NASA gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobunun kaydettiği çarpıcı görüntüyü yayımladı

"Bu, insanlık için olağanüstü bir dönüm noktası"

Görüntü, James Webb'in Orta Kızılötesi Enstrüman (MIRI) cihazıyla kaydedildi (NASA)
Görüntü, James Webb'in Orta Kızılötesi Enstrüman (MIRI) cihazıyla kaydedildi (NASA)
TT

NASA gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobunun kaydettiği çarpıcı görüntüyü yayımladı

Görüntü, James Webb'in Orta Kızılötesi Enstrüman (MIRI) cihazıyla kaydedildi (NASA)
Görüntü, James Webb'in Orta Kızılötesi Enstrüman (MIRI) cihazıyla kaydedildi (NASA)

NASA, James Webb Uzay Teleskobu'nun yaklaşan bilimsel operasyonlarını tartışmak için pazartesi sabahı bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda teleskobun kaydettiği, göz kamaştırıcı yıldız görüntüleri yayımlandı.
NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde görev alan Michael McElwain, "Teleskop hizalama sürecinin beklediğimizden daha iyi bir performansla tamamlandığını bildirmekten memnuniyet duyuyorum" diye konuştu:
"Bu, insanlık için olağanüstü bir dönüm noktası."
10 milyar dolarlık uzay teleskobu, şu anda Dünya'dan 1,5 milyon kilometre uzaktaki L2 noktasına konuşlanmakla meşgul. Bu da aracın gezegene Ay'dan 4 kat daha uzak olacağı anlamına geliyor.
Gelmiş geçmiş en güçlü uzay teleskobu diye nitelenen cihaz, henüz tam anlamıyla faaliyete geçmedi.
Ancak teleskobun düzgün çalıştığından emin olmak için veriler toplanmaya başladı. NASA da zaman zaman teleskoptan yakalanan görüntüleri paylaşarak James Webb’e yönelik heyecanı taze tutuyor.
Basın toplantısında sunulan fotoğrafta Samanyolu Galaksisi’nin uydu gökadası diye nitelenen Büyük Macellan Bulutu ayrıntılı biçimde görülüyor.
Büyük Macellan Bulut, daha önce, şu anda emekliye ayrılmış olan Spitzer Uzay Teleskobu'nun Kızılötesi Dizi Kamerası’yla görüntülenmişti.
İki görüntüyü karşılaştıran araştırmacılar, James Webb’in ayrıntılı gözlem gücünü gözler önüne serdi.
 fd611ca9-5ada-4633-939e-da6fac6cd857.jpg
Soldaki fotoğraf Spitzer, sağdakiyse James Webb Uzay Teleskobu tarafından çekildi (NASA)
Avrupa Uzay Ajansı’nda görev alan astronom Christopher Evans, "Bu, Webb'in önümüzdeki yıllarda bizim için yapacaklarının gerçekten güzel bir örneği" ifadelerini kullandı.

James Webb, evrenin derinliklerine bakacak
25 Aralık’ta Avrupa Uzay Ajansı'nın Ariane 5 adlı kargo roketiyle fırlatılan gözlem aracı, 1990’dan beri uzayın derinliklerini gözlemleyen Hubble Uzay Teleskobu’nun yerini alacak. 
Teleskop en az 5 yıl çalışacak şekilde tasarlandı ama bilim insanlarının son hesaplamaları teleskobun 20 yıldan uzun süre çalışmak için yeterli yakıta sahip olabileceğini gösteriyor.
Geliştirilmesine NASA’nın öncülük ettiği teleskobu 15 ülke ortak işletiyor.
Teleskop, "Dünya benzersiz mi?", "Ona benzer başka gezegen sistemleri var mı?" ve "Evrende yalnız mıyız?" gibi çok temel sayılan ama henüz tam olarak yanıtlanamamış soruların peşinden gidecek.
Gözlem aracı, birbirinden epey farklı ötegezegenleri inceleyecek, yaşamın yapı taşlarını bulma umuduyla, Dünya'nınkine benzer atmosferleri araştıracak ve başka gezegenlerde organik moleküller saptamaya çalışacak.
Teleskobun bir diğer amacı da yıldızların evriminin daha iyi anlaşılmasını sağlamak. Kızılötesi ışıkta gözlem yapan araç, bir zaman makinesi görevi görecek.
Güçlü teleskopları kullanarak çok uzaktaki gök cisimlerini inceleyen bilim insanları, ilgili gök cisminden gelen ışığın Dünya'ya ulaşma süresi uzadığı için "zamanda geriye bakma" imkanı yakalıyor.
NASA yetkililerine göre James Webb Uzay Teleskobu 13,5 milyar yıl öncesini, yani evrenin yeni oluştuğu zamanı gözlemleyebilecek kadar güçlü.
 
Independent Türkçe, Space, Gizmodo



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT