti.

r
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki yıkılmış evlerin genel görünümü (AFP)

İsrail, anlaşmayı zorlaştıran tutumlarını sürdürmeye devam ediyor. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ülkesinin ‘Gazze Şeridi’nden asla çekilmeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat’ın Ynet internet sitesinden aktardığına göre Katz, yerleşimleri korumak amacıyla Gazze Şeridi içinde bir güvenlik kuşağı oluşturulacağını belirterek, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini, aksi takdirde ‘İsrail’in bu görevi bizzat üstleneceğini’ ifade etti.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, salı akşamı Refah’ta patlayıcı infilakı sonucu bir İsrail subayının yaralanmasından Hamas’ı sorumlu tutmaya çalıştı ve ekim ayında yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının ihlal edildiğini öne sürdü. Hamas ise patlamanın İsrail’in tamamen kontrolü altındaki bir bölgede meydana geldiğini, olayın ‘savaş kalıntılarından’ kaynaklanmış olabileceğini belirtti.

Netanyahu’nun Hamas’a yönelik suçlamaları, ABD’de Başkan Donald Trump ile yapması beklenen görüşmeden birkaç gün önce geldi. İsrail basınında yer alan haberlere göre Netanyahu, Trump’ı İsrail ile Hamas’ın kontrol alanları arasında kalıcı sınır olarak sarı hattın kabul edilmesine ikna etmeyi hedefliyor. Bu durumun, Gazze Şeridi’nin yüzde 58’inin İsrail tarafından işgal edilmesi anlamına geleceği ifade ediliyor.

Ukkaşe, İsrail’in Trump ile yapılacak görüşmenin ardından ikinci aşamaya geçilmesine karşı çıkmadığını açıklayabileceğini, ancak bunun teorik düzeyde kalacağını belirterek, uygulamada müzakere takvimini ve maddelerin hayata geçirilmesini uzatacağını, bu süreçte belirleyici unsurun ABD baskısı olacağını söyledi.

Mutava ise İsrail’in engelleyici tutumunu sürdüreceğini, Trump’ın da tüm sorunların tek seferde çözülemeyeceğinin farkında olduğunu dile getirdi. Mutava’ya göre, devam eden toplantılar engelleri aşamalı olarak çözmeyi amaçlıyor ve Trump, anlaşmanın çökmediğini göstermek için ikinci aşamanın gelecek ocak ayında başlatılmasını istiyor.