Dibeybe, Trablus’ta kontrolünü sürdürüyor

ABD ve BM, şiddetli çatışmalar patlak vermesi sonrasında sükûnet çağrısında bulundu.

Dibeybe hükümetine sadık güçler, 17 Mayıs’ta Başağa hükümetini Trablus’tan çıkarmaktaki başarılarının ardından zafer işareti yaptılar. (AFP)
Dibeybe hükümetine sadık güçler, 17 Mayıs’ta Başağa hükümetini Trablus’tan çıkarmaktaki başarılarının ardından zafer işareti yaptılar. (AFP)
TT

Dibeybe, Trablus’ta kontrolünü sürdürüyor

Dibeybe hükümetine sadık güçler, 17 Mayıs’ta Başağa hükümetini Trablus’tan çıkarmaktaki başarılarının ardından zafer işareti yaptılar. (AFP)
Dibeybe hükümetine sadık güçler, 17 Mayıs’ta Başağa hükümetini Trablus’tan çıkarmaktaki başarılarının ardından zafer işareti yaptılar. (AFP)

ABD’nin ve Birleşmiş Milletler’in (BM) Libya’da sükûnet çağrıları sürerken Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki geçici Birlik Hükümeti, Fethi Başağa başkanlığındaki yeni İstikrar Hükümeti tarafından başkent Trablus’a yönelik gerçekleştirilen başarısız bir sızma girişimini engellediklerini duyurdu.  
Dibeybe, çatışmalara tanık olan mahalleleri denetlediğini ve ‘karanlık yarasaların ve savaşı savunanların’ başarısız olduğunu vurguladı. Dibeybe, 17 Mayıs’ta Trablus’ta belediye başkanlarına hükümetin çalışmalarına verdikleri destek ve ‘tüm darbe projelerini reddettikleri’ için de teşekkürlerini iletti. Ayrıca seçimlerin yapılmasının ve yerel yönetimlerin harekete geçirilmesinin hükümetin en önemli hedefleri arasında yer aldığını vurguladı.
Diğer yandan Birlik Hükümeti, kanun kaçağı silahlı bir grubun başkente sızma girişimleri sonrasında güvenlik ve askeri organların güvenlik ihlali ile tüm profesyonellikleriyle ilgilendiğini duyurdu. Hükümet, söz konusu grubun silah ve şiddete başvurarak bölge sakinleri arasında terör ve kaos yaratmaya çalıştığını bildirdi. İsyana son vermeyi, başkentin istikrarını ve vatandaşlarının güvenliğini korumayı başardıklarını belirten hükümet açıklamasında, “Bu olay, güvenlik güçlerinin ve yerel yönetimin halen onarım faaliyetlerine devam ettiği insani ve maddi kayıplara neden olmuştur” ifadesi kullanıldı. Hükümet ayrıca, bazı tarafların ‘kendilerini, Libya halkının iradesinin üzerinde zorla kabul ettirme’ girişimlerine karşı koyma taahhüdünde bulundu.
Başkent genelinde ağır silah sesleri duyulurken, şehir merkezinde ve limanda sokak savaşının videoları çekildi.
Çatışmalar nedeniyle okullar kapandı ve yoğun saatlerde trafik yaşanıyor. Ancak Başağa’ya güvenli bir geçiş sağladıktan sonra bölgeye sakinlik yavaş yavaş geri dönmeye başladı. Dibeybe’yi destekleyen vatandaşlar, Trablus’taki Şehitler Meydanı’nda gösteri yaparak Başağa’nın başkente girme girişimini kınadı.
En-Navasi Tugayı, geçen pazartesi akşamı geç saatlerde Başağa hükümetinin, faaliyete başlamak amacıyla Trablus’a girdiğini duyururken hükümete tam destek sağlama sözü verdi. Ayrıca Savunma Bakanlığı’na bağlı 444. Savaş Tugayı, Başağa’nın başkentten barışçıl bir şekilde ve kan dökülmeden ayrılmasını sağlamak için Dibeybe ve tüm askeri taburlarla temasa geçerek arabuluculuk yaptığını açıkladı.
