WHO: Dünya sağlık sistemlerinin gelişimi Kovid-19 öncesinden daha iyi değil

Dün Kovid-19 testinden geçen Çinliler (AFP)
Dün Kovid-19 testinden geçen Çinliler (AFP)
TT

WHO: Dünya sağlık sistemlerinin gelişimi Kovid-19 öncesinden daha iyi değil

Dün Kovid-19 testinden geçen Çinliler (AFP)
Dün Kovid-19 testinden geçen Çinliler (AFP)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından, salgın hastalıklara mücadele konusunda küresel kapasiteyi değerlendirmek üzere kurulan bir komite, dünyanın, yeni bir salgınla mücadele etme konusunda 2019’da koronavirüsünün ortaya çıktığı zamandan daha iyi bir konumda olmadığını hatta ekonomik kayıplar göz önüne alındığında, aslında daha kötü bir durumda bile olabileceği sonucuna vardı.
Bağımsız Salgın Hazırlık ve Müdahale Komitesi yayınladığı raporunda, küresel sağlık sistemlerine yönelik reform çalışmalarında ilerleme kaydedilmemesinin, dünyanın salgın hastalıklara karşı her zamankinden daha savunmasız olduğu anlamına geldiğini söyledi.
Raporun Yeni Zelanda Eski Başbakanı Helen Clark ve Eski Liberya Devlet Başkanı Ellen Johnson Sirleaf liderliğindeki yazarları, WHO’ya daha fazla finansman sağlanması da dahil olmak üzere, bazı ilerlemeler olduğunu ancak sürecin çok yavaş ilerlediğini söyledi.
Clark gazetecilere verdiği demeçte, “Şu anda bir salgın tehdidiyle mücadele için 2019 Aralık’ta sahip olduğumuz aynı araçlara, aynı sisteme sahibiz ve bu araçlar yeterince iyi değildi” dedi.
Reuters haber ajansına göre, dün (Çarşamba) yayınlanan rapor, gelecek hafta Cenevre’de düzenlenecek ve WHO’nun gündeme getireceği bazı konuları tartışacak yıllık karar alma forumu olan Dünya Sağlık Asamblesi öncesinde geldi.
Diğer yandan, toplanan veriler, dünya genelinde toplam Kovid-19 vaka sayısının geçtiğimiz Salı günü 522 milyon iken dün sabah itibariyle 524,6 milyona ulaştığını gösterdi.
ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nin internet sitesinde saat 06:30 GMT’de gösterilen güncel veriler, toplam vaka sayısının 524 milyon 669 bin vakaya ulaştığını gösterdi. Kovid-19’a bağlı can kaybı 6 milyon 281 bine yükseldi. Aynı zamanda dünya genelinde uygulanan aşı dozu sayısı 11 milyar 421 milyon doza ulaştı.
Dünya çapında Kovid-19 hakkında toplu veri sağlayan bir dizi kurum bulunduğunu ve sağladıkları veriler arasında bazı farklılıklar olabileceğini belirtmek gerekiyor.



Afganistan sınırları, kayıtlı olmayanların son başvuru tarihi dolmadan İran'dan dönenlerle dolup taşıyor

5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
TT

Afganistan sınırları, kayıtlı olmayanların son başvuru tarihi dolmadan İran'dan dönenlerle dolup taşıyor

5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).

On binlerce Afganistanlı, dün belirlenen geri dönüş tarihi öncesinde İran sınırını geçti ve sınır kapılarında “acil durum” yarattı.

Resim  Afgan mülteciler İran'dan Afganistan ile İran arasındaki İslam Kale sınır kapısına geliyor - 5 Temmuz 2025 (AFP)

İran mayıs ayı sonunda, kayıtlı olmayan Afganistanlıların 6 Temmuz'a kadar ülkeyi terk etmeleri gerektiğini duyurdu. Bu çağrı, Tahran'ın ülkede yaşadığını söylediği 6 milyon Afganistanlıdan 4 milyonunu kapsayabilir.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği cuma günü, haziran ortasından bu yana sınırları geçenlerin sayısının keskin bir artış gösterdiğini ve 1 Temmuz'da batıdaki Herat eyaletindeki İslam Kale sınır kapısında 43 bin kişiyi aşarak zirveye ulaştığını açıkladı.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM), haziran ayında 250 binden fazla Afganistanlı'nın İran'dan geri dönüş yaptığını bildirdi.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Afganistan temsilcisi Tajuddin Avila , bu durumun, İran ve Pakistan gibi geleneksel ev sahibi ülkelerden 1,4 milyon Afganistanlının geri dönüşüyle birlikte, halihazırda “kronik bir geri dönüş krizi” ile karşı karşıya olan ülkede bir “acil durum” olduğunu söyledi. 

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre perşembe günü verdiği demeçte, “Tüm bu geri dönenlerin yüzde 25'inin çocuk olması endişe verici... çünkü nüfus yapısı değişti” dedi. Erkeklerden oluşan gruplardan, çok az eşya ve parayla sınırı geçen bütün ailelere dönüştü.

İslam Kale kampının bu kadar büyük sayılara ev sahipliği yapabilecek kapasitede, ancak hizmetlerden yoksun olduğunu belirterek, "Günlük 20 binin üzerinde kişiye ulaştığımızda, bu planladığımız senaryonun çok ötesindedir" dedi.

Kurum, aşılama, beslenme ve çocuk dostu alanlar sağlamanın yanı sıra, günde 7 bin ila 10 bin kişiye su ve sağlıklı ortamı genişletmek için acil önlemler uyguladı.

Geçiş yapanların çoğu, tutuklama ve sınır dışı etme dahil olmak üzere yetkililerden baskı gördüklerini bildirdi.

38 yaşındaki Arif Atayi, Afganistanlıların İran'da maruz kaldığı baskılarla ilgili olarak, “Bazı insanlar o kadar korkuyor ki, evlerinden tek başlarına çıkamıyorlar... Küçük çocuklarını bir parça ekmek almak için gönderiyorlar ve bu çocuklar bile bazen tutuklanıyor” dedi.

Uluslararası Göç Örgütü'nün işlettiği bir kabul merkezinde yardım beklerken cumartesi günü AFP’ye konuşan Atayi, “Kendi ülkemde dilenmek zorunda kalsam bile, bu şekilde muamele gördüğümüz bir yerde kalmaktan iyidir” dedi.

Dış yardımdaki büyük kesintiler krizle mücadeleyi olumsuz etkiledi ve Birleşmiş Milletler, uluslararası sivil toplum örgütleri ve Taliban yetkilileri, geri dönenlere destek için daha fazla finansman sağlanması çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler, bu göç akınının zaten aşırı yoksulluk, işsizlik ve iklim değişikliğiyle ilgili şoklarla boğuşan ülkeyi daha da istikrarsız hale getirebileceği uyarısında bulunarak, ülkelere Afganistanlıları zorla geri göndermemeleri çağrısında bulundu.