Obezlerin karşılaştığı kalıcı sorun: Sosyal damgalanma

Obez insanların sosyal dışlanması artıyor
Obez insanların sosyal dışlanması artıyor
TT

Obezlerin karşılaştığı kalıcı sorun: Sosyal damgalanma

Obez insanların sosyal dışlanması artıyor
Obez insanların sosyal dışlanması artıyor

Fransa'da obez insanlara karşı şiddetli sosyal dışlama olgusu hem tıbbi konsültasyonlarda hem de günlük yaşamda yükseliyor. Bu damgalanma genellikle aşırı kilolu olmanın altında yatan nedenlere dahil bilgi sahibi olunmamasından kaynaklanıyor.
Tam adını vermekten kaçınan 56 yaşındaki Fransız Sophie, kendisine "beyni olmayan bir et parçası" gibi davranıldığını söylüyor.
Hastaneye gittiğinde doktorların ona söylediği ilk şeyin “Tedavi etmemiz gereken ilk problem obezite” olduğunu söylüyor.
İnsanların onu sadece dış görünüşle sınırlı gördüğünü ifade eden Sophie, toplumun ve tıp dünyasının obeziteye bakışının dar bir vizyona sahip olduğunu düşünüyor. Toplum kilo vermek istemeyen kişiyi obez olarak sınıflandırıyor ve obez bir insan imajını pislik, istikrarsızlık ve tembellik ile ilişkilendiriyor.
Obezite üzerine panel ve oturumlar düzenleyerek obezitenin toplumsal damgalanmasına karşı mücadele eden VidMind tarafından yürütülen bir ankete göre, üç Fransızdan ikisi obeziteyi bir irade sorunu olarak görüyor.
Sophie “Obeziteyi bir irade meselesi olmaktan çok, psikolojik bir bozukluğa bağlı bir telafi semptomu oluşturuyor” diyor. Maruz kaldığı yorumlar, durumunu iyileştirmesine yardımcı olmuyor; aksine, bozulmasına katkıda bulunuyor.
Vidmind'den Nina Lahai, obezitenin metabolik bozukluklar ve akıl hastalıkları da dahil olmak üzere insanların kurbanı olduğu koşulların birikmesinden kaynaklandığını söylüyor ve “Obeziteye katkıda bulunan 110'dan fazla faktör var ve bu insanlar için bir seçenek değil” diyor. Ancak topluma bu konuda yanlış fikirler hakim.
Bu konuda bir kitap yazan psikanalist Catherine Grangar , “Obezitenin sosyal olarak damgalanması obeziteye neden oluyor. Çünkü toplum zayıf olmanın bizi iyi hissettirdiğine inandırıyor ki bu da bireyler için çok tehlikeli bir psikolojik manipülasyondur” şeklinde konuştu.
Grangar özellikle yo-yo etkisi (kişinin kaybettiği kiloları geri alması) yoluyla obeziteye yol açabilecek diyetlere dikkat çekiyor.



Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
TT

Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)

Bilincin beynin hangi bölümünde olduğunu araştıran bilim insanları ilginç sonuçlara ulaştı. 

Kişinin kendisini, etrafını, deneyimlerini, duygularını anlamasını sağlayan bilinç, insan varlığının temel bileşenlerinden biri. 

Bilim insanları uzun zamandır bilincin beynin hangi bölümünde, nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışıyor. Pek çok fikir ortaya atılırken halihazırda 30'a yakın teori olduğu tahmin ediliyor. 

Bunlar arasında en çok öne çıkan ikisiyse Küresel Çalışma Alanı Teorisi (GWT) ve Bütünleşik Bilgi Teorisi (IIT). Bunlardan ilki bilincin, beynin ön kısmında olduğunu ve buradaki kilit bölgeler duyusal bilgileri tüm beyne yaydığında bilinçli deneyimin ortaya çıktığını savunuyor. 

IIT ise beyindeki bilginin son derece entegre ve bütünleşik olduğunu ve bu şekilde bilinçli bir deneyimin mümkün olduğunu öne sürüyor.

Önde gelen hakemli dergi Nature'da 1 Mayıs Perşembe günü yayımlanan çalışmada bilim insanları, bu iki teoriyi test ederek hangisinin geçerli olduğunu bulmaya çalıştı. Bulgular, ikisinin de yetersiz olduğuna işaret ediyor. 

Max Planck Enstitüsü'nden Dr. Lucia Melloni ve ekip arkadaşları, ABD, Avrupa ve Çin'deki 12 laboratuvarda 256 kişiye çeşitli görüntüleri izleterek beyinlerindeki elektrik ve manyetik aktiviteyi ve kan akışını ölçtü. 

Katılımcıların bilinçli farkındalığını ölçmek için onlara çeşitli yüzler, nesneler ve semboller gösterildi. Katılımcılar ekranda belirli görüntüler belirdiğinde bir düğmeye bastı. Ekip katılımcıların beynini üç farklı yöntem kullanarak izledi.

Bulgular bilincin, beynin düşünmeyle ilişkili ön kısmından ziyade, görme ve işitmeyle bağlantılı duyusal bölgeleri içeren arka kortekste ortaya çıktığına işaret ediyor. 

Çalışma, beynin arka kısmındaki nöronlarla öndeki bölgeler arasındaki önemli bağlantılar saptasa da bilincin ana merkezinin arka kortekste olduğu fikrini destekliyor.

Araştırmada ayrıca IIT'nin öne sürdüğü gibi bilincin, beynin çeşitli bölümlerinin etkileşimi ve işbirliğiyle oluştuğunu destekleyen güçlü kanıtlar da bulunmadı. 

Makalenin başyazarlarından Christof Koch, "Burada kanıtlar kesinlikle arka korteks lehine. Bilinçli deneyimle ilgili bilgiler ön loblarda ya yoktu ya da arka kortekse kıyasla çok daha zayıftı" diyerek ekliyor: 

Bu durum, ön lobların zeka, yargılama, muhakemede kritik önem taşımasına karşın görme, bilinçli görsel algılama gibi konularda kritik bir rol oynamadığı fikrini destekliyor.

Araştırmacılar yeni çalışmanın komadaki veya bitkisel hayattaki hastalar açısından da önem taşıdığını ifade ediyor.  

Bu durumdaki hastalar birkaç gün boyunca yanıt vermediği zaman genellikle bilinçlerini kaybettikleri varsayılarak yaşam destek ünitesiyle bağları kesiliyor. Ancak geçen yıl yayımlanan bir çalışmada tepkisiz hastaların yaklaşık 4'te birinin bilinci olabileceği tespit edilmişti.

Bu araştırmaya gönderme yapan Koch "Bilincin beyindeki temelini bilmek, sinyal vermeden 'orada olmanın' bu gizli biçimini daha iyi saptamamızı sağlar" diyor. 

Independent Türkçe, Reuters, New York Times, SciTechDaily, Nature