Obezlerin karşılaştığı kalıcı sorun: Sosyal damgalanma

Obez insanların sosyal dışlanması artıyor
Obez insanların sosyal dışlanması artıyor
TT

Obezlerin karşılaştığı kalıcı sorun: Sosyal damgalanma

Obez insanların sosyal dışlanması artıyor
Obez insanların sosyal dışlanması artıyor

Fransa'da obez insanlara karşı şiddetli sosyal dışlama olgusu hem tıbbi konsültasyonlarda hem de günlük yaşamda yükseliyor. Bu damgalanma genellikle aşırı kilolu olmanın altında yatan nedenlere dahil bilgi sahibi olunmamasından kaynaklanıyor.
Tam adını vermekten kaçınan 56 yaşındaki Fransız Sophie, kendisine "beyni olmayan bir et parçası" gibi davranıldığını söylüyor.
Hastaneye gittiğinde doktorların ona söylediği ilk şeyin “Tedavi etmemiz gereken ilk problem obezite” olduğunu söylüyor.
İnsanların onu sadece dış görünüşle sınırlı gördüğünü ifade eden Sophie, toplumun ve tıp dünyasının obeziteye bakışının dar bir vizyona sahip olduğunu düşünüyor. Toplum kilo vermek istemeyen kişiyi obez olarak sınıflandırıyor ve obez bir insan imajını pislik, istikrarsızlık ve tembellik ile ilişkilendiriyor.
Obezite üzerine panel ve oturumlar düzenleyerek obezitenin toplumsal damgalanmasına karşı mücadele eden VidMind tarafından yürütülen bir ankete göre, üç Fransızdan ikisi obeziteyi bir irade sorunu olarak görüyor.
Sophie “Obeziteyi bir irade meselesi olmaktan çok, psikolojik bir bozukluğa bağlı bir telafi semptomu oluşturuyor” diyor. Maruz kaldığı yorumlar, durumunu iyileştirmesine yardımcı olmuyor; aksine, bozulmasına katkıda bulunuyor.
Vidmind'den Nina Lahai, obezitenin metabolik bozukluklar ve akıl hastalıkları da dahil olmak üzere insanların kurbanı olduğu koşulların birikmesinden kaynaklandığını söylüyor ve “Obeziteye katkıda bulunan 110'dan fazla faktör var ve bu insanlar için bir seçenek değil” diyor. Ancak topluma bu konuda yanlış fikirler hakim.
Bu konuda bir kitap yazan psikanalist Catherine Grangar , “Obezitenin sosyal olarak damgalanması obeziteye neden oluyor. Çünkü toplum zayıf olmanın bizi iyi hissettirdiğine inandırıyor ki bu da bireyler için çok tehlikeli bir psikolojik manipülasyondur” şeklinde konuştu.
Grangar özellikle yo-yo etkisi (kişinin kaybettiği kiloları geri alması) yoluyla obeziteye yol açabilecek diyetlere dikkat çekiyor.



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe