Tunus’ta onlarca kamu görevlisinin tasfiyesi tartışma yarattı

Siyasi kaynaklar Tunus hükümetinde yakın bir zamanda kabine değişikliğine gidileceğini aktardı

Tunus’ta kalkınma ve iş talebiyle düzenlenen gösterilerden bir kare. (AFP)
Tunus’ta kalkınma ve iş talebiyle düzenlenen gösterilerden bir kare. (AFP)
TT

Tunus’ta onlarca kamu görevlisinin tasfiyesi tartışma yarattı

Tunus’ta kalkınma ve iş talebiyle düzenlenen gösterilerden bir kare. (AFP)
Tunus’ta kalkınma ve iş talebiyle düzenlenen gösterilerden bir kare. (AFP)

Tunus hükümetindeki 40'tan fazla yetkilinin görevden alınması ve birçoğunun istifasının kabul edilmesi, özellikle bu muafiyetlerin halk oylamasından yaklaşık iki ay önce ve yaklaşan parlamento seçimlerinin arifesinde gelmesi nedeniyle Tunus siyasi çevrelerinde tartışma yarattı. Başkent kulislerinde, parlamento seçimlerinde muhaliflerin kazanması ihtimaline karşı, Cumhurbaşkanı Kays Said’in destekçisi Özgür Anayasa Partisi’nin yeni hükümeti kurmakla görevlendireceği iddia edildi.  
Tunus’ta çok sayıda güvenlik yetkilisinin emekliye sevk edilmesinin ardından, bazı valilerin de gerekçe belirtilmeden istifaları istenmişti. Şimdi de sıra hükümetin yerel belediyelerdeki mutemetlerine (hükümetin belediyelerdeki temsilcileri) geldi. Kamu görevlisi olan onlarca kişi, ikna edici bir gerekçe sunulmadan görevden alındı ve bazıları istifaya zorlandı. Muhalefet partileri söz konusu kararları, ‘Cumhurbaşkanı Said’in seçimlerden önce devlet kurumları içindeki gücünü pekiştirme girişimi’’ olarak değerlendirdi.   
Cumhurbaşkanı Kays Said’e yakınlığıyla tanınan İçişleri Bakanı Tevfik Şerafeddin, ülke genelindeki hükümet temsilcisi onlarca görevlinin görevden alınması ve istifalarının kabulü yönünde bir karar aldı. Tunuslu siyasi analist Kerime el-Maceri söz konusu kararı şu şekilde yorumladı: “Bazı siyasi partilere yönetimi desteklemeleri karşılığında hükümet içinde bazı kadrolar verilmişti. Bu partiler bir sonraki seçimlere hazırlanmak için ilgili kamu görevlerinde destekçilerinin olmasını uygun bulmuştu. Şimdiyse mevcut iktidar bu partilerin altından halıyı çekiyor, çeşitli partilere yakın olduğunu düşündükleri yetkilileri görevden alarak, yaklaşan seçimlerden önce devlet içindeki güçlerini pekiştirmeyi amaçlıyorlar. Bu yetkililerin görevden el çektirilmesiyle Cumhurbaşkanı Said’in kamudaki gücü daha da pekişmiş oldu. Valilerin azledilmesi de bu bağlamda değerlendirilebilir. Hatta şimdilerde bile merkezi hükümetin kararlarını uygulamayı reddeden valiler bulunuyor”. 
Tunus Adalet Bakanı Leyla Ceffal, Adalet Bakanlığı tarafından başlatılan reform programı kapsamında, bölge müdürlüklerinde değişikliklere gitti. Adalet Bakanlığı’na bağlı 14 bölge müdürlüğünün 11’inin yöneticileri değiştirildi. Bazıları istifa ederken bazıları tayin edildi.  
Cumhurbaşkanı Kays Said, Tunus Seçim Komisyonu Başkanı Faruk Buasker’i kabul etti. Buasker Seçim Komisyonu üyelerince, İçişleri Bakanı Tevfik Şerafeddin ile diğer üyelere haber vermeden toplantı düzenlediği için eleştirilere hedef olmuştu. Cumhurbaşkanı Said, 25 Temmuz'da yapılacak referandumun herhangi bir sorun yaşanmadan gerçekleşmesi için gerekli çabayı gösterdiklerini duyurdu. Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, söz konusu görüşmede ‘25 Temmuz referandumunun’ sağlıklı koşullarda gerçekleşebilmesi ve halkın iradesinin özgürce yansıtılabilmesi için alınacak önlemlerin değerlendirildiği ifade edildi.  
Bu arada Tunus medyasında, Cumhurbaşkanı Said’in haziran ayına kadar geniş bir kabine değişikliğine gideceği iddia edildi. Medyada yer alan haberlerde, Said’in Başbakan Necla Buden ve bazı bakanların performansından memnun olmadığı ileri sürüldü. Cumhurbaşkanı Said, Başbakan Buden ve bazı bakanların istifalarını sunacakları yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını söylemişti.  



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.