Yemen hükümetinin gündeminde gıda güvenliği ve Husilerin uzlaşmazlığı var

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (SABA)
TT

Yemen hükümetinin gündeminde gıda güvenliği ve Husilerin uzlaşmazlığı var

Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (SABA)
Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik. (SABA)

Yemen hükümeti, gıda güvenliği meselesi ve Husi milislerinin insani ateşkes konusunda uzlaşmaz tavırrı konusundaki istişarelerini sürdürüyor. Zira tahıl kıtlığı, açlık düzeyini daha da kötüleştirmekle tehdit ediyor. Diğer yandan uluslararası toplum, uluslararası çabaların ateşkesin uzatılmasına ve Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in uğraştığı barış yollarının açılmasına zemin hazırlamasını ümit ediyor.
Resmi kaynakların aktardığına göre Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik, gıda tedariği ve fiyatları konusundaki mevcut küresel krizin ışığında hükümetin insani krizle başa çıkma çabalarının yanı sıra gıda güvenliğini ve temel malzeme tedarikini güvence altına alma planlarının BM ve uluslararası toplum tarafından daha çok desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
Yemen Başbakanı, BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths ile video konferans yoluyla gerçekleştirdiği toplantıda, uluslararası toplumu Yemenli buğday ithalatçılarına küresel buğday pazarlarına ulaşmaları için avantajlar sağlamaya ve hükümetin ithalatı finanse etmek için özel bir acil durum fonu kurma planlarını desteklemeye çağırdı. Başbakan bunun, mevcut küresel olayların, önlem alınmadığı takdirde gerçek bir felakete yol açma tehlikesi bulunan Yemen'deki insani duruma yansımalarının azaltılmasına yardımcı olacağını kaydetti.
Abdulmelik ‘Husi milislerinin Yemen halkına karşı savaşlarını devam ettirmesinden dolayı süren insani sıkıntılara, Husi grubunun bu acıları dindirecek uzlaşmalara ve anlaşmalara yanaşmadığına ve en son BM ateşkesinin şartlarına uymayıp Taiz’deki kuşatmayı kaldırmayı ve çalışanların maaşlarını ödemeyi reddettiğine’ dikkat çekti.
SABA Haber Ajansı’nın aktardığına göre Başbakan, ‘BM ateşkes anlaşmasının başarısı ve uzatılmasına ilişkin beklentilerin yanı sıra hükümetin, üzerinde anlaşmaya varılan referanslara uygun olarak BM’nin siyasi bir çözüme ulaşma çabalarını destekleme konusundaki arzusuna’ değindi. Hükümetin ülkenin dört bir yanındaki insani acıları dindirmeye gösterdiği özenden ötürü Reşad el-Uleymi liderliğindeki Yemen Başkanlık Konseyi’nin direktifleri doğrultusunda, ateşkes ve Sana Uluslararası Havalimanı ile Hudeyde Limanı’nın açılması konusundaki taahhütlerini yerine getirdiğine dikkat çekti. Aynı zamanda hükümetin, savaşı bitirip Yemen topraklarına barış ve istikrarı geri getirecek her türlü girişime olumlu bakmaya hazır olduğunu vurguladı.
Abdulmelik açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Önceliğimiz ateşkes şartlarının tamamen uygulanması, Taiz kentindeki acımasız kuşatmanın kaldırılması ve ana şehirler arasındaki hayati yolların açılması için baskı yapmaktır. Bu şehirlerde vatandaşların insani acıları katlanarak artıyor. Ateşkesin esas anlamı, vatandaşın insani acısının hafiflediğini hissetmesidir.”
Yemen Başbakanı ayrıca hükümetinin başta para birimi ve temel emtia fiyatlarının istikrarı olmak üzere ekonomik istikrarı sağlama, vatandaşların satın alma gücünü koruma ve devlet kurumlarının performansının iyileştirilmesine ve vatandaşların refah düzeylerinin artmasına yardımcı olacak geniş çaplı kamu reformları gerçekleştirme çabalarına dikkat çekti.
Abdulmelik, Suudi Arabistan Krallığı ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından sağlanan ekonomik desteğin ulaşması için nihai prosedürleri tamamlama konusunda devam eden tartışmaların olduğunu belirtti. Hükümetin ekonomik durumu istikrara kavuşturmak ve insani acıları hafifletmek için bu desteği sürdürülebilir bir şekilde kullanma arzusuna işaret etti. Abdulmelik ayrıca ‘reform çabaları için uluslararası destek toplamanın ve bu çerçevede dost ve kardeş ülkeler ile uluslararası kuruluşların katkısının önemini’ vurguladı.
SABA ajansına göre BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı, ‘BM’nin Yemen'i insani öncelikler listesinin başına koyduğunu ve mevcut küresel gelişmelerden kaynaklanan krizin gıda güvenliği üzerindeki yansımalarına ilişkin endişe duymakla beraber durumu yakından takip ettiğini’ kaydetti.
Yemen resmi kaynaklarına göre Eski BM Yemen Özel Temsilcisi Griffiths, ateşkesin ‘tüm standartlara göre olumlu bir gelişme olduğunun ve bu ateşkesin tamamen başarılı olmasının önemli olduğunun’ altını çizdi.
Resmi kaynaklar, hükümetin faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları açıklamada Bakanlar Kurulu'nun Muin Abdulmelik başkanlığında geçici başkent Aden'de perşembe günü yaptığı toplantıda son gelişmeler ışığında iç ve dış düzeydeki bir takım güncel gelişmeler, bunları ele almak için gösterilen çabalar ve özellikle de gıda güvenliği ve hizmetleri iyileştirme konuları üzerinde durduğunu belirtti.
Söz konusu toplantıda genel durumların yanı sıra ekonomi, hizmet ve güvenlik ile ilgili meseleler de tartışıldı. Ayrıca arzulanan hedeflerin gerçekleştirilmesi için Başkanlık Konseyi’nin direktiflerine binaen alınan hükümet kararları ve önerilerinin ilgili bakanlıklar ve birimler tarafından uygulanma düzeyi değerlendirildi.
Aynı kaynaklara göre Abdulmelik toplantı sırasında siyasi, askeri, güvenlik, ekonomi ve hizmet ile ilgili son gelişmeler hakkında kapsamlı bir brifing verdi. Bu aşamada hükümetin çabalarını vatandaşların beklentilerini karşılayacak şekilde sürdürüp iki katına çıkarmanın önemini vurguladı. Ayrıca buğday ithal etmek üzere alternatif kaynaklar bulmak için hükümetin mevcut girişimlerine, bu konuda ihracatçı ülkelerle yaptığı görüşmelere ve Hint mevkidaşına bir mektup gönderdiğine işaret etti.
Hükümetin BM liderliğindeki barış sürecini destekleme konusunda Başkanlık Konseyi Başkanı'nın direktiflerine bağlı olduğunu vurgulayan Abdulmelik, ‘BM ateşkesini başarıya ulaştırmaya, tüm şartlarını yerine getirmeye ve başta Taiz kuşatmasının kaldırılması ve çalışanların maaşlarını vermek için Hudeyde Limanı’na gelen petrol sevkiyatlarından vergi alınması olmak üzere tüm taahhütlerinden caymaya devam eden Husi milislerinin hilekarlıklarına boyun eğmemeye’ kararlı olduklarını söyledi.
Yemen Başbakanı ayrıca ‘Husi milislerinin BM ateşkesi ile ilişkili taahhütlerini yerine getirmemeye devam etmesi ve halkın acılarını umursamaması karşısında BM tarafından caydırıcı bir tavır gösterilmesi gerektiğini’ vurguladı.
Bakanlar Kurulu toplantısının devamında Abdulmelik, ‘İçişleri Bakanlığı'na ve askeri birimlere istikrarı kontrol altına almak, terör unsurlarını her yerde takip etmek ve planlarını engellemek için güvenlik seviyesinin artırılması’ yönünde talimat verdi.



Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planının uygulanmasına ve uluslararası güçlerin konuşlandırılmasına zemin hazırlayan Amerikan kararını onaylamasının ardından, Gazze Şeridi’nde yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının geleceğine ilişkin farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Bu farklılıkların başında silahsızlanma meselesi bulunuyor.

Filistin taraflarının karar hakkındaki tepkileri değişkenlik gösterirken, uzmanlar bu adımın ‘diplomatik bir ivme’ yarattığını, ancak sahada somut bir uygulamaya dönüşmeden önce ciddi engellerle karşılaşacağını belirtiyor. Uzmanlara göre bu durum, özellikle ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye arasında İstanbul’da gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılan görüşme nedeniyle, anlaşmanın ikinci aşamasını belirsizlik içinde bırakıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkesin ikinci aşamasını oluşturan güvenlik ve idari düzenlemeler, İsrail’in rehinelerin tümünün cenazelerinin iade edilmesinde ısrarcı olması ve Gazze Şeridi’ni yönetecek komitenin henüz açıklanmaması nedeniyle ilerleyemiyor.

Çelişkili haberler

İsrail medyasında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticisi Halil el-Hayye arasında Türkiye’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin bilgiler çelişkili şekilde yer aldı. Söz konusu görüşme, cuma günü New York Times tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Times of Israel, toplantının gerçekleştiğini öne sürerken, İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN görüşmenin ‘İsrail’in baskısı nedeniyle’ yapılmadığını aktardı.

Israel Hayom ise Washington’ın, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD kararına karşı Arap desteği toplama girişimi nedeniyle Hamas’a tepki gösterdiğini yazdı. Gazete, bu girişimin Trump yönetiminin anlaşmanın bir sonraki aşamasına ilerleme çabalarını fiilen yavaşlattığını ifade etti.

fgt
Gazze şehrinin Suk Faras mahallesindeki bir çöp döküm alanının yanından geçen çocuklar (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, söz konusu görüşmenin yapılıp yapılmadığına dair çelişkili haberlerin, bazı çevrelerin BM Güvenlik Konseyi kararını ‘ileriye dönük bir adım’ olarak görmesine rağmen Hamas’ın kararı reddetmesiyle birlikte, özellikle silahsızlanma konusunda ciddi görüş ayrılıklarına işaret ettiğini belirtiyor. Nazzal’a göre bu durum, İsrail’in Hamas’a herhangi bir meşruiyet tanımama yönündeki baskılarıyla da bağlantılı.

Nazzal, “Eğer toplantı sadece ertelendiyse, bu anlaşmanın karşılaştığı engelleri aşmak için bir fırsat olabilir. Ancak tamamen iptal edilmişse, bu durumda Hamas tutumunu sertleştirecek ve özellikle silahsızlanma maddesi başta olmak üzere alınan kararlara yaklaşımı olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.

BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyenin desteğiyle kabul ettiği karar, Gazze Şeridi’nde ‘geçici uluslararası istikrar gücü’ kurulmasına izin veriyor. Ancak kararın son versiyonunda, Gazze’de silahsızlanmaya yönelik ifadelerin yer alması, silahların toplanması ve askeri altyapının imhası gibi maddelerin olması, uygulanabilirliğe ilişkin yeni endişeleri gündeme getirdi.

Tarafsızlık niteliği

Hamas, kararın kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası gücün Gazze Şeridi içinde üstlenmesi öngörülen görevler arasında yer alan silahsızlanma maddesinin, bu gücün ‘tarafsızlık niteliğini ortadan kaldıracağını ve onu çatışmada işgalin tarafına dönüştüreceğini’ belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kararı memnuniyetle karşıladı. X platformunda İngilizce yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump’ın planının barış ve refah getireceğine inanıyoruz; çünkü plan Gazze’nin tamamen silahsızlandırılmasına, askeri kapasitesinin ortadan kaldırılmasına ve aşırılığın kökünün kazınmasına vurgu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Mısırlı İsrail uzmanı Said Ukkaşe, kararın anlaşmaya yalnızca ‘diplomatik bir ivme’ kattığını, ancak sahada çok sayıda engel bulunduğunu söyledi. Ukkaşe’ye göre İsrail, yeniden inşa ve çekilmeden önce silahsızlanmada ısrar ederken, Filistinli gruplar tam tersini talep ediyor.

Uzman, İsrail’in, karar metninde ileride Filistin devletine ilişkin istişare çağrısının yer almasına rağmen kararı olumlu karşılamasının, ‘fraksiyonların tutumunu bildiği için yapılmış bir siyasi manevra’ olabileceğini, bunun daha sonra anlaşmayı durdurmak için bir gerekçeye dönüştürülebileceğini ifade etti.

Nizar Nazzal da Hamas’ın önce İsrail’in çekilmesini isteyeceğini, İsrail’in ise önce Hamas’ın silahsızlanmasını talep edeceğini belirtti. Nazzal, “Bu karşılıklı talepler sahada yeni engeller yaratacak ve anlaşmanın ikinci aşamasını daha da geciktirecek” dedi. Ayrıca, “ABD, sahadaki tüm zorluklara rağmen anlaşmayı uluslararası meşruiyete kavuşturmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'un baskısı

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, çarşamba günü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot ile yaptığı telefon görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’ye ilişkin son kararının uygulanmasının önemine vurgu yaptı. Abdulati, uluslararası istikrar gücünün BM Güvenlik Konseyi tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi gerektiğini söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Abdulati, görüşmede Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nın korunması ve tüm maddelerinin uygulanması için Kahire’nin yürüttüğü çabalar hakkında da bilgi verdi.

Rusya’nın BM Daimî Temsilcisi Vasiliy Nebenziya ise ülkesinin çekimser kalmasının ardından yaptığı konuşmada, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Washington’ın vaatlerine dayanarak Amerikan girişimine onay verdiğini’ söyledi. Nebenziya, Gazze’nin tam kontrolünün Barış Konseyi ve uluslararası istikrar gücüne bırakılmasını öngören bu planla ilgili olarak, “Bu güçlerin nasıl çalışacağına dair hâlâ hiçbir bilgiye sahip değiliz” dedi.

Böylesi çekinceler ve diplomatik hareketlilik ışığında, Ukkaşe’ye göre kararın geleceği büyük ölçüde Washington’ın İsrail üzerindeki baskısına bağlı olacak. Ukkaşe, uygulanma yönteminin netleşmemesi durumunda anlaşmanın yeniden tıkanacağını ve ikinci aşamaya kısa sürede geçilemeyeceğini belirtti.

Nizar Nazzal ise kararın geleceğini ABD’nin belirleyeceğini düşünüyor. Nazzal, Washington’ın Hamas ile uzlaşı arayışına yönelebileceğini söyleyerek, “ABD isterse bu anlaşmayı ileriye taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmeler, anlaşmanın nasıl bir yöne evrileceğini ortaya koyacak” değerlendirmesinde bulundu.


SDG'nin Suriye ordusu mevzilerine saldırısının ardından Rakka'nın doğusunda şiddetli çatışmalar patlak verdi

Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)
Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)
TT

SDG'nin Suriye ordusu mevzilerine saldırısının ardından Rakka'nın doğusunda şiddetli çatışmalar patlak verdi

Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)
Haseke'de SDG’nin gerçekleştirdiği güvenlik operasyonundan bir kare (Arşiv - Facebook)

Suriye'nin devlet televizyon kanalı El-İhbariye dün akşam, Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) Rakka'nın doğusundaki Ma’adan çevresinde Suriye ordusu mevzilerine ani bir saldırı düzenlemesinin ardından bölgede şiddetli çatışmaların patlak verdiğini bildirdi.

SDG bu haftanın başlarında, Rakka'nın doğusunda Suriye güçlerinin saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verdiklerini açıklamıştı.

SDG, Suriye'nin kuzeyinin ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçtiğimiz ay yaptığı bir açıklamada, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzeyindeki ve kuzeydoğusundaki tüm askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.


Selam: Silahların sadece devlete ait olması sağlanmadıkça güvenlik ve istikrar olmaz

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)
Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)
TT

Selam: Silahların sadece devlete ait olması sağlanmadıkça güvenlik ve istikrar olmaz

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)
Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam (EPA)

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam dün yaptığı açıklamada, hükümetin tüm topraklarına devlet otoritesini yayma çabalarını sürdürdüğünü belirterek, devletin güç kullanma tekeline sahip olmadığı sürece güvenlik veya istikrarın olamayacağını vurguladı.

Hükümet merkezinde düzenlenen bir törende konuşan Selam, "Kurtuluş ancak modern bir devlet kuran, vatandaşlarının güvenini yeniden tesis eden ve dünya çapındaki Arap kardeşlerimizin ve dostlarımızın güvenini kazanan gerçek bir reformla sağlanabilir" dedi.

"İstediğimiz devlet, hiçbir otoritenin kendi otoritesinin üstünde olmadığı güçlü ve adil bir devlettir. Bakanlık açıklamamızda da belirttiğimiz gibi, bunun için devletin güç kullanma tekeline sahip olması gerekiyor. Bu olmadan güvenlik ve istikrar olmaz. Güvenlik ve istikrar olmadan da yatırım ve ekonomik büyüme olmaz."

Hükümetin, silahları yalnızca Litani Nehri'nin güneyindeki bölgede devletle sınırlama ve yıl sonuna kadar ülkenin geri kalanına yayma çabalarını sürdürdüğünü açıkladı.

Selam, "Kaçakçılığı engellemek için sıkı idari ve güvenlik önlemleri alarak Refik Hariri Uluslararası Havalimanı ve ona giden yol üzerindeki kontrolümüzü güçlendirdik... Limanlar üzerindeki kontrolümüzü artırmak için çalışıyoruz ve Suriye tarafıyla sınırları kontrol etmek ve kaçakçılıkla mücadele etmek için iş birliğini geliştirmek üzere yeni çerçeveler oluşturduk" dedi.

Bölgesel düzeyde Selam, "Lübnan'ı Arap kökleriyle yeniden buluşturmak ve Arap kardeşlerinin güvenliğini istikrarsızlaştırmak için kullanılmasını önlemek için net bir karar aldık... Lübnan'ı kalkınma girişimlerinde aktif bir ortak olarak doğal konumuna geri döndürmek, bölge içi ticareti canlandırmak ve yatırım çekmek için çalışıyoruz" ifadelerini kullandı.

Başbakan, "İsrail ihlalleri ve topraklarımızın bazı kısımlarının işgali devam ettiği sürece Lübnan'da istikrar olamaz" vurgusunu yaptı.

Nevvaf Selam, hükümetin, önceki hükümet tarafından Kasım 2014'te onaylanan "Düşmanlıkların Durdurulması Bildirgesi"ni uygulamaya koymak için siyasi ve diplomatik çabalarını yoğunlaştırdığını da ifade etti.