Libya Ulusal Birlik Hükûmeti’nden Uluslararası Af Örgütü’ne tehdit

ABD, ‘seçimlerin özgür ve adil bir biçimde yapılmasının gerekliliğini’ yineledi.

ABD heyeti Tunus'ta Libya Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Saih ile bira araya geldi. (Libya'daki ABD Büyükelçiliği)
ABD heyeti Tunus'ta Libya Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Saih ile bira araya geldi. (Libya'daki ABD Büyükelçiliği)
TT

Libya Ulusal Birlik Hükûmeti’nden Uluslararası Af Örgütü’ne tehdit

ABD heyeti Tunus'ta Libya Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Saih ile bira araya geldi. (Libya'daki ABD Büyükelçiliği)
ABD heyeti Tunus'ta Libya Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Saih ile bira araya geldi. (Libya'daki ABD Büyükelçiliği)

Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Libya Milli Birlik Hükümeti’nin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Uluslararası Af Örgütü'nün raporunun ‘bariz siyasileştirilmesi, haksız tırmandırılması ve ortak iş birliğinin kötüye kullanılmasından’ duyulan üzüntü dile getirildi. Açıklamada ‘profesyonellikten ve inandırıcılıktan yoksun olan’ raporun, Libya devletinin çıkarlarına karşı yıllardır devam eden sistematik önyargı sürecinin devamı olduğu ifade edildi.
Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında şu iddialara yer verildi:
“Örgütten bir delegasyonun yakın zamanda ülkeyi ziyaret eden bir üyesi, ülke içindeki bazı zayıf karakterli kişilerle iş birliği yapıp, ateist ve eşcinsel düşünceyi yayarak, Libya devletinin sosyal güvenliğini etkileyen fikir ve inançların yayılmasını teşvik etti.”
Tüm bunların ‘ülke içindeki yetkili güvenlik servisleri tarafından sağlanan kanıtlarla’ ispatlandığına dikkat çekilen açıklamada iddia edilen operasyonlara güvenlik servislerinin katıldığına dair örgütün kanıtlarının beklediğini belirtildi. Hükümet, ‘örgüt aleyhine dava açmak da dahil olmak üzere önlemler alma’ tehdidinde bulundu. Ayrıca örgüt heyetini ‘hükümetin iş birliğini Libya toprakları içinde yerel yasalara göre cezai ve cezalandırılabilir olarak sınıflandırılan yetkisiz yollarda sömürmekle’ suçladı.
Dibeybe hükümetine bağlı İç Güvenlik Teşkilatı, örgütün adam kaçırma ve işkence suçlamalarını ve tutuklulara yönelik ‘uydurma’ olarak nitelediği suçlamaları reddetmişti. Diğer yandan ülkede yürürlükte olan yasal prosedürlere göre faaliyet gösteren ve devletin varlığını korumayı amaçlayan düzenli bir organ olduğu vurgulandı. Teşkilat, ülkenin güvenlik ve istikrarını bozmayı veya siyasi, ekonomik veya sosyal varlığını etkilemeyi amaçlayan her türlü eyleme yanıt verme sözü verdi.
Aynı bağlamda ABD, bir kez daha Libyalıların ‘özgür ve adil’ seçimler yapmayı hak ettiğini belirterek yabancı ‘paralı askerlerin’ Libya topraklarından çıkması çağrısında bulundu. ABD Büyükelçiliğ’inden dün yapılan kısa bir açıklamada, ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Yael Lambert'in geçtiğimiz perşembe günü dün Tunus'ta Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Saih ile bir araya gelerek ABD'nin Komisyona olan bağlılığını yeniden teyit ettiği ve tüm Libyalıların liderlerini seçmek için özgür ve adil seçimleri hak ettiğini vurguladığı bildirildi.
Diğer yandan ABD Büyükelçisi Richard Norland, seçimlerin önemine vurgu yaptı. Seçimleri Libya'daki güvenliğin geleceği, kalıcı, meşru bir hükümet oluşturmak ve tüm yabancı güçleri terk etmesi için bir anahtar olarak nitelendirdi. Norland, geçtiğimiz perşembe günü ‘Libya Al-Wasat’ televizyon kanalına yaptığı açıklamalarında şu ifadeleri kullandı:
“Seçim sürecinin halen geçerli ve sürdürülebilir olduğunu görüyorduk. Ancak Seyfülislam'ın (eski Libya Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin ikinci oğlu) ortaya çıkışı odanın içine atılan bir bomba gibiydi ve her şeyi yok etti. Mesele, Libyalılara kalmış durumda.”
ABD’li Büyükelçi, Kahire'de Temsilciler Meclisi ile devlet arasındaki tartışmanın anayasal bir zemin bulma konusunda seçimlere kimlerin katılıp aday olabileceğini araştıracağını açıkça belirttikten sonra “Güvenilir seçimler için koşulların, mevcut olması esastır ve bunların çok yakında gerçekleşmesi önemlidir” dedi. Bu seçimler için bir tarih belirlemenin mümkün olmadığına dikkat çekti.
Norland, Libya’nın Ulusal Petrol Şirketi’nin (NOC ) Başkanı Mustafa Sanalla'ya yönelik üstü kapalı bir eleştiride bulunduğu açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Büyük baskı altında olmasına şaşırdık. Merkez Bankası’na 2,6 milyar dolardan fazla bir meblağ transfer edildi. Sabırlı olmayı ve petrol gelirlerini yönetme mekanizması tartışılana kadar transfer etmemeyi tercih ederdik.”
Libya'nın küresel pazardaki petrolden faydalanması gereken bir fırsatın kaçırıldığı ve bazı yabancı güçlerin varlığının ‘Libya'nın istikrarsızlaştırılmasını temsil ettiğini’ ifade eden Norland, Libya'daki çatışmanın her iki tarafını da içeren Ortak Askeri Komite'nin (5+5) ‘tüm yabancı güçlerin ve paralı askerlerin Libya'yı terk etmesi çağrısında bulunduğunu ve bu dosyayı Libyalılarla kaydetti.
Buna paralel olarak, Halife Hafter liderliğindeki Ulusal Ordu, İnsani Diyalog Merkezi tarafından düzenlenen İsviçre Forumu'na katılımına karşı çıktı. Yerel basında çıkan habere göre bir ordu kaynağı, herhangi bir temsilcinin katılmayacağını söyledi. Bunun karşılık İtalyan ‘Nova’ haber ajansı haberinde iki rakip hükümetin temsilcilerinin yokluğunda Temsilciler Meclisi, Devlet ve Libya Devlet Başkanı temsilcileriyle birlikte batı ve doğu Libya'nın ana milislerinin ve silahlı oluşumlarının liderlerinin toplantıya katılacağı iddia edildi.



İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
TT

İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)

Lübnan’ın resmî haber ajansı Ulusal Haber Ajansı (NNA), bugün (Cuma) Güney Lübnan’daki Vezzani ve Mecidiye çevresinin İsrail topçuları tarafından hedef alındığını bildirdi.

Ajansa göre, İsrail’e ait bir insansız hava aracı Ras el-Nakura bölgesinde bir balıkçı teknesinin yakınına ses bombası bıraktı; olayda yaralanan olmadı. Aynı bölgede İsrail’e ait bir savaş botu da ülkenin kara sularına doğru makineli tüfekle ateş açtı.


İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
TT

İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)

Filistinli kaynaklar, İsrail’in iki gündür öne sürdüğü, İslami Cihad Hareketi’nin Hamas ile iş birliği yapmayı reddettiği ve ateşkesin ikinci aşamasına geçilmeden önce elindeki son İsrailli esirin cesedini teslim etmediği yönündeki iddiaları yalanladı.

İsrail’in Maariv gazetesinin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Hamas ile İslami Cihad arasında, Ran Gafeli isimli son esirin cesedinin teslim edilmemesi konusunda gerilim yaşandığı iddia edildi. İsrail, Gafeli’nin kaçırılmasında İslami Cihad mensuplarının doğrudan rol aldığını düşünüyor.

İslami Cihad’ın askeri kanadı Saraya el-Kudüs, günler önce yaptığı açıklamada tüm esirleri teslim ettiklerini ve ateşkes anlaşmasına tamamen uyduklarını belirtti. Hareketten Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Gafeli’nin cesedinin kendi ellerinde bulunmadığını, cesedin Hamas’ın kontrolünde olduğunu ifade etti. Kaynaklar, Hamas ile koordinasyonun “mükemmel seviyede” olduğunu ve İsrail basınında yer alan gerilim iddialarının gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

dsvf
İslami Cihad savaşçıları ve Mısırlı işçiler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ın kuzeyinde İsrailli rehinelerin cesetlerini arıyor (Arşiv - AP)

Hamas kaynakları da Şarku’l Avsat’a, cesedin Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye ve Zeytun mahallelerinde 3 veya 4 farklı noktada bulunmuş olabileceği yönünde şüpheler olduğunu aktardı. Ancak bu noktalarda yürütülen aramalarda cesede ulaşılamadığı, esir alma ve gömülme süreçlerine dahil olan saha sorumluları ve militanların tamamının çeşitli saldırılarda öldüğü için kesin yer tespiti yapmanın zorlaştığı bildirildi. Kaynaklar ayrıca yoğun bombardıman ve bölgenin tamamen yıkılması nedeniyle tespit çalışmalarının daha da güçleştiğini belirtti.

Yediot Aharonot gazetesine göre İsrail, arabulucular aracılığıyla Hamas’a, cesedin yerinin belirlenmesine yardımcı olabilecek kişilere ilişkin bilgiler ve bölgenin olası konumunu gösteren uydu görüntüleri iletti. Hamas kaynakları, bu dosya ve diğer konularla ilgili arabulucularla temasın sürdüğünü söyledi.

Yeni videonun ortaya çıkardığı soru işaretleri

Bu gelişmeler, İsrailli esir ailelerinin yayımladığı görüntülerle eş zamanlı yaşandı. Videolarda, Ağustos 2024’te Refah’taki bir tünelde cesetleri bulunan altı esirin, tünelde birlikte yaşarken Hanuka’yı kutladıkları, 2024 yeni yılına girdikleri, konuşup saç tıraşı oldukları ve tünel içinde farklı noktalara hareket ettikleri görülüyor.

dfgh
Hamas militanları, 20 Şubat 2025'te Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerinin Kızılhaç'a teslimi sırasında tabutlardan birini taşıyor (DPA)

Görüntüler, İsrail ordusunun söz konusu altı kişinin tünele ulaşımdan iki gün önce Hamas tarafından öldürüldüğü yönündeki açıklamalarına dair soru işaretleri doğurdu. Hamas bu iddiayı reddederek, esirlerin bölgeyi hedef alan İsrail bombardımanında öldüğünü söyledi.

Maariv'den gazeteci Miki Levine, esirlerin “Nisan ayında anlaşma sağlanmış olsaydı hayatta olabileceklerini” belirten bir değerlendirme yayımladı. Levine, Başbakan Netanyahu ile bakanlar Smotrich ve Ben-Gvir’in “tam zafer” stratejisinde ısrar etmelerinin, Refah’a girilmesinin esirleri tehlikeye atacağı yönündeki uyarıları göz ardı ettiklerini yazdı.

İsrail devlet televizyonu da, esirlerin öldürülmesinden birkaç gün önce müzakerelerin tıkanma noktasına gelmesinin, Tel Aviv’in Filadelfi Koridoru’nun kontrolünü şart koşmasından kaynaklandığını; o aşamada anlaşma imzalansaydı altı esirden beşinin serbest bırakılacağını aktardı.

Hamas kaynakları ise Şarku’l Avsat’a, esirlerin topçu ve hava bombardımanında öldüğünü, saldırı sırasında bazı esir gardiyanlarının da yaşamını yitirdiğini teyit etti. Kaynaklar, savaş boyunca İsrail güçleri esirlere yaklaşırsa “tehlike durumunda esirin öldürülmesi” yönünde talimat bulunduğunu da belirtti.7Tünelin Refah’ın batısındaki Tel Sultan’da bulunduğu, İsrail ordusunun sonraki incelemelerinde esirlerin “bölgedeki yoğun askeri baskı nedeniyle hayatını kaybettiğini” kabul ettiği bildirildi.

