Husilerin yanlış politikaları Yemen sağlık sistemini tehdit ediyor

Husilerin yanlış politikaları Sana'daki en büyük iki devlet hastanesini tehdit ediyor

Sana'nın en büyük ikinci hastanesinde yaşanan kanalizasyon akıntısı sorunu (Şarku’l Avsat)
Sana'nın en büyük ikinci hastanesinde yaşanan kanalizasyon akıntısı sorunu (Şarku’l Avsat)
TT

Husilerin yanlış politikaları Yemen sağlık sistemini tehdit ediyor

Sana'nın en büyük ikinci hastanesinde yaşanan kanalizasyon akıntısı sorunu (Şarku’l Avsat)
Sana'nın en büyük ikinci hastanesinde yaşanan kanalizasyon akıntısı sorunu (Şarku’l Avsat)

Husilerin imha politikaları Sana'daki en büyük iki devlet hastanesini tehdit ediyor. İşgal altındaki Sana’da sağlık çalışanları Husi milislerini sağlık sektörünü sistematik olarak yok etmek ve hastanelerin operasyonel tahsisatlarını, tüm kaynaklarını, tıp merkezlerini ve uluslararası yardımları yağmalamaya devam etmekle suçluyor.
Sektördeki çalışanlar, başkentteki en büyük iki devlet hastanesinin yakın zamanda çöküşle tehdit eden bir bozulma durumunu yaşadığını söylediler.
Sağlık çalışanları, Yemen’deki en büyük iki hastane olan Es-Sevra ve Cumhuriyet hastanelerinin tüm sağlık sisteminin bozulmasına yol açan ve devlet hastaneleri tarafından sağlanan çoğu tıbbi hizmetin azalmasına sebep olan Husi imha politikaları nedeniyle tamamen çöküş tehdidiyle karşı karşıya olduğunu bildirdi.
Bu bağlamda kaynaklar, başkentteki Es-Sevra Hastanesi'ndeki doktor ve çalışanların önümüzdeki günlerde, öncekilere ek olarak yeni bir protesto gösterisi düzenleme niyetlerinin olduğunu kaydetti. Sağlık çalışanları, milislerin haklarını gasp etmeye devam etmelerini, aylardır askıya alınan aidatlarını ödemeyi reddetmelerini ve maaşlardan kesintileri durdurmamalarını kınadı.
Aynı hastanedeki çalışanlar, yaklaşık bir ay önce, grubun genel müdürü olarak atanan Abdulmelik Cehhaf adlı Husi liderinin maaşları ödememesini protesto etmek için hastane yönetimi önünde bir gösteri düzenledi.
 Hastane çalışanları Şarku'l Avsat'a şunları söyledi: “Tanınmayan milis hükümetinin Maliye Bakanlığı geçen ay, yasadışı hastane yönetimiyle koordineli olarak, çalışanların maaşlarının yarısını çalmaya çalıştı. Bu Husi önlemlerini kategorik olarak reddediyoruz. Gruptan tüm haklar alınana kadar herhangi bir azalma olmaksızın protesto tırmanışları devam edecek”.
Abdulmelik Cehhaf, hastaneye müdür olarak atanmasının ardından tıbbi tesisin tüm gelirlerini kendisi ve çevresine ait özel mülke yönlendirmekle suçlanıyor. Hastane çalışanlarına yönelik kanun ve düzeni ihlal eden çeşitli yöntem ve uygulamaların benimsenmesiyle çalışanların maaşları ve tüm hakları gasp ediliyor.
Kaynaklar, Cehhaf’ın müdür olarak atanmasının hemen ardından Sana'daki Es-Sevra hastanesi tarafından verilen tüm hizmetlerin ücretlerini üç katına çıkardı. Kaynaklara göre ücretleri artırılan hizmetler arasında açık kalp ameliyatı da bulunuyor. Açık kalp ameliyatı için önceden 1 milyon riyal istenirken yeni fiyat 2 milyon 500 bin riyal oldu. Ayrıca, Psikiyatri Bölümü'ndeki hipnoz ücretleri de 30 bin riyalden 100 bin riyale çıktı.
Aynı kaynaklar, Cehhaf’ı, yüzlerce işçinin maaşlarının ve tüm haklarının yağmalanması nedeniyle yaşanan acıları görmezden gelerek Sana'daki üç villayı hastanenin gelirleriyle donatıp kendisi ve ailesi için kişisel konutlara dönüştürmekle suçladı.
Sana'daki bir dizi aktivist ve hasta aileleri, Şarku'l Avsat'a Cumhuriyet Hastanesinin (Sana'daki en büyük ikinci hastane) bazı bölümlerinde devam eden kanalizasyon akıntıları karşısında duydukları güçlü memnuniyetsizliği belirttiler.
Milisler tarafından atanan hastane yönetiminin ihmali nedeniyle yaşanan bu kanalizasyon akıntısı sorununu aktivistler, hastanenin bazı bölümlerinde kanalizasyonun patladığını ve aktığını ortaya koyan görüntüleri sosyal medyada paylaştılar.
Sağlık alanıyla ilgili birçok uluslararası ve yerel kuruluş, Yemen'de sağlık sektörünün çöküşüne dair uyarılarda bulunmaya devam ediyor.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), yedi yıldır savaşa sahne olan Yemen'de sağlık sektörünün çöküşü konusunda daha önce uyarıda bulundu.
UNICEF, Twitter'da yaptığı bir paylaşımda, Yemen'deki sağlık tesislerinin yarısının çalışmadığını ve çalışanların ciddi bir ilaç, ekipman ve personel sıkıntısı ile karşı karşıya olduğunu belirtti. Örgüt ayrıca desteklenmediği takdirde sağlık sistemlerinin çöküşün eşiğinde olduğunun altını çizdi.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ise daha önce Yemen'deki salgın hastalıkların su temini ve sanitasyon eksikliğinden kaynaklandığını söylemişti. WHO daha önce, “Yemen'deki sağlık tesislerinin yüzde 70'i yeterli su ve sanitasyon altyapısına sahip değil” açıklamasında bulundu.



Kontrol ve patlama arasında güvenlik güçlerini konuşlandırma projesi Suveyda'nın istikrarını tehdit ediyor

Yeni Suriye makamları, Cebel el-Arap halkından silahlarını teslim etmelerini ve devlete bağlı birleşik askeri güçlerin konuşlandırılmasını kabul etmelerini talep ediyor (AFP)
Yeni Suriye makamları, Cebel el-Arap halkından silahlarını teslim etmelerini ve devlete bağlı birleşik askeri güçlerin konuşlandırılmasını kabul etmelerini talep ediyor (AFP)
TT

Kontrol ve patlama arasında güvenlik güçlerini konuşlandırma projesi Suveyda'nın istikrarını tehdit ediyor

Yeni Suriye makamları, Cebel el-Arap halkından silahlarını teslim etmelerini ve devlete bağlı birleşik askeri güçlerin konuşlandırılmasını kabul etmelerini talep ediyor (AFP)
Yeni Suriye makamları, Cebel el-Arap halkından silahlarını teslim etmelerini ve devlete bağlı birleşik askeri güçlerin konuşlandırılmasını kabul etmelerini talep ediyor (AFP)

Mustafa Rüstem

Şam'dan Suveyda'ya uzanan yolda (120 kilometre), silahlı bir grup yolu taşlarla kapatıp sebze yüklü bir araca pusu kurdu. Sürücüyü rehin aldı, parasını gasp etti ve ardından gözleri bağlı olarak bilinmeyen bir yere götürdü. Serbest kalana kadar sürücünün gözleri bağlı kaldı. Daha sonra yoldan geçen biri onu bulup kurtararak hemen hastaneye kaldırdı.

Sebze taşıyan aracın sürücüsü Fadlallah Devara'nın karıştığı olay, bölge halkı arasında mezhep temelli bir çatışmaya yol açtı. Kendisine yakın gruplar baskı yapıp aracı geri almak için tekrar yolu kapatarak, rastgele yaklaşık sekiz sivili alıkoydular.

 Devam eden çatışmalar

Son gelişmeler, İç Güvenlik Güçleri ve Suriye Ordu birliklerinin son güvenlik gelişmeleri ve beraberindeki gerginliklere karşılık Suveyda'daki birkaç köye girdiğine işaret ediyor. Alınan bilgilere göre, bu güçler çatışmaları durdurmaya ve sivillerin hayatlarını korumaya çalışıyor. Aynı zamanda, hastaneler ve sağlık merkezleri, devam eden çatışmalar nedeniyle artan sayıda kurbanla dolup taşıyor.

Bu arada, önceki gece nispeten sakin geçen saatlerin ardından, aşiretler ve bölge sakinleri arasındaki çatışmalar dün yeniden alevlendi. Bu durum, Suriye hükümeti ile Suveyda'daki dini merciler ve toplumun ileri gelenleri arasında varılan anlaşmadan bu yana ilk kez yaşanan, benzeri görülmemiş bir yüksek gerilimin ortasında mezhepsel gerginlikleri körükledi. Birkaç ay önce Şam kırsalındaki Ceramana ve Sahnaya ilçelerinde patlak veren mezhepsel çatışma sahnelerini yeniden canlandırdı.

Onurlu Adamlar Hareketi’nin Resmi Sözcüsü Basim Ebu Fahr, bir müzakere komitesinin kurulduğunu ve diyaloğun çok yakında gerçekleşebileceğini bildirdi. “Çatışmalar önemli ölçüde tırmanıyor, orta ve ağır silahların kullanıldığı şiddetli çatışmalar sonucunda her iki tarafta da esirler ve kayıplar var” diye ekledi.

"Olayların bu noktaya varmasına veya bu derece tırmanmasına izin vermek istemiyoruz, ancak hükümet buna yol açan hatalar yaptı. Çatışmaların tırmanmasından 15 gün önce halkın da yardımıyla Suveyda'da Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı'nın çalışmalarını aktif hale getirmeyi kabul ettik. Ancak hükümetin bazı unsurları bölgeye sokmakta ısrar etmesi üzerine işler durma noktasına geldi” dedi.

Taraflara kendilerine hakim olma çağrıları

Ebu Fahr, güvenlik güçlerinin bölgeye girişi gelişmesi ile birlikte çatışmaların ikinci günü hakkındaki sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün, koordinasyon yapmadan bölgeye girdiler. İki taraf arasında aşırı güç kullanımına gerek yoktu. Belki de çözüm geri çekilmektir, çünkü ordu masum sivillerin öldürülmesi, evlerin yakılması ve sınır köylerinden insanların topluca yerinden edilmesi de dahil olmak üzere büyük ihlaller gerçekleştirdi. Çözüm, ordunun geri çekilmesinde, müzakerelerde ve anlaşmalara uygun olarak devlet kurumlarının aktifleştirilmesinde yatıyor.”

Bu arada, Savunma Bakanlığı son güvenlik gelişmeleri hakkında bir açıklama yaparak, çatışmaları hızla bitirmek için askeri birliklerin konuşlandırıldığını vurguladı. Askerlerinin yasalara uygun olarak sivilleri koruma taahhüdünü yerine getirdiklerinin altını çizdi. Ayrıca tüm tarafları Savunma Bakanlığı ve İç Güvenlik Güçleri ile iş birliği yapmaya ve kendilerine hakim olmaya çağırdı.

Hükümete bağlı güvenlik güçleri ve askeri güçler, gözlemcilerin güvenlik boşluğu yaşayan bölgede kurumsal boşluk olarak tanımladıkları duruma son vermeye çalışıyor. Yerel halkın hükümet güçlerinin şehrin her yerine girip konuşlanmasına izin vermemesi sonucunda silahlı gruplar bölgedeki varlıklarını güçlendirdiler. Kaos, gruplardan birinin Suveyda Valisi Mustafa el-Bakur'u görevden almasına yol açacak kadar yayıldı.

Siyasi yazar Mahir Şerefeddin, dört bir yandan gelen büyük askeri saldırıyı “mezhepsel bir işgal” olarak nitelendirdi. X platformunda yaptığı bir paylaşımda, “Suriye’ye dair düşüncemiz bir daha asla eskisi gibi olmayacak. Saldırganların genel güvenlik araçlarıyla Dürzileri en iğrenç mezhepsel tehditlerle tehdit ettiklerine, cezadan korkmadan yüzleri açık bir şekilde cesetleri çiğneyip tekmelediklerine dair dolaşımda olan görüntüler, 14 yıldır hayalini kurduğumuz bir devlet kurma yanılsamasının bitişidir” ifadelerini kullandı.

Silahsızlandırma

Suriye İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Nureddin el-Baba ise durumun öğleden sonra çözüleceğini ve kaçırılan kişilerin kurtarılmasının an meselesi olduğunu belirtti. El-Baba, yasadışı grupların tamamen silahsızlandırılması gerektiğini vurguladı.

Buna karşılık Dürzi Muvahid Müslümanların Ruhani Başkanlığı tarafından yapılan açıklama ile Suveyda'daki dini merciler ve topluluğun ileri gelenleri, Genel Güvenlik Güçleri de dahil olmak üzere herhangi bir tarafın bölgeye girişini reddetti. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre  Şeyh el-Akl Hamud el-Hanevi, yayınladığı bir açıklama ile olayların ve tepkilerin tırmanmasından duyduğu üzüntüyü dile getirdi ve “yaşananlar, yalnızca birliğimizin ve güvenliğimizin düşmanlarına hizmet ediyor ve toplumsal direncimizi zayıflatıyor. Aklın sesine başvurmanın gerekliliğini vurguluyor ve Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya, aşiretlerin asil ileri gelenlerine ve tüm vicdanlı insanlara özel bir çağrıda bulunuyoruz; fitneleri bastırmak, kötülükleri engellemek, onurumuzu korumak ve insanların mahremiyetini ve mal varlığını korumak için uyanık olalım.”

Suveyda'daki silahlı grupları tehdit eden savaşçılara dair videoların yayılması gibi, silahlı gruplar da esir alınan, araçlarına el konulan ve el-Kaide bayrağı taşıyan ordu personellerinin görüntülerini yayınladı. Son saatlerde, artan bu gerilimin sona ermesi çağrısında bulunan sesler yükseldi. Suriye'deki Dürzi sivilleