Rus güvenlik şirketi Wagner'in Libya’daki paralı askerlerinin bir kısmının Ukrayna’da savaşmak üzere nakledildiği bildirildi. İtalyan Nova haber ajansına bilgi veren kaynaklar halihazırda Wagner’in Libya’da bin beş yüz ila 2 bin arasında savaşçısının bulunduğunu aktardı.
Birleşmiş Milletler uzmanlarının hazırladığı son raporlara göre de Wagner Grubu’nun şu an Libya’da yaklaşık 2 bin üyesi faaliyet gösteriyor. Ayrıca Wagner’in ülke içinde, Pantsir-S1 karadan havaya füze ve uçaksavar topçu sistemlerinin yanı sıra MiG-29 avcı uçakları ve Su-24 taktik bombardıman uçakları bulunuyor. Financial Times gazetesinin Libyalı ve uluslararası kaynaklara dayandırdığı haberine göre Wagner Grubu’nun savaşçılarının bir kısmı geçen ay Rus ordusu saflarında savaşmak üzere Ukrayna cephesine sevk edildi. Gazeteye göre paralı Rus askerler, Libya’nın güneybatısındaki Brak üssü ile Cufra, Kardabiye ve Hadim bölgelerinde konuşlanmış durumda.
Libya'da geniş bir kesim, Ekim 2020'de imzalanan Cenevre Anlaşması uyarınca Ortak Askeri Komite'nin (5+5) bu yolda attığı adımlara rağmen yabancı paralı askerlerin ve yabancı güçlerin ülkeden ayrılmamasından şikayetçi. Libyalı politikacılar, ülke içindeki taraflar arasındaki siyasi gerilimin, yabancı savaşçıların ülkeden çıkarılması yönündeki talepleri zayıflattığına inanıyor. Nitekim ülkede konuşlu olan yabancı güçler, çeşitli düzeylerdeki ihtilaflarda farklı yapılanmaların yanında yer alıyor. Libya’da ne kadar yabancı savaşçının bulunduğu ise tam olarak bilinmiyor.
Gerek Wagner Grubu’nun gerekse yabancı unsurların sayısı konusunda çelişkili bilgiler var. Libya’da Batı ve Doğu güçlerinin saflarında yer alan 20 bine yakın yabancı paralı askerin olduğu tahmin ediliyor.
Libya konusunda uzman araştırmacı Celal Harşavi konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Rusya, Ukrayna savaşı başlamadan, yani 24 Şubat’tan önce Libya’da dört askeri üssün kontrolünü ele geçirdi. Bugün Rusya halen bu dört büyük askeri üssü kontrol ediyor. Ukrayna savaşından sonra burada Rus askerlerinin önemli ölçüde Ukrayna’ya nakledildiği doğru değil. Sadece küçük düzenlemeler yapıldı.”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yakın tarihli bir röportajında, ‘Wagner Grubu'nun Libya'ya Tobruk merkezli meşru parlamento tarafından ticari temelde davet edildiğini’ açıklamıştı. Wagner Grubu’na bağlı paralı askerlerin Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu tarafından, 2019’da Trablus yönetimine karşı verilen savaş esnasında ülkeye getirildiği düşünülüyor. Ancak The Times gazetesinde, İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa'ya atfedilen makalede, Wagner Şirketi personeli binlerce Rus paralı askerinin 2014’den bu yana Libya’da faaliyet gösterdiği iddia edilmişti.
Soruşturmalar sürüyor
Trablus Askeri Bölgesi'ne bağlı bir güvenlik gücü, başkentin 90 km güneydoğusunda yer alan Tarhuna kentindeki ‘toplu mezarlar’ soruşturması kapsamında bir kişiyi gözaltına aldı. 444. Tugay’dan yapılan açıklamada, güvenlik birimlerinin ‘Debra’ kod adını kullanan Hatem Ali Muhammed’i yakaladığı, söz konusu kişinin katliamlara imza atan Kaniyat milis gücünün liderlerinden olduğu belirtildi. Söz konusu şüphelinin, geçtiğimiz günlerde Tarhuna’da Abdulmuti Amir Misbah adlı vatandaşı kaçırarak öldürdüğü kaydedildi.
Libya Ulusal Ordusu’nun Haziran 2020’de Trablus’a düzenlediği saldırıların sona ermesinin ardından Tarhuna’da farklı yaşlarda yüzlerce kişinin cesetlerini barındıran toplu mezarlar bulunmuştu. Trablus yönetimi tarafından yayınlanan video kayıtlarında, elleri bağlı olarak infaz edilmiş yüzlerce kişinin cansız cesetleri görülüyordu. Söz konusu toplu mezarlar Tarhuna, Hadide ve Bi’r Muattala bölgelerinde bulundu.
444. Tugay Komutanı, masum insanların katledilmesine karışanların tutuklanması ve yargılanması için durmaksızın çalışacaklarını vurguladı. Kaniyat milis grubu, liderleri olan Muhsin el-Kani'nin öldürülmesinin ardından ele geçirdiği yüzlerce sivili intikam duygusuyla katletmek ve toplu mezarlara gömmekle suçlanıyor. 444. Tugay daha önce de Kaniyat milis güçlerine bağlı bazı kişileri gözaltına almıştı.