İran’da kötüleşen yaşam koşulları halkı sokağa döküyor

İran’da otobüs şoförleri yaşam koşullarını protesto amaçlı grev yaptı

Geçtiğimiz Pazar günü polis güçleri göstericilerle yüzleşirken (Sosyal ağlar)
Geçtiğimiz Pazar günü polis güçleri göstericilerle yüzleşirken (Sosyal ağlar)
TT

İran’da kötüleşen yaşam koşulları halkı sokağa döküyor

Geçtiğimiz Pazar günü polis güçleri göstericilerle yüzleşirken (Sosyal ağlar)
Geçtiğimiz Pazar günü polis güçleri göstericilerle yüzleşirken (Sosyal ağlar)

İran’ın başkenti Tahran’da onlarca otobüs şoförü, yaşam koşulların kötüleşmesini protesto için grev yaparken, bir çok şehirde ise gösteri düzenlendi.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, reformist çizgideki Şark gazetesi hesabı tarafından atılan bir tweette, Tahran Otobüs Şirketi’nin şoför ve çalışanlarının Yüksek Çalışma Konseyi'nin maaşlara yüzde 10 zam yapılmasını öngören bir kararı uygulamamasını kınadığını belirtildi.
Yerel ajansın haberine göre, bu gelişmeler hükümetin temel gıda maddelerinin fiyatlarını artırma kararına karşı İran şehirlerindeki protestolar sırasında bir kişinin öldürülmesinden birkaç gün sonra yaşandı.
Şark gazetesinin Twitter hesabından yayınladığı video görüntülerinde, göstericilerin dün Tahran Belediye Başkanı’na “yetersiz” olarak nitelendirilen slogan atarak istifasını istediğini görülüyor.
Mehr haber ajansı, Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani'nin grevdeki işçilerle bir araya geldiğini ve temsilcileriyle diyalog kurduğunu bildirdi.

Geçtiğimiz hafta, İranlı yetkililer, önceki hükümet tarafından kabul edilen sübvansiyon sistemi reformu gibi ülkenin karşı karşıya olduğu ekonomik zorlukların üstesinden gelmek için önlemler açıkladı.
Açıklanan önlemler arasında yemeklik yağlar ve süt ürünleri de dahil olmak üzere temel gıda maddelerinde emtia fiyatlarının artırılması yer alıyor.
İran İşçi Haber Ajansı'na (ILNA) göre, başkent Tahran dahil birçok İran şehrinde hükümetin aldığı karar protesto edildi.
Geçtiğimiz Cumartesi günü ILNA’ya konuşan Dezful kentinin Milletvekili Ahmed Avayi, ülkenin güneybatısındaki Huzistan eyaletine bağlı Endimeşk kentindeki gösterilerde 1 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.
İran resmi ajansı IRNA'ya göre, Dezful, Yasuc, Kohgiluye ve Buyer Ahmed  bölgeleri dahil olmak üzere gösteriler sebebiyle toplamda 20 kişi gözaltına alındı.
İran, ABD’nin 2018'de İran nükleer programıyla ilgili anlaşmadan tek taraflı olarak çekilme kararının ardından Washington'un Tahran'a yeniden uyguladığı yaptırımlar nedeniyle ekonomik krizle karşı karşıya kaldı.
Kasım 2019’da ise akaryakıt fiyatlarına getirilen ani zammın ardından kötüleşen yaşam koşullarını protesto edildi.
Geçtiğimiz aylarda ise birkaç İran şehri, çeşitli profesyonel sektörlerin yaşam koşullarında iyileştirilme yapılması ve maaşlarda veya emekli maaşlarında artış talep eden protestolarına tanıklık etti.



Filistinliler yardım kuyruğunda katlediliyor: Kıyamet günü gibi

GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)
GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)
TT

Filistinliler yardım kuyruğunda katlediliyor: Kıyamet günü gibi

GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)
GHF'nin erzak noktalarında yaşanan saldırılar dünya gündeminden düşmüyor (AFP)

Gazze'deki sağlık çalışanları, ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) erzak dağıtım noktalarında her gün Filistinlilerin öldürüldüğünü anlatıyor.

