Irak’ta İmtidad Hareketi’nde bölünme yaşandı

Irak Parlamentosu’ndaki İmtidad Hareketi’nin 9 üyesinden 6’sı gruptan ayrıldı. 2019 Ekim Hareketi’nin bir uzantısı olarak bilinen İmtidad Hareketi bağımsız ve renkli bir oluşum olarak dikkat çekiyordu. Ekim 2019’da ülkenin orta ve güney kesimlerinde, yolsuzluk yapan politikacıların yargılanması, rejimin ıslah edilmesi ve iş olanakları yaratılması gibi taleplerle kitlesel gösterilere tanık olunmuştu. Göstericiler, etnik-mezhepsel kotaya dayalı sistemin değiştirilmesini, ifade özgürlüğünün sağlanmasını ve köklü bir anayasa değişimi gerçekleşmesini talep etmişti. Güvenlik güçlerinin protesto gösterilerine sert müdahalesi sonucu yaklaşık bin kişi yaşamını yitirmiş, 20 bine yakın gösterici de yaralanmıştı.  

Parlamentodaki İmtidad Hareketi’nden topluca ayrılan beş milletvekili istifa mektuplarında ‘Hareket’in Yüce Ekim’in ilkelerinden uzaklaşması ve Genel Sekreter Ala er-Rikabi’nin hareketin kaderiyle ilgili kararları istişare mekanizmasına başvurmaksızın alması nedeniyle istifa ettiklerini’ kaydettiler. İstifa eden vekiller İmtidad Hareketi içinde yer alan arkadaşlarının, herhangi bir delil olmaksızın ihanet ve yolsuzlukla itham edilmesini de kınadılar. Açıklamada ‘Genel Sekreter’in birçok başarısızlığına ve hareket üyelerinin eleştirilerine rağmen hareketin kurucu ilkelerine ters düştüğü ve kararları tek başına almayı sürdürdüğü’ belirtildi. “Devrimci ve iktidardaki siyasi oluşumlara muhalif olarak ilkelerimizi korumak için, destekçilerimize ve halkımıza verdiğimiz sözlerde durmak adına İmtidad Hareketi’nden toplu olarak çekildiğimizi duyuruyoruz” denildi.

Bu arada ‘İmtidad Hareketinin’ bazı üyeleri genel sekreterin azline dair bir karar alındığını iddia etti. Hareketin Genel Kurul üyesi Diya el-Hindi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Geçmişteki hatalar ve başarısızlıklar nedeniyle, İmtidad Hareketi Genel Kurulu düzeltici bir adım atarak Genel Sekreter Ala er-Rikabi'yi görevlerinden azletme kararı almıştır” diye yazdı.  

Ancak hareket içindeki diğer kaynaklar, azil kararının gerçeği yansıtmadığını, milletvekillerinin de istifalarını resmi olarak sunmadıklarını öne sürdü. Yakın bir zamanda Genel Kurul ve Siyasi Büro tarafından yaşananlara dair resmi bir açıklama yapılacağı kaydedildi. Eczacı olan İmtidad Hareketi Genel Sekreteri Ala er-Rikabi, Ekim Hareketi’nin merkezlerinden Zikar ilinin Nasıriye kentinden aktif bir aktivist olarak tanınıyor. Protesto eylemleri sırasında yaralıların tedavisini organize ederek ön plana çıkan Rikabi, süreç içinde halk hareketinin liderleri arasında sivrildi. İmtidad Hareketi kurulduktan sonra bağımsız adaylarla parlamento seçimlerine girdi ve büyük bir sürpriz yapıp geleneksel partiler arasından sıyrılarak 9 milletvekili çıkarmayı başardı. Rikabi daha önce de hareket üyeleri tarafından, siyasi deneyimsizliği, kötü yönetimi ve kararları istişarede bulunmaksızın alması nedeniyle eleştiri oklarının hedefinde yer almıştı. Maliye Bakanı’ndan enflasyona karşı memurları koruma kapsamında, maaşların Irak dinarı yerine ABD doları ile verilmesi önerisi de bu deneyimsizliğinin başlıca örneği olarak gösterilmiş ve yaygın eleştirilere neden olmuştu.  

Şarku’l Avsat’a değerlendirmede bulunan İmtidad Hareketi’ndenbir kaynak şunları söyledi:

“Rikabi otokrasiye eğilimi olan bir karakter. Çoğu kararı hareket yönetimindeki arkadaşlarına danışmadan alıyor. Bu tür yaklaşımları hareket içinde bölünme yaşanmasına neden oldu. Ekim Hareketi’ne olumsuz yaklaşımı olmasına rağmen Sadr Hareketi ile iş birliği yaptı. Bu durum yönetimdeki birçok kişiyi ve hareketin üyelerini öfkelendirdi. Yeni nesil Kürtlerle de gerçekçi olmayan ittifaklara girişti. Tüm bunlar eleştirilere neden oldu.”  

Yeni Nesil Hareketi ile İmtidad Hareketi arasında parlamentoda ilk kez Arap ve Kürt milletvekillerinden oluşan bir ittifak kurulmuştu. 18 milletvekili içeren söz konusu ittifak geçen hafta, muhtemel bir hükümette yer almayacaklarını duyurdu.

Irak’ta siyasi oluşumlar içinde bölünmeler yaygın bir olgu. Hemen hemen her parti içinde benzer bölünmeler yaşandı.