عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Nesli tükenmekte olan Asya çitasının doğurduğu üç yavrudan ikincisi de öldü

Bu büyük kedilerin İran'da yaban hayatındaki sayısı 20'den az

İranlı yetkililer, Asya çitalarının sayısının kuraklık, avcılar ve trafik kazaları yüzünden azaldığını söylüyor (AFP_Arşiv)
İranlı yetkililer, Asya çitalarının sayısının kuraklık, avcılar ve trafik kazaları yüzünden azaldığını söylüyor (AFP_Arşiv)
TT
TT

Nesli tükenmekte olan Asya çitasının doğurduğu üç yavrudan ikincisi de öldü

İranlı yetkililer, Asya çitalarının sayısının kuraklık, avcılar ve trafik kazaları yüzünden azaldığını söylüyor (AFP_Arşiv)
İranlı yetkililer, Asya çitalarının sayısının kuraklık, avcılar ve trafik kazaları yüzünden azaldığını söylüyor (AFP_Arşiv)

İran'da dünyaya gelen üç Asya çitası yavrusundan ikincisi de yaşamını yitirdi.
Çevre Bakanlığı'ndan Hasan Ekberi'nin dün yaptığı açıklamaya göre hayvanın ölüm nedeni araştırılıyor
Saatte 120 kilometre hıza ulaşabilen ve dünyanın en hızlı kara hayvanı unvanını taşıyan çitaların Asya'daki türlerinin nüfusu son derece azaldı.
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'ne göre Asya çitasının nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya.
Ekberi, ülkede doğadaki Asya çitası sayısının 20'den az olduğunu söyledi.
Bu büyük kedilerin yaban hayatında doğada yaşadığı son ülke olan İran, Birleşmiş Milletler destekli bir koruma ve yetiştirme programını 2001'de başlatmıştı.
Program kapsamında İran'ın Simnan eyaletindeki Turan Milli Parkı Asya Çitası Yetiştirme Merkezi'nde, 1 Mayıs'ta üç yavru dünyaya gelmişti. İlk kez yetiştirme programı çerçevesinde bir Asya çitasının doğum yaptığı açıklanmıştı.
Öte yandan zayıf doğan ve kilo almayan bir yavrunun üç gün sonra öldüğü bildirilmişti. Yetkililer, ölüm nedeninin sol akciğerdeki damar malformasyonu olduğunu duyurmuştu.
İkinci hayvanın ölüm nedeniyse yapılan otopsiden sonra açıklanacak.
Independent Türkçe, AFP, AA

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe