Cenin Mülteci Kampı’nda şiddete maruz kalan Filistinliler: Bu hayat değil

Cenin’deki bir sokakta yürüyen Filistinli kız (AFP)
Cenin’deki bir sokakta yürüyen Filistinli kız (AFP)
TT

Cenin Mülteci Kampı’nda şiddete maruz kalan Filistinliler: Bu hayat değil

Cenin’deki bir sokakta yürüyen Filistinli kız (AFP)
Cenin’deki bir sokakta yürüyen Filistinli kız (AFP)

İsrail güçleri, 1967’den bu yana işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan Cenin’de özellikle Filistinli silahlı grupların aktif olduğu kamptaki operasyonlarını yoğunlaştırdı.
İsrail, 22 Mart’tan bu yana çoğu Cenin’den olan Filistinlilerin düzenlediği saldırılara maruz kaldı ve bu saldırılarda 19 İsrailli öldü.
İsrail ordusu, ‘terörle mücadele’ operasyonları yürüttüğünü belirterek, son zamanlarda kampa sık sık baskınlar düzenledi.
Kampta yaşayan üç çocuk annesi Ahlam Benara, AFP muhabirine son dönemde yaşadıklarını anlattı.

İsrail baskınları sonucu askerlerle Filistinliler arasında yaşanan çatışmaların genelde sabah erken saatlerde yaşandığını söyleyen Ahlam, “Sabah 7:30 ile 8:30 arasında. Tam da çocukların okula hazırlaması gereken saatte. Kalktığımızda kendimize soruyoruz: Okul bugün açılacak mı, açılmayacak mı?” dedi.
Sosyal hizmet görevlisi olan Ahlam (43), “Sekiz yaşındaki oğlum, İsrail askerlerinin kullandığı yola yakın olduğu için artık okula gitmek istemediğini söylüyor” diye ekledi.
10 yaşındaki kızı dışarıdan gelen tüm seslerden korktuğu için artık televizyonun sesini açtığını söyleyen Ahlam, küçük kızın son günlerde yatağını ıslatmaya başladığını anlattı.

Kamptaki çocuklar korkuyor
Al Jazeera muhabiri Şirin Ebu Akile, 11 Mayıs’ta Cenin’e düzenlenen bir baskını haber yaparken İsrail askerleri tarafından vurularak yaşamını yitirdi.
Ebu Akile’nin öldürüldüğü sokağın yakınında yaşayan Mecid Uveys (16), “Uyuyoruz ve çatışma sesleriyle uyanıyoruz. Bu yüzden endişeliyiz ve korkuyoruz. Çocukların okula gittiği saatlerde işgal güçleri saldırmaya başlıyor. Bu, çocukları tehlikeye atıyor ve bazıları göz yaşartıcı gaz nedeniyle yaralanıyor” şeklinde konuştu.

Kampta yaşayan sanatçı Fida Sammar ise, “Cenin’deki her evin üzücü ve acı verici bir hikayesi var. Bu hayat değil. Biz onurlu bir şekilde barış içinde yaşamak istiyoruz” dedi.
Durumun korkutucu olduğunu dile getiren sanatçı, “Silah sesleriyle uyanıyoruz ve İsrail ordusuna ait zırhlı araçların kampa girmesinden korkuyoruz. Cenin’i tehdit ettiklerini söylüyorlar. Allah bizi korusun. Barış istiyoruz, bizden uzak durmalarını istiyoruz” diye ekledi.

Kamptan ayrılma planları
Cenin Mülteci Kampı’nın İsrail güçleriyle uzun bir çatışma geçmişi var.
İsrail ordusu 2002’de burayı bir aydan fazla bir süre kuşattı. Yaşanan çatışmalar sırasında 52 Filistinli ve 23 İsrail askeri öldü.
Yıllardır İsraillilerle yaşanan çatışmalarda öldürülen Filistinlilerin fotoğrafları kamptaki duvarları kaplıyor. Burada yaşayan sakinler onları ‘kahraman’ olarak görürken, İsrail ‘terörist’ olarak nitelendiriyor.
Ahlam, 2002’deki olaydan tam 20 yıl sonra aynı korkuyu hissederek, şu anda çocukları olduğu için bunun farklı bir endişe olduğunu vurguladı.
Cezayir doğumlu Ahlam, durumun çok tehlikeli olduğunu ve operasyonların durmayacağını dile getirerek, çocukları için Cenin kampından ayrılmayı düşündüğünü söyledi.
Ahlam endişeli bir şekilde, “Önümüzdeki günler zor olacak. Çocuklarımla başka bir yerde olmak isterdim. Filistinli eşim ‘Hayat bu, buna alışmalıyız’ diyor. Ama bunu yapamam. İnsanlar alışmış olabilir ama ben alışamam” ifadelerini kullandı.



Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
TT

Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Suveyda'da yerel Dürzi gruplar ile Şam'daki hükümet güçlerini destekleyen Bedevi aşiretler arasında yaşanan kanlı olaylar ve Arap aşiretlerinin Bedeviler lehine savaşa girmesi, Suriye'nin güneyinde yaşananların ülkenin doğu ve kuzeyinde de tekrarlanabileceği ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) karşı bir aşiret ayaklanması olasılığı spekülasyonlarına yol açtı.

Bu olasılık, Halep, Deyrizor ve Rakka vilayetlerinden gelen binlerce aşiret savaşçısının Suveyda'daki cephe hatlarına ulaşmasının ardından ortaya çıktı. Bu vilayetler, Kürt-Arap ittifakı bağlamında SDG ve Suriye hükümeti tarafından ortaklaşa kontrol ediliyor.

dfrgthyu7
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG), 2024 yılında Rakka kentindeki Arap aşiretlerinin şeyhleri ve liderleri için bir program düzenledi. (Şarku’l Avsat)

Arap Şammar aşiretinin şeyhi Şeyh Mani Hamidi Deham el-Cerba'ya göre Suveyda'daki olayların Cezire bölgesindeki durumla ilişkilendirilmesi söz konusu olamaz. Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Cerba, “SDG'nin ve lideri Mazlum Abdi'nin bu zor ve son derece hassas aşamada siyasi uzlaşma ve dengelerin sağlanmasındaki rolüne değer veriyoruz. Ortaklığımız sayesinde bölgemiz ve tüm halkımız için tarihi bir başarı olarak kabul edilen mutabakatlara ulaşmayı başardık” ifadelerini kullandı.

Çoğunlukla Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke vilayetinde bulunan Şammar aşireti, 2013 yılında kurulan ve doğudaki Irak sınırı boyunca Kamışlı'nın doğusundaki Tel Elo ve Tel Tahmis köylerinde konuşlanmış tahmini 7-10 bin savaşçısı olan es-Sanadid güçlerine bağlıdır. Aşiret, Rakka ve Deyrizor kentlerinden yerel Arap gruplarla birlikte SDG'nin kurucu ortakları arasında yer alıyor.

Şeyh el-Cerba sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yıllar boyunca, kendimizi toprağın kardeşleri olarak adlandırdığımız bir aşamaya ulaştık. Çünkü bizler aynı bölgenin evlatlarıyız ve bu bölgenin tüm bileşenleri arasında kardeşlik ruhuyla birleşen ortak bir davanın sahipleriyiz.”

SDG Ekim 2015'te yayınladığı ilk bildiride kendisini ‘Arapları, Kürtleri, Suriyelileri ve Suriye coğrafyasındaki diğer tüm bileşenleri bir araya getiren, tüm Suriyeliler için ortak bir ulusal askeri güç’ olarak tanımladı. SDG lideri Mazlum Abdi, 10 Mart'ta Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile güçlerini ve sivil idareyi bu yılın sonuna kadar Savunma Bakanlığı ve devlet kurumlarının yapılarına entegre etmek üzere tarihi bir anlaşma imzaladı.

Raman Araştırma Merkezi'nde (Raman Center) Kürt meseleleri konusunda uzmanlaşmış bir araştırmacı olan Bedr Mulla Reşid, SDG'nin kuruluşundan bu yana aşiret niteliğindeki Arap askeri konseyleriyle ittifaklara dayandığını açıkladı. Şarku’l Avsat'a konuşan Reşid, “Suveyda'daki olaylar Suriye'nin kuzeydoğusundaki ittifakları kesinlikle etkileyecek. Şam hükümetinin, Cezire bölgesinde yerel bir aktörün yokluğunda SDG üzerindeki baskısını artırmak için yeni gerçeklikten yararlanmaya çalışması da dahil olmak üzere çeşitli senaryolar ortaya çıkabilir” dedi.

fghyjuı
Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kenti el-Velde, Elbu Şaban ve el-Fedaile aşiretlerine ev sahipliği yapıyor. (Şarku’l Avsat)

Reşid, ABD'nin durumu istikrara kavuşturma çabaları, Suriye'ye yönelik ekonomik yaptırımların kısmen kaldırılması ve Türkiye'deki Kürtlerle yürütülen barış sürecine dikkat çekerek mevcut koşullar altında bir aşiret ayaklanması olasılığını dışladı. Reşid, ülkenin kuzeydoğusundaki Suveyda'da yaşananların tekrarlanmasını engelleyen başka faktörlerin de bulunduğuna işaret ederek, Suveyda'daki gibi yerel bir askeri grubun ve bu eğilimi destekleyen bölgesel bir tarafın bulunmadığına dikkat çekti. Reşid sözlerine şöyle devam etti: “ABD Suriye'nin istikrarını korumaya çalışıyor ve Türkiye şu anda PKK ile barış süreciyle meşgul; kendi iç sürecini etkilememek için SDG bölgelerinde tam ölçekli bir çatışmayı desteklemeyecektir.”

Aşiret liderleri, Suriye'nin birlik ve bütünlüğüne vurgu yaptı

Suriye'nin kuzeydoğusundaki Cezire ve Fırat bölgeleri, başta el-Bakara, Tay, Şammar, Cis, el-Akidat, el-Velde ve Elbu Şaban olmak üzere Arap aşiretleriyle doludur. Ancak bu aşiretler savaşın son yıllarında ciddi bölünmeler yaşadılar. Geçen yılın yaz aylarında, el-Akidat aşireti lideri Musab el-Hifl'in kardeşi İbrahim el-Hifl'in, eski Suriye rejimi ve İranlı milislerin desteğiyle SDG'ye karşı yerel aşiretler ve savaşçılarla ittifak kurarak askeri bir isyana öncülük etmesinin ardından kanlı çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalarda yüzlerce sivil ve silahlı unsur öldürüldü.

sdfgthy
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İhtiyar Heyeti Başkanı ve Haseke'deki Arap Cabur aşiretinin danışmanı Ekrem Mahşuş ez-Zuba, ister Deyrizor'da ister Rakka'da olsun SDG ile yerel aşiretler arasında herhangi bir çatışma yaşanması ya da aşiret savaşçılarının Suveyda cephesinden Cezire bölgesine hareket etmesi ihtimaline ilişkin şunları söyledi: “Bu çağrılar ve hareketler Arap aşiretlerinin değerlerini temsil etmiyor. Burada Arap, Kürt ve Hıristiyan bölge bileşenlerinin kanı, tarihi direnişte ve DEAŞ terörünün yenilgiye uğratılmasında birbirine karıştı. Hepimiz tek bir halk olarak kalacağız ve ülkemize ve güçlerimize bağlı kalacağız”.

Ez-Zuba, SDG'nin tüm bileşenleri temsil ettiğini belirterek, “Birçok tarafın fitne çıkarma çabalarına rağmen kuzey ve doğu bileşenleri ile askeri güçler arasında çatlak yaratma çabalarını reddediyoruz” dedi. Özyönetim bölgelerini diğer bölge ve vilayetlere kıyasla en istikrarlı bölgeler olarak değerlendiren ez-Zuba, toprağın sahibinin kendileri olduğuna dikkat çekti. Ez-Zuba, “Kaderimizi biz belirleriz, sosyal medya sayfaları değil. Aşiret ya da kabile, bölge dışından kişiler tarafından değil, sahada kim varsa onlar tarafından temsil edilir. Biz Suriye topraklarının birlik ve bütünlüğünü vurguluyoruz… Hiç kimse vatanseverliğimize dil uzatamaz” şeklinde konuştu.

dfrgtyu
Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac (Şarku’l Avsat)

Tabka ve Rakka vilayetindeki Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac da Şeyh el-Cerba ve ez-Zuba’nın sözlerine katılarak, özerk yönetim bölgelerindeki Arap aşiret mensuplarının SDG'ye desteğini yineledi. “Buradaki tüm Arap aşiretleri ve bileşenleri, bölgelerimizin güvenlik ve istikrarını bozmaya çalışan tüm gündemlere karşı SDG ile dayanışma içindedir” diyen Şeyh el-Ferac, aşiret mensuplarına şu çağrıda bulundu: “Yönetim bölgelerindeki istikrarı her gün baltalamaya çalışan projelere karşı durmak için herkesin birleşmesi gerekiyor. SDG terörizmi ortadan kaldırdı, bölge halkının güvenliğini koruyor ve mevcut imkanlar doğrultusunda tüm hizmetleri sağlıyor.”

Elbette Arap aşiretlerinin SDG yanlısı tutumları ortak değil. Zira özerk yönetim bölgelerinin dışında yaşayan aşiret üyeleri arasında SDG'nin kontrolünü açıkça reddeden ve bölgelerinin Şam'daki Ahmed eş-Şera hükümetine devredilmesini destekleyenler de var.