Libya: Dibeybe, Trablus milisleri ile askeri çatışma tehdidinde bulundu

Libya’nın batısında Sabrata’da çatışmalar sürerken ülkenin güneyindeki DEAŞ kalıntıları takip ediliyor

Abdullah el-Lafi, Abdulhamid Dibeybe ile görüştü (Başkanlık Konseyi)
Abdullah el-Lafi, Abdulhamid Dibeybe ile görüştü (Başkanlık Konseyi)
TT

Libya: Dibeybe, Trablus milisleri ile askeri çatışma tehdidinde bulundu

Abdullah el-Lafi, Abdulhamid Dibeybe ile görüştü (Başkanlık Konseyi)
Abdullah el-Lafi, Abdulhamid Dibeybe ile görüştü (Başkanlık Konseyi)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, şehrin batısındaki Cenzur bölgesinde meydana gelen şiddetli çatışmalardan bir gün sonra başkent Trablus’ta kontrolü eline aldığını göstermeye çalışıyor. Dibeybe, şehirdeki silahlı milislerle askeri bir çatışmaya girme tehdidinde bulunurken, ‘İnsansız Hava Aracı Operasyon Birimi’ de silahlı grupların hareketlerini takip etmekle görevlendirdi. Ayrıca operasyon odasına ‘istikrarı bozacak her türlü şüpheli harekete doğrudan gerçek mühimmatla yanıt verme’ talimatı veren Dibeybe, istikrar halinin ve askeri düzenin bir hafta süreyle devam ettiğini dile getirerek, 16 Mayıs’ta Savunma Bakanlığı’na çalışmaların ilerleyişi hakkında günlük bir raporun iletilmesini talep etti.
Görevlendirme kararı, Dibeybe’nin geçen pazar akşamı Libya ordusunun baş komutanı sıfatıyla Başkanlık Konseyi’ndeki başkan yardımcısı Abdullah el-Lafi ile bir araya gelmesinden birkaç gün sonra alındı. Görüşme sırasında Birlik Hükümeti’ndeki üst düzey askeri yetkililerin katılımıyla, başkent Trablus’un batısındaki Cenzur bölgesinde meydana gelen silahlı çatışmalar başta olmak üzere tüm şehir ve bölgelerdeki genel askeri ve güvenlik durumu ele alındı. Görüşmede ayrıca bu çatışmalarla ilgili herhangi bir kınama yapılmazken, gelecekte tekrarlanmaması için de herhangi bir eylem planı ortaya koyulmadı. Başkanlık Konseyi’nden yapılan açıklamada, toplantıda ‘Libya ordusu üyeleri için mali ve idari çözümler, askeri sistemi organize etme yolları ve askerlik hizmetinde yürürlükte olan yasa ve yönetmeliklerin uygulanması’ konularının ele alındığı belirtildi. Açıklamaya göre Lafi ve Dibeybe, tüm ordu birimlerinin ülke güvenliğinin sağlanmasında tüm sorunların üstesinden gelmek için çalışması gerektiğine dikkat çekti.
Öte yandan geçen pazar akşamı sahil kenti Sabrata’nın (Trablus’un 70 km batısında) güneyindeki Zavaga bölgesinde silahlı gruplar arasında şiddetli çatışmalar yeniden patlak verdi. Libya Ulusal İnsan Hakları Komitesi, Cenzur’da UBH ve Başkanlık Konseyi yandaşı silahlı oluşumlar arasında meydana gelen silahlı çatışmaların koşullarına ilişkin kapsamlı bir soruşturma başlatması için Savunma Bakanlığı Başsavcılığı ve Askeri Savcılık Ofisi’ne çağrıda bulundu. Yapılan açıklamada faillerin takip edilmesi, adalete teslim edilmesi ve onlardan hesap sorulması ve cezasızlığa son verilmesi çağrısı yapılırken, sivillerin yoğun olarak yaşadığı mahallelerde ve sivil alanlarda zaman zaman yenilenen bu çatışmaların ‘savaş suçları kategorisine dahil edilebileceği’ belirtildi.
UBH İçişleri Bakanlığı, DEAŞ kalıntılarına ait unsurların şüpheli hareketlerine dair raporlar sonrasında geçen pazar akşamı Mizdah’ın güneyindeki bölgelerde güvenlik müdürlüklerine bağlı destek kuvvetleri ekiplerinin geniş kapsamlı tarama operasyonları düzenlediğini duyurdu.
Bu hamleyle eş zamanlı olarak bölgeye terör hücrelerinin sızdığına yönelik raporların ardından 166. Misrata Tugayı ve Tümgeneral Tarık bin Ziyad el-Muazaz, Beni Velid yakınlarında ortak devriyeler düzenleyeceğini duyurdu. Sebha güvenlik müdürü Tuğgeneral Muhammed el-Asfar da güvenlik varlığının yoğunlaştırılması, güvenlik duygusunun artırılması ve özellikle DEAŞ ile ilgili suçlar olmak üzere ciddi suçların bildirilmesi gerektiğini vurguladı.
Aynı şekilde Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams, “Zaman hızla tükeniyor. Libya halkı, ancak sağlam ve rızaya dayalı bir anayasal çerçeve temelinde ulusal seçimlerin yapılmasıyla gerçekleşebilecek istikrar için her zamankinden daha istekli” dedi.
Williams, ortak komitenin Kahire’de anayasal süreçle ilgili Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi toplantılarının açılışı sırasında açıklamada bulundu. Yetkili, “Libya halkı, on yılı aşkın bir çalkantıdan sonra, savaştan ve yürütme gücü ve ekonomik kaynaklar üzerindeki sonsuz rekabetten bıktı. Uzun zamandır beklenen istikrar ve refah hayallerinin gerçekleşmesi için temsilcilerini seçmek istiyor” ifadelerini kullandı. Williams ayrıca, bir haftadan kısa bir süre içinde kilit konularda anlaşmaya varmak için tüm taraflarla birlikte çalışmak üzere sabırsızlandığını belirtti.
Diğer taraftan toplantıdaki üyeler, toplantının ikinci gününün anayasa taslağında anlaşmazlık yaşanan noktalar üzerindeki tartışmayı tamamlamanın yanı sıra anayasa taslakları ve eski yasaların gözden geçirilmesiyle başladığını söyledi.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.