Han Yunus’taki Nasser Hastanesi’nden Dr. Muhammed Sakr, haftalardır yüzlerce kişinin acile getirildiğini belirterek şunları söylüyor: 

Görüntüler gerçekten şok edici, kıyamet gününün dehşetini andırıyor. Bazen yarım saat içinde 100 ila 150 arasında, ağır yaralanmalardan ölümlere kadar çeşitli vakalar geliyor. Bu yaralanma ve ölümlerin yaklaşık yüzde 95'i ‘Amerikan gıda dağıtım merkezleri’ olarak adlandırılan erzak noktalarından geliyor.

Gazze Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı verilere göre, GHF’nin faaliyetlerini başlattığı 27 Mayıs’tan 2 Temmuz’a kadar en az 640 kişi erzak dağıtım merkezlerine giderken öldürüldü. 4 bin 500’den fazla kişinin de yaralandığı aktarılıyor. 

Guardian’a konuşan doktor, GHF’nin yarattığı kaosun halihazırda çökmenin eşiğindeki sağlık sistemine daha fazla yük bindirdiğini belirtiyor: 

Zaten her yatakta bir hasta var ve bu ek vakalar bize inanılmaz bir yük getiriyor. Hastaları acil servisin zemininde tedavi etmek zorunda kalıyoruz. Yaralanmaların çoğu göğüs ve kafaya ateşli silahla yapılan saldırılarla oluşmuş. Bazı hastalar bacakları ve kolları ampute edilmiş halde geliyor.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nden yapılan açıklamada da doktorların büyük bir yük altında ve çok zor koşullarda çalıştığı ifade ediliyor. Özellikle yaralı sayısında ciddi artış olduğuna dikkat çekiliyor: 

Bir aydan biraz fazla bir sürede tedavi edilen hasta sayısı, önceki yıl boyunca meydana gelen tüm kazalarda tedavi edilen toplam hasta sayısını aştı. Yaralılar arasında bebekler, gençler, yaşlılar ve anneler var. Yaralıların çoğunu genç erkekler ve çocuklar oluşturuyor. Birçok kişi sadece aileleri için yiyecek veya yardım almaya çalıştıklarını söylüyor.

Komitenin Refah’taki hastanesinde çalışan sağlık görevlilerinden Haytam Hasan, günde 30 ya da 40 kişinin ameliyathaneye alındığını belirtiyor.

İsrail ordusu, 7 Ekim 2023’ten beri sürdürdüğü saldırılarda Gazze’deki 36 hastanenin neredeyse yarısını kullanılmaz hale getirdi. Kalan hastanelerse çok düşük kapasitede çalışıyor. Bunlara ek olarak Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre İsrail, savaşın başından bu yana en az 1580 doktoru ve sağlık görevlisini öldürdü.

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki GHF'ye ait erzak dağıtım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. İsrail ordusuysa iddiaları reddederek kurallara uymayan kişilere "uyarı ateşi" açıldığını öne sürüyor.

Diğer yandan İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, pazartesi günü yaptığı açıklamada, orduya Gazze'nin güneyindeki Refah şehrinde "insani yardım kenti" kurulması talimatını verdiğini duyurmuştu. Gazze'deki tüm sivillerin kademeli olarak bu bölgeye toplanması, daha sonra da başka ülkelere sürülmesi hedefleniyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'yi "Ortadoğu'nun Rivierasına" çevirme planı da tepki çekmişti. Trump, Filistinlilerin çevre ülkelere yerleştirilmesiyle bölgenin kontrolünün ABD'ye geçmesini ve Gazze'nin turizm merkezine dönüştürülmesini önermişti. 

Reuters’ın görüştüğü Gazzeliler, ABD ve İsrail’in sürgün planını kabul etmeyeceklerini söylüyor. Filistinli Mansur Ebu Hayer, şu ifadeleri kullanıyor: 

Burası bizim toprağımız. Kime bırakacağız, nereye gideceğiz?

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel, Reuters