Ekim 2024’te İsrail, Hamas’ın eski siyasi büro şefi Yahya es-Sinvar’ı, Tel Sultan’daki bir evde, yanında silahlı bir grupla bulunduğu sırada öldürmüştü. Kasım ayında Hamas kaynakları, Muhammed es-Sinvar’ın oğlu İbrahim’in de Refah’taki bir tünelde hava saldırısında öldüğünü açıklamıştı. DNA bulgularının, aynı tünelde Hamas mensuplarının bulunduğuna işaret ettiği belirtildi. Esirlerin, İbrahim es-Sinvar’ın öldüğü saldırıda hayatını kaybetmiş olabileceği değerlendiriliyor.

Hamas kaynakları, İsrailli esirlere ilişkin talimatların çok sıkı olduğunu ve hayatta kalmaları için tüm imkânların seferber edildiğini vurguladı.


Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
TT

Gazze Şeridi'nde fırtına nedeniyle 11 kişi hayatını kaybetti, birçok ev yıkıldı

Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)
Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden geçiyor (EPA)

Gazze Şeridi'ni 24 saatten kısa bir süre içinde vuran fırtına ve derin alçak basınç sistemi, birçok evin çökmesi ve bölge genelinde çadırların sular altında kalması sonucu 11 Filistinlinin ölümüne birçok kişinin de yaralanmasına yol açtı.

Filistin Haber Ajansı'na (WAFA) göre yerel kaynaklar, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'nın Bir el-Naja bölgesinde, yerinden edilmiş kişilerin barındığı bir evin çökmesi sonucu 5 Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

 Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)Gazze Şeridi'nin güneyinde Han Yunus'taki bir kampta yağmurlu bir günde yerinden edilmiş Filistinli kadın (Reuters)

Şarku'l Avsat'ın ulaştığı kaynaklar, bugün şafak vakti Gazze şehrinin batısındaki el-Rimal mahallesinde yerinden edilmiş kişilerin çadırlarının üzerine büyük bir duvarın çökmesi sonucu 2 vatandaşın öldüğünü, Gazze şehrinde aşırı soğuktan bir çocuğun, el-Şati kampında ise bir bebeğin hayatını kaybettiğini belirtti. Dün de el-Şati kampında bir duvarın çökmesi sonucu bir kişi hayatını kaybetti.

Dün el-Amadi bölgesindeki Ebu Cebel kampında bir çadırın çökmesi sonucu iki çocuk yaralandı; Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki mülteci çadırında ise bir bebek aşırı soğuktan hayatını kaybetti.

Sivil savunma ekipleri, son birkaç saat içinde en az 10 evin çöktüğünü, son olarak da el-Kerame ve Şeyh Rıdvan mahallelerinde 2 evin yıkıldığını bildirdi.

Bu olumsuz hava koşulları ayrıca Han Yunus'un el-Mevasi bölgesindeki kampların tamamının sular altında kalmasına, Deyr el-Belah'taki el-Bassa ve el-Baraka'nın geniş alanlarının, Nuseyrat'taki Merkez Pazarı'nın ve Gazze Şehri'ndeki Yermuk ve liman bölgelerinin hasar görmesine yol açtı.

 Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta barınakları basan yağmur sularının içinden hayvanlarla çekilen arabalar geçiyor (EPA)

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), dün yaptığı açıklamada, şiddetli yağmur ve ıslak çadırların, aşırı kalabalık Gazze Şeridi'ndeki kötüleşen sağlık ve yaşam koşullarını daha da kötüleştirdiğini belirterek, soğuk hava, yetersiz sanitasyon ve hijyen eksikliğinin salgın hastalık riskini artırdığını vurguladı. UNRWA, insani yardıma erişimin acilen kolaylaştırılması çağrısında bulundu.