Diğer yandan Başağa, Trablus’a girme girişiminin başarısız olduğunu yalanladığı açıklamasında şunları syledi:
“Başkent Trablus’a şiddet ve silah gücü kullanmadan barışçıl şekilde giriş yapmamıza ve Trablus halkı tarafından kabul görmemize rağmen süresi dolmuş hükümete bağlı silahlı gruplar tarafından ortaya koyulan tehlikeli askeri gerilim karşısında şaşkınız. Hükümetin histerik davranışları ve barışı şiddet ve silahlarla karşı karşıya getirmesi; onun ulusal ve ahlaki açıdan yozlaştığının, adil ve şeffaf seçimler yapma konusunda hiçbir inandırıcılığının bulunmadığının kesin kanıtıdır.”
Başkanlık Konseyi Milletvekili Abdullah el-Lafi de yaşananların ‘herhangi bir istikrar sağlayamayacağını’ belirtti. Birlik Hükümeti’nin İçişleri Bakanı Halid Mazen, Trablus Emniyet Müdürlüğü’ne kayıtların açılması ve yaşananlarla ilgili vatandaşların sunduğu dava ve şikayetleri kabul etmesi çağrısı yaptı. Bakanlığın amacının can, namus ve kamu malını korumak olduğunu vurgulayan Lafi, bunun da siyasi çekişmelerden uzak durmayı gerektirdiğini söyledi.
Gelişmelere yönelik ilk tepki ABD Büyükelçiliği’nden geldi. Büyükelçilik 17 Mayıs’ta yaptığı açıklamada tüm silahlı grupları şiddetten kaçınmaya çağırarak iktidarı ele geçirmenin veya şiddet yoluyla alıkoymanın yalnızca Libya halkına zarar vereceğini vurguladı. ABD’nin Trablus’taki silahlı çatışma raporları hakkında ‘ciddi endişe’ duyduğunu dile getiren Büyükelçilik, meşru bir liderliğe ulaşmanın tek yolunun Libyalıların liderlerini seçmesine izin vermek olduğunu belirtti.
İngiltere Büyükelçiliği de 17 Mayıs’ta Trablus’ta yaşanan olayların, kalıcı bir siyasi çözüm bulmayı gerektirdiğini ve bu çözüme güç kullanarak ulaşılmaması gerektiğini vurguladı. Büyükelçilik, tüm tarafları da gerginliği yatıştırmaya, istikrar amaçlı bir diyalog içinde çalışmaya ve başarılı seçimler yapmaya çağırdı.
Diğer yandan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams, sahada sükuneti sürdürmenin ve sivilleri korumanın gerekli olduğunu söyledi. Williams, tahrik edici söylemlere son verilmesi, tahrik edici eylemlerden kaçınarak itidalli ve ihtiyatlı olma çağrısında bulundu.
Mısır Dışişleri Bakanlığı de Trablus’taki güncel gelişmeleri endişeyle takip ettiğini dile getirerek, Libya’da sükuneti koruma, halkın canını ve malını koruma ihtiyacına dikkat çekti.
Aynı şekilde Temsilciler Meclisi Resmi Sözcüsü Abdullah Buleyhık, 17 Mayıs’ta BM’nin sponsorluğunda Kahire’de Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi arasındaki anayasal süreç toplantılarının ikinci turunun üçüncü gün çalışmaların başladığını duyurdu.
BM danışmanı Stephanie Williams, geçen pazartesi akşamı ortak komite üyelerinin anayasa taslağının önemli kısımları üzerinde bir fikir birliği sağladığını belirtti. Williams, ‘şimdiye kadar kaydedilen ilerlemenin, yasama ve yargı erkiyle ilgili olanlar da dahil olmak üzere, anayasa taslağının önemli kısımları üzerinde uzlaşmaya varmayı içerdiğini’ dile getirdi.



Mısır ve Türkiye'deki toplantılar... Gazze anlaşmasının önündeki engelleri kaldırma çabaları

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
TT

Mısır ve Türkiye'deki toplantılar... Gazze anlaşmasının önündeki engelleri kaldırma çabaları

Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki barınaklar arasında yürüyen Filistinliler (AFP)

Gazze Şeridi’nde halen tıkanmış durumda olan ateşkes anlaşmasını ilerletmek amacıyla arabulucuların temasları sürüyor. Kahire ve Ankara, anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin iki ayrı toplantıya ev sahipliği yaptı. Bu görüşmeler, yaklaşık bir hafta önce ABD’nin Miami kentinde yeni bir ilerleme sağlanması amacıyla yapılan kapsamlı toplantının ardından gerçekleştirildi.

Mısır ve Türkiye’de yapılan bu yeni toplantıların, Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlara göre, tıkanan anlaşmanın önündeki engelleri aşmaya yönelik girişimler niteliği taşıdığı belirtildi. Uzmanlar, İsrail’in ABD baskısı altında anlaşmanın ikinci aşamasına geçmeye itiraz etmeyebileceğini, ancak çekilmeler ve benzeri konulara ilişkin müzakereleri uzatarak uygulama sürecini aksatabileceğini vurguladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, “Başbakanın talimatıyla, Esirler ve Kayıplar Koordinatörü Gal Hirsch, ordu, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve Mossad yetkililerinden oluşan bir heyetin başında Kahire’ye gitti” denildi.

İsrail heyeti, üst düzey yetkililer ve arabulucu ülkelerin temsilcileriyle bir araya geldi. Görüşmelerde, Ran Gvili’nin cesedinin geri alınmasına yönelik çabalar ve bu sürecin ayrıntıları ele alındı.

Filistinli gruplar, 10 Ekim’de başlayan ateşkesin ilk aşamasından bu yana 20 İsrailli esiri sağ olarak, 27’sinin de cesedini teslim etti. Ran Gvili’nin cesedi ise henüz bulunamadı. Hamas, Gazze’deki büyük yıkım nedeniyle aramaların zaman alacağını belirtirken, İsrail anlaşmanın ikinci aşamasını başlatmaya yönelik müzakereleri, söz konusu cesedin teslim edilmesine bağlamış durumda.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak Hamas, yaptığı açıklamada, Halil el-Hayye başkanlığındaki bir heyetin Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştüğünü duyurdu. Açıklamada, söz konusu görüşmede ‘Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdiren anlaşmanın uygulanma süreci ile sahadaki gelişmelerin’ ele alındığı ifade edildi.

Heyet, Gazze Şeridi’nde ‘İsrail’in süregelen hedef alma eylemleri ve tekrarlanan ihlallerine’ karşı uyarıda bulunarak, bunların ‘anlaşmanın ikinci aşamasına geçişi engellemeyi ve mevcut mutabakatları boşa çıkarmayı amaçladığını’ ifade etti.

Söz konusu iki temas, yaklaşık bir hafta önce ABD’nin Miami kentinde ateşkes anlaşmasının arabulucularını bir araya getiren toplantının ardından gerçekleşti. Toplantı sonrası yayımlanan ortak açıklamada, anlaşmanın uygulanmasına yönelik yolların ele alındığı bildirilmişti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail uzmanı olan Dr. Said Ukkaşe, Kahire ve Ankara’daki görüşmelerin, anlaşmanın uygulanmasını hızlandırmak, engelleri somut biçimde aşmak ve Washington’u İsrail üzerinde baskıyı artırarak tıkanan ikinci aşamaya geçmeye zorlamak açısından kritik bir zamanda yapıldığını söyledi. Ukkaşe, son kalan ceset meselesinin ise Hamas ve İsrail’in karşılıklı kazanım elde etmeye çalıştığı bir oyuna benzediğini dile getirdi.

Ukkaşe’ye göre, kulislerde dile getirildiği üzere Hamas cesedin yerini biliyor, ancak arabulucuların ve zaman baskısının etkisiyle ikinci aşamaya girerken elinde bir pazarlık unsuru tutmak istediği için teslim etmiyor. İsrail ise bundan yararlanarak, çekilmelerle bağlantılı yeni taahhütler üstlenmeden ilk aşamayı sürdürmeye devam ediyor.

Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mutava ise bu toplantılarda, özellikle cesedin ciddi bir engel oluşturması nedeniyle mevcut boşlukların nasıl kapatılacağının ele alındığını belirtti. Mutava, Hamas’ın Türkiye’deki temaslarının silahsızlanma düzenlemeleri ve uluslararası güçlerin sahaya girişi gibi konulara odaklandığını, Ankara’nın bu süreçte rol üstlenmeyi ve Washington ile ilişkilerini güçlendirmeyi hedeflediğini ifade etti.

r
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki yıkılmış evlerin genel görünümü (AFP)

İsrail, anlaşmayı zorlaştıran tutumlarını sürdürmeye devam ediyor. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, ülkesinin ‘Gazze Şeridi’nden asla çekilmeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat’ın Ynet internet sitesinden aktardığına göre Katz, yerleşimleri korumak amacıyla Gazze Şeridi içinde bir güvenlik kuşağı oluşturulacağını belirterek, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini, aksi takdirde ‘İsrail’in bu görevi bizzat üstleneceğini’ ifade etti.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, salı akşamı Refah’ta patlayıcı infilakı sonucu bir İsrail subayının yaralanmasından Hamas’ı sorumlu tutmaya çalıştı ve ekim ayında yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının ihlal edildiğini öne sürdü. Hamas ise patlamanın İsrail’in tamamen kontrolü altındaki bir bölgede meydana geldiğini, olayın ‘savaş kalıntılarından’ kaynaklanmış olabileceğini belirtti.

Netanyahu’nun Hamas’a yönelik suçlamaları, ABD’de Başkan Donald Trump ile yapması beklenen görüşmeden birkaç gün önce geldi. İsrail basınında yer alan haberlere göre Netanyahu, Trump’ı İsrail ile Hamas’ın kontrol alanları arasında kalıcı sınır olarak sarı hattın kabul edilmesine ikna etmeyi hedefliyor. Bu durumun, Gazze Şeridi’nin yüzde 58’inin İsrail tarafından işgal edilmesi anlamına geleceği ifade ediliyor.

Ukkaşe, İsrail’in Trump ile yapılacak görüşmenin ardından ikinci aşamaya geçilmesine karşı çıkmadığını açıklayabileceğini, ancak bunun teorik düzeyde kalacağını belirterek, uygulamada müzakere takvimini ve maddelerin hayata geçirilmesini uzatacağını, bu süreçte belirleyici unsurun ABD baskısı olacağını söyledi.

Mutava ise İsrail’in engelleyici tutumunu sürdüreceğini, Trump’ın da tüm sorunların tek seferde çözülemeyeceğinin farkında olduğunu dile getirdi. Mutava’ya göre, devam eden toplantılar engelleri aşamalı olarak çözmeyi amaçlıyor ve Trump, anlaşmanın çökmediğini göstermek için ikinci aşamanın gelecek ocak ayında başlatılmasını istiyor.


İsrail ordusu Gazze'de iki Filistinliyi öldürdü

 Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)
Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)
TT

İsrail ordusu Gazze'de iki Filistinliyi öldürdü

 Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)
Gazze'nin Beyt Lahya kentinin kuzeydoğusundaki Yeşil Hat içinde İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen patlamaların ardından duman yükseliyor (AFP)

İsrail ordusu bugün Gazze Şeridi'nde iki Filistinliyi öldürdüğünü açıkladı.

İsrail ordusu, iki "teröristin" Gazze'nin güneyindeki "sarı hat"ı geçerek İsrail güçlerine yaklaştığını belirtti.

Açıklamada, iki adamın "acil bir tehdit" oluşturduğu ve kimliklerinin tespit edilmesinin ardından "etkisiz hale getirildiği" belirtildi.

İsrail güçleri, Filistinli Hamas grubuyla 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkesin ardından Gazze Şeridi'ndeki sarı hattın gerisine çekildi.

