Mısır’dan Tunus’un siyasi ve anayasal reformlarına destek

Said - Medbuli görüşmesinde Arap ülkeleri arasında yeni mekanizmaların kurulması çağrısında bulunuldu.

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’yi Kartaca Sarayı’nda kabul etti. (Mısır Başbakanlığı)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’yi Kartaca Sarayı’nda kabul etti. (Mısır Başbakanlığı)
TT

Mısır’dan Tunus’un siyasi ve anayasal reformlarına destek

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’yi Kartaca Sarayı’nda kabul etti. (Mısır Başbakanlığı)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’yi Kartaca Sarayı’nda kabul etti. (Mısır Başbakanlığı)

Mısır’dan yapılan açıklamada ‘Tunus liderliğinin siyasi ve anayasal yolda yaptığı reformlara olan tam destek’ yinelendi. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’yi Kartaca Sarayı’nda kabul etti. Tunus Başbakanı Necla Budenin de katıldığı görüşmede Cumhurbaşkanı Said başta ‘Mısır ve Tunus arasındaki ikili iş birliği olmak üzere Arap ülkeleri arasındaki iş birliğini ilerleten geleneksel olmayan yeni mekanizmaların kurulması ve benimsenmesi’ çağrısında bulundu.  
Mısır Başbakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Said, Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Sisi’ye selamlarını gönderdi. ‘Sisi’nin zamansal mesafeleri kısaltarak Mısır’ın tarihi olarak kritik bir aşamadan çıkmasını sağladığını ve büyük bir kalkınma ve imar hamlesi başlattığını’ söyledi. 
İki ülke arasındaki ilişkileri ‘özel bir kardeşlik ilişkisi’ olarak nitelendiren Said ‘Mısır ve Tunus'un tarihi ve kültürel bağları olan derin ilişkilere sahip olduğunu, Tunus olarak bu ilişkiden gurur duyduklarını ve Mısır’ın tarihsel olarak sürekli Tunus’un yanında yer aldığını’ söyledi. Said sözlerini şöyle sürdürdü:
“Mısır’ın başarıları bizim için gurur kaynağı olmaya devam edecek. El ele vererek, iş birliği içinde Arap halklarının özlemlerini karşılayan bir kalkınma ve refah aşamasına geçmek istiyoruz. Mısır’ın Rönesans Barajı’yla ilgili tutumu ile bizim tutumumuz aynıdır. Çünkü Tunus’un güvenliği Mısır’ın güvenliğiyle doğrudan bağlantılıdır.”  
Uluslararası ve bölgesel meselelerde Mısır ile koordinasyonun önemini vurgulayan Said, ‘krizlerin aşılması, karşılıklı ticaret ve yatırıma teşvik için uygun ortamın sağlanmasına yönelik ikili çalışmaların artırılması’ gerektiğini belirtti. 
Mısır Başbakanı Medbuli de Cumhurbaşkanı Sisi’nin kendisinden, Mısır’ın Tunus liderliğinin, siyasi ve anayasal yolda yaptığı reformlara olan tam desteğini iletmesini istediğini söyledi. Medbuli ayrıca Tunus’un Rönesans Barajı konusunda Mısır’a sunduğu ‘kararlı destek’ için teşekkür etti. Mısır’ın Tunus’a ekonomik reformlar ve sosyal güvenlik konularında tecrübelerini aktarmaya hazır olduğunu belirten Mebduli, Cumhurbaşkanı Said’in siyasi yol haritasına tam destek vereceklerini vurguladı.  
Mısır Başbakanı Mebduli ve Tunus Başbakanı Necla Buden Başbakanlık Merkezi’nde ikili toplantı gerçekleştirdi. Buden, Cumhurbaşkanı Said’in geçen yıl Mısır’ı ziyaret etmesinin ardından iki ülke ilişkilerinde bir sıçrama yaşandığını ifade ederek Sisi’nin Tunus yönetimine olan kararlı desteği için teşekkür etti. Buden Mebduli’ye Cumhurbaşkanı Said’in ilan ettiği ‘yol haritasının’ ayrıntılarına dair bilgi vererek Tunus’un Mısır’ın su güvenliğine olan desteğini yineledi. Mebduli de Tunus’un, Etiyopya’nın inşa ettiği Rönesans Barajı konusunda kararlı bir şekilde Mısır’ın yanında yer almasını takdir ettiklerini söyledi.
Buden ve Mebduli önceki akşam Mısır-Tunus Ortak Ekonomik Forumu’na başkanlık etmişti. Mebduli forum kapsamında şu açıklamada bulunmuştu:
“Bu forum oldukça kritik bir zamanda düzenlendi. Kovid-19 salgını ve Rusya’nın Ukrayna savaşı nedeniyle zorlu ekonomik süreçlerden geçiyoruz. Bu krizlerin etkilerinin en aza indirilmesi için bu forumun çalışmalarını önemsiyorum. Onlarca yıl sonra küresel enflasyondaki artışlar birçok ülkeyi vurdu. Ukrayna savaşı ise istisnasız tüm sektörleri olumsuz etkiledi. Özellikle dar gelirli sınıflar bu krizlerden en çok etkilenenler oldu. Bu konulardaki etkileşimimizi ve işbirliğimizi artırmamız zorunluluk arz ediyor.”
Buden de açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Kovid-19 salgını ve Ukrayna savaşı nedeniyle ortaya çıkan mevcut zorluklar, çabalarımızı birleştirmemizi ve vatandaşlarımızın çıkarlarına olacak bir şekilde iş birliğini arttırmamızı zorunlu kılıyor. Mısır-Tunus ekonomik ilişkilerini düzenleyen mekanizma örnek olacak niteliktedir. Bu ilişkilerimizi daha da güçlendirmeliyiz.”  



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.