Yunuslar cilt hastalıklarını mercan resifi mukusuyla tedavi ediyorlar

Keşif, Mısır kıyılarında çalışmalar yapan İsviçreli bir araştırmacı tarafından yapıldı.

Yeni doğan bebeğine mercan resiflerine sürünmeyi öğreten bir yunus.
Yeni doğan bebeğine mercan resiflerine sürünmeyi öğreten bir yunus.
TT

Yunuslar cilt hastalıklarını mercan resifi mukusuyla tedavi ediyorlar

Yeni doğan bebeğine mercan resiflerine sürünmeyi öğreten bir yunus.
Yeni doğan bebeğine mercan resiflerine sürünmeyi öğreten bir yunus.

Ciltte meydana gelen kızarıklıklar doktorlar tarafından verilen merhem ve ilaçlarla tedavi edilir. Elbette bu durum insanlar için geçerli. Hint-Pasifik yunusları ise cilt hastalıklarını derilerini mercan resiflerine sürterek tedavi ediyor.
Cell Press Yayınevi tarafından i-Science dergisinde dün yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar bu mercanların tıbbi özelliklere sahip olduğunu ve yunusların bunları cilt hastalıklarını tedavi etmek için kullandıklarını gösterdi.
İsviçre'deki Zürih Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı ve vahşi yaşam biyoloğu Angela Zeltner, yunuslardaki bu davranışı 13 yıl önce gözlemledi. Zeltner ve ekibi Kuzey Kızıldenizi’nde Mısır kıyılarında yaşayan yunusların mercan resiflerine sürtünürken, temas ettikleri resifler konusunda çok seçici olduklarını gördüler ve bunun nedenini merak ettiler.
Şarku'l Avsat'a konuşan Zeltner “Daha önce hiç bu kadar çok sürtünülen mercan görmemiştim. Yunusların tam olarak hangi mercanları kullanmak istediklerini bildikleri açıktı. Bunun bir nedeni olması gerektiğini düşündüm” dedi.
Florida ve Karayipler'de de yunusların mercanlar ve süngerlerle temas ettiği rapor edilmişti. Ancak bu gözlemlerin sayısı oldukça az. Çünkü muhtemelen çoğu araştırma tekne araştırmalarına dayanıyordu. Zira dalış yaparak balinaları ve yunusları su altında gözlemlemek oldukça zor. Zeltner konuya dair şunları söyledi:
“Fakat ben dalışı sevdiğim için Mısır'ın Kızıldeniz bölgesinde yunusları yakından inceleyebildim. Burada yunusların sürtündüğü mercan resiflerini tespit edip örnek alabildim. Yunusların mercan resifleriyle sık sık temas kurarak mercan topluluğunu oluşturan küçük omurgasızları uyardığını ve bu omurgasızların mukus salgıladıklarını keşfettik. Mukusun özelliklerini anlamak için örnekler topladık.”
Zeltner, numunelerini Almanya'daki Justus Liebig Üniversitesi Giesen’de analitik kimyager ve gıda bilimcisi olan yardımcı yazar Gertrud Morlock'a incelemesi için gönderdi. İnceleme sonucunda içeriklerinde antibakteriyel, antioksidan ve detoksifiye edici özelliklere sahip 17 aktif bileşik bulundu.
Söz konusu biyoaktif bileşiklerin keşfi, ekibi mercan mukusunun yunusun cilt mikrobiyomunu düzenlediğine ve enfeksiyonları tedavi ettiğine ikna etti.
Morlock Şarku’l Avsat’a şu açıklamada bulundu:
“Tekrarlanan sürtünme, aktif metabolitlerin yunusların derisiyle temas etmesine izin verir ve bu bileşikler, cilt dengesini sağlamalarına yardım edebilir ve mikrobiyal enfeksiyonlara karşı önleme veya ek tedavi için faydalı olabilir.”
Morlock söz konusu bileşikleri insanları tedavi etmek için kullanma olasılığına ilişkin de şunları söyledi:
“Bu mümkün olabilir ancak daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. Ancak ondan önce mercan resiflerini tehdit etmemeli ve onları yunuslar için yararlı bir kaynak olarak korumalı ve insanlar tarafından sömürülmesine engel olmalıyız.”



Bilim insanları arama kurtarma çalışmaları için "siborg" böcekler yarattı

Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)
Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)
TT

Bilim insanları arama kurtarma çalışmaları için "siborg" böcekler yarattı

Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)
Kara böcekler (resimde) elektronik bir sırt çantasıyla kontrol ediliyor (Queensland Üniversitesi)

Uzaktan kumandalı "siborg kın kanatlıların" çöken binalarda ya da madenlerde mahsur kalan kişilerin bulunmasına yardım etmek için kullanılabileceği bir araştırmayla ortaya kondu.

Avustralyalı bilim insanları kara böcekleri, uzaktan kumandalı video oyunu konsoluyla kontrol edilebilen, çıkarılabilir sırt çantalarıyla donattı.

Queensland Üniversitesi'nden çalışmayı yöneten araştırmacı Dr. Thang Vo-Doan, sırt çantalarının elektrotlar aracılığıyla böceğin antenini ve ön kanatlarını kontrol ettiğini söylüyor.

Scimex'e konuşan Dr. Vo-Doan "Kın kanatlılar birçok doğal yeteneği sayesinde robotların gezinmesi zor olan, yoğun moloz içeren alanlar gibi küçük ve karmaşık yerlerde tırmanma ve manevra yapma ustası olabiliyor" diyor.

Çalışmamız bu yeteneklerden yararlanarak böceğin yaşam süresini etkilemeden hassas yönlendirme sağlayan programlanabilir kontroller ekliyor.

Araştırma görevlisi Lachlan Fitzgerald, böceklerin yana ve dikey duvarlarda yukarı doğru hareket edebilecek şekilde yönlendirilebileceğini ekliyor.

Fitzgerald, "Bu ölçekteki robotlar  hareket kabiliyeti açısından önemli adımlar atsa da yatay yüzeylerden duvarlara geçiş onlar için hâlâ zorlu bir görev" diyor.

Böceğin "gelişmiş algılama becerileri" ve sentetik bir böceğin sahip olamayacağı "yumuşak çevresel etkileşimlerinin" afet ortamları için mükemmel olduğunu belirtiyor.

Dr. Vo-Doan, tırmanma testi için bağlantılı bir güç kaynağı kullanılsa da böceklerin, kendi vücut ağırlıklarına eşdeğer bir bataryayla tırmanma yeteneğini de sergilediğini ifade ediyor.

Dr. Vo-Doan, "Birileri çok yüksek miktarda moloz altında kalmışsa görevliler, onları mümkün olduğunca çabuk bulup nasıl çıkaracaklarını planlamaya başlamak ister" diyor.

Kaotik ortamlarda kolayca hareket ederek bir kişinin tam yerini belirleyebilecek, olası bir yaralanmaya dair ipuçları verebilecek ve kurtarma ekiplerine müdahale planı konusunda yol gösterebilecek bir araç geliştirmeyi umuyoruz.

Singapurlu bilim insanları 2016'da benzer bir cihazı böceğin sırtına takarak geyik böceklerini kontrol etmeyi başarmıştı.

Her iki projede de çalışan Profesör Hirotaka Sato o zaman "Bu teknoloji, daha önce erişilemeyen alanlara girebildiği için uzaktan kumandalı drone'lara kıyasla gelişmiş bir alternatif sunabilir" demişti.

Örneğin arama kurtarma görevlerinde kullanılarak yıkılmış bir binadaki küçük kuytu ve yarıklara girebilir ve hayatta kalan yaralıların yerini tespit edebilir.

Independent Türkçe