Beton bloklar ve sarı işaretlerle belirlenen hat, Gazze Şeridi'nde yeni bir toprak bölünmesini temsil ediyor ve kıyı şeridine doğru 1,5 ila 6,5 ​​kilometre uzanıyor. Böylece İsrail, Gazze'nin alanının yarısından biraz fazlasını kontrol ediyor.

İsrail Genelkurmay Başkanı Eyyal Zamir, geçtiğimiz günlerde Sarı Hat’ı Gazze Şeridi ile yeni sınır olarak ilan etti.

Ateşkese rağmen, Gazze'de ara sıra yaşanan olaylar can kayıplarına yol açmaya devam ederken, İsrail ordusu da Hamas liderlerini ve merkezlerini hedef almayı sürdürüyor.


Suriye, Türk ve Rus varlıkları arasında bir denge kurmayı hedefliyor

Suriye ordusunun Lazkiye vilayetindeki Rus Hmeymim üssünün girişinde operasyon birliğine mensup bir asker- 29 Aralık 2024 (AFP)
Suriye ordusunun Lazkiye vilayetindeki Rus Hmeymim üssünün girişinde operasyon birliğine mensup bir asker- 29 Aralık 2024 (AFP)
TT

Suriye, Türk ve Rus varlıkları arasında bir denge kurmayı hedefliyor

Suriye ordusunun Lazkiye vilayetindeki Rus Hmeymim üssünün girişinde operasyon birliğine mensup bir asker- 29 Aralık 2024 (AFP)
Suriye ordusunun Lazkiye vilayetindeki Rus Hmeymim üssünün girişinde operasyon birliğine mensup bir asker- 29 Aralık 2024 (AFP)

İsrail televizyon kanalı i24NEWS, dün Suriyeli kaynaklara dayandırdığı haberinde Şam'ın, İsrail ile bir güvenlik anlaşmasına varmak için topraklarındaki Türk ve Rus varlığı arasında denge kurmak istediğini bildirdi.

Kanal, Suriye'nin ülkenin güneyinde ve Golan Tepeleri yakınlarında Rus güçlerinin konuşlandırılmasını İsrail ile müzakereleri güçlendirmenin bir yolu olarak gördüğünü belirtti.

Televizyon haberinde, İsrail'in Suriye'deki Rus varlığının devamı konusunda Amerika Birleşik Devletleri ile görüşmeler yaptığı ifade edildi.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya yakın bir kaynak, İsrail ve Suriye arasında güvenlik anlaşması konusunda son haftalarda önemli ilerleme kaydedildiğini ve yakında imzalanmasının mümkün olduğunu bildirdi.

İsrail'in i24NEWS haber sitesine konuşan kaynak, bu son atılımın ABD Başkanı Donald Trump'ın önemli çabaları sayesinde gerçekleştiğini belirterek, diplomatik bir ilave içerecek olan anlaşmanın, yakın gelecekte bir Avrupa ülkesinde yapılacak üst düzey bir Suriye-İsrail görüşmesinde imzalanmasının muhtemel olduğunu kaydetti.

Suriyeli kaynak, Eş-Şara ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasında yapılacak bir görüşmede doğrudan imzalanma olasılığını da göz ardı etmediğini ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail kanalından aktardığına göre Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani geçen ay, Şam'ın 1974 Ateşkes Anlaşması'na dayalı, bazı küçük değişikliklerle ve tampon bölgeler olmaksızın, yıl sonuna kadar Suriye ve İsrail arasında bir güvenlik anlaşmasına varılmasını beklediğini söyledi.

İsrail ise eski Cumhurbaşkanı Beşşar Esed rejiminin düşmesinden sonra İsrail ordusunun Suriye'de ele geçirdiği tüm mevzilerden İsrail'in çekilmesi yönündeki Suriye'nin talebini reddediyor.

i24NEWS'e göre İsrail kaynakları, İsrail ordusunun Suriye topraklarında şu anda kontrol ettiği dokuz noktadan bazılarından çekilmesinin ancak Suriye ile tam bir barış anlaşması karşılığında gerçekleşeceğini, güvenlik anlaşması karşılığında olmayacağını belirtiyor.