Nebih Berri Canbulat’ın desteğiyle meclis başkanlığını garantileyecek

Berri yardımcısı olarak Lübnan Kuvvetleri’nin adayı yerine Busab’ı tercih ediyor.

Nebih Berri dün ABD Merkez Kuvvetler Kurilla ve Beyrut Büyükelçisi Shea’yı kabul etti. (Şarku’l Avsat)
Nebih Berri dün ABD Merkez Kuvvetler Kurilla ve Beyrut Büyükelçisi Shea’yı kabul etti. (Şarku’l Avsat)
TT

Nebih Berri Canbulat’ın desteğiyle meclis başkanlığını garantileyecek

Nebih Berri dün ABD Merkez Kuvvetler Kurilla ve Beyrut Büyükelçisi Shea’yı kabul etti. (Şarku’l Avsat)
Nebih Berri dün ABD Merkez Kuvvetler Kurilla ve Beyrut Büyükelçisi Shea’yı kabul etti. (Şarku’l Avsat)

Lübnan’da yeni parlamentonun seçilmesiyle ülkenin yeni bir siyasi krizle karşı karşıya kalması bekleniyor. Siyaset arenasından bir kaynak, ülkede eşi benzeri görülmemiş ‘ekonomik çöküşün’ önlenmesi için ufukta herhangi bir çözüm yolu görünmediğine işaret ederek ekonomik krizin güvenlik durumunu da olumsuz etkilediğini ve ülkedeki güvenlik güçlerinin sınırlı kaynaklarıyla muhtemel bir kaosu kontrolde zorlanacağını belirtti.   
Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan siyasi kaynak, Lübnan vatandaşlarının kötüleşen yaşam koşulları karşısında ufukta bir çözüm ihtimali olmaması nedeniyle gergin olduğunu ve bu durumun kamu güvenliğine tehdit oluşturduğunu söyledi. Seçimlerle birlikte Necib Mikati hükümetinin, ‘geçici-gündelik işleri yürüten’ bir hükümet pozisyonunda olduğunu hatırlatan kaynak, yeni parlamentonun hükümeti oluşturmada başarısız olması durumunda, iktidar boşluğundan kaynaklanan ciddi sorunlara maruz kalınabileceğini söyledi. Seçim sonuçlarının parlamento dağılımını değiştirdiğine işaret eden kaynak, ilk anlaşmazlığın ‘meclis başkanı yardımcısı’ seçiminde yaşanacağı tahminini yürüttü. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın, ‘direniş ekseninin’ çoğunluğu yitirdiğini itiraf ettiğini belirten kaynak, bununla birlikte muhalefet içindeki anlaşmazlıklar, elde edilen çoğunluğun iktidarın oluşumunda olumlu bir şekilde kullanılmasına engel olabileceği uyarısında bulundu.  
Anayasal kurumlarının yeniden düzenlenmesi mücadelesinin ‘meclis başkanı’ seçimiyle başlayacağını değerlendiren kaynak, Nebih Berri’nin yeniden Meclis Başkanı olarak seçilmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu söyledi. Ancak Berri’nin, bağımsızların ve muhalefetin çoğunlukta olduğu bu tabloda bir önceki seçimlerde elde ettiği destekten daha düşük bir şekilde seçilebileceğini vurguladı. Kaynağa göre, Özgür Yurtsever Hareketi’nin de desteğiyle Berri 70 milletvekilinin oyuyla seçilebilir.  
Bu bağlamda meclisten bir kaynak da şu açıklamada bulundu:
“Berri’nin bir alternatifi bulunmuyor. Çünkü Şii İkili (Hizbullah-Emel) Berri’nin meclis başkanlığı hususunda uzlaşmış durumda. Bir başka Şii milletvekilinin aday olacağı iddiası ise gerçekçi değil. Ancak Değişim güçleri’nden milletvekili seçilenler sert bir muhalefet sergileyecektir. Eski Baro Başkanı Mulhim Halef’in Berri’nin yardımcısı seçilmesi şartıyla Değişim Güçleri’nin Berri’yi destekleyeceği doğru değildir. Çünkü Halef aday olmayacağını açıkladı.”  
Ülkede Meclis Başkan Yardımcısı pozisyonu için rekabet devam ediyor. Şu anda bu pozisyon için en güçlü adayların, Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin adayı Gassan Hasbani ile Özgür Yurtsever Hareketi’nin adayı İlyas Busab olduğu ifade ediliyor. Busab’ın parlamentodaki azınlığın, yaklaşık 60 milletvekilinin desteğini alabileceği düşünülürken, parlamentodaki çoğunluğun kararının ne olacağı bilinmiyor. Ancak Busab’ın aday olması, ÖYH Başkanı Cibran Basil’in Berri’nin Meclis Başkanlığı’nı desteklemesine bağlı. Nitekim Basil yakın geçmişte Berri’nin adaylığına sıcak yaklaşmadığı yönünde açıklamaları olmuştu. Ancak mevcut şartlarda Basil’in bu hususta bir anlaşmazlığa girmeyeceği düşünülüyor. Berri’nin yardımcılığı görevi için Hasbani yerine Busab’ın getirilmesini istediği söyleniyor. Bunun sebebi olarak ise Busab’ın ÖYH içindeki ‘şahin kanadında’ yer almaması ve Berri ile daha iyi uyum sağlayabileceğinin değerlendiriliyor olması gösteriliyor. Berri, Lübnan Kuvvetleri Partisinin adayı olan Hasbani’nin seçilmesini istemiyor. Çünkü Lübnan Kuvvetleri Berri’yi meclis başkanlığında, ancak oturumların düzenlenmesiyle ilgili kendi önerdikleri ‘yol haritasını’ kabul etmesi şartıyla destekleyebileceklerini açıklamıştı. Bunlara ek olarak Berri muhalefetle uzlaşması durumunda Şii milletvekillerinin ve ÖYH’nin desteğinin kaybolabileceği endişesini taşıyor.
Birçok gözlemciye göre meclis başkanı pozisyonu için mevcut koşullarda Berri’den daha iyisi bulunamaz. Tecrübeli politikacı Nebih Berri’nin meclisteki karşıt taraflar arasında uzlaşı sağlanmasına katkı sunabileceği değerlendiriliyor. Ayrıca Berri’nin İlerici Sosyalist Partisi lideri Velid Canbulat’la arası gayet iyi. Dolayısıyla Meclis Başkanlığı pozisyonuna Canbulat’ın kritik desteğiyle çoğunluğu yakalayarak seçileceğine kesin gözüyle bakılıyor.  
Tartışmalar sürerken Nebih Berri dün ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı General Michael Kurilla, ABD'nin Beyrut Büyükelçisi Dorothy Shea ve beraberindeki heyeti kabul etti. Meclisten görüşmenin içeriğine dair herhangi bir açıklama yapılmazken söz konusu ziyaretin seçimlerden sonra ve ABD’nin ‘deniz sınırları’ konusunda İsrail ile Lübnan arasında arabulucu rol üstlendiği bir süreçte gerçekleşmesi dikkat çekti.  



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.