عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Gantz: İran, Natanz'a bin adet gelişmiş santrifüj kurmaya hazırlanıyor

Gantz: İran, Natanz'a bin adet gelişmiş santrifüj kurmaya hazırlanıyor
TT
TT

Gantz: İran, Natanz'a bin adet gelişmiş santrifüj kurmaya hazırlanıyor

Gantz: İran, Natanz'a bin adet gelişmiş santrifüj kurmaya hazırlanıyor

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, İran'ın Natanz nükleer tesisi yakınında inşa edilen yeni yeraltı tesislerinde bin adet gelişmiş santrifüj geliştirdiğini söyledi. Santrifüjler, sivil projeler için uranyumu saflaştırmak veya daha yüksek saflaştırma seviyelerinde nükleer bomba yakıtı yapmak için kullanılır.
Tahran'la nükleer anlaşmayı canlandırmaya çalışan büyük ülkeler de İran'ın bu alandaki ilerlemesini izliyor. Tahran uranyumun saflaştırılmasında askeri hedefleri olduğunu reddediyor.
Reuters, Gantz'ın Tel Aviv yakınlarındaki Reichman Üniversitesi'nde dün (Salı) yaptığı bir konuşmada şunları söylediğini aktardı: “İran, Natanz'a bitişik yeraltı sitelerinde inşa edilen yeni tesisler dahil olmak üzere nükleer tesislerinde bin adet gelişmiş IR6 santrifüjünün üretimini ve kurulumunu tamamlamak için çaba sarf ediyor.”
3 Mart'ta yayınlanan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı raporuna göre, İran toplamda yaklaşık 660 makine olmak üzere üç seri IR-6 santrifüj kurdu.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Grossi, geçen ay, İran'ın, görünüşe göre tesise yönelik saldırılara karşı bir önlem olarak, santrifüj parçaları üretmek için Natanz'da yeni bir yeraltı atölyesi kurduğunu söyledi.
Gantz konuşmasında, İsrail'in, “diplomasinin baş düşmanını” nükleer silah inşa etme araçlarından mahrum bırakmadığına inanması halinde, uzun süredir devam edecek bir askerî harekât tehdidinde bulunduğunu ima etti. Gantz, İran'la büyük güçler arasında daha sert yürütülecek müzakereler yoluyla "Olmamasını umduğumuz böyle bir savaşın maliyetleri önlenebilir veya azaltılabilir" dedi.
The Jerusalem Post, Gantz’ın, “İran, santrifüjlerin geliştirilmesi, araştırılması, üretimi ve işletilmesi alanlarında bilgi ve deneyimler toplamaya devam ediyor” ifadelerini aktardı.
İran şu anda Natanz tesisinde yüzde 20 ve yüzde 60’a kadar uranyum zenginleştiriyor. Bu seviyelere, nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma arzusunu açıklayan ABD Başkanı Joe Biden'ın göreve gelmesiyle ulaşıldı.
İran ve ABD, yüzde 3,67'yi aşmayan bir zenginleştirme oranı öngören 2015 nükleer anlaşmasının taahhütlerine karşılık vermek amacıyla bir yılı aşkın süredir dolaylı müzakereler yürütüyor. Tahran'ın gelişmiş santrifüj çalıştırmasına izin verilmiyor.
İran'ın zenginleştirilmiş uranyum stokunu yüzde 60 oranında ikiye katladığını söyleyen Gantz, "İran'ın atom bombası yapacak kadar bölünebilir malzemeye sahip olmasına birkaç hafta kaldı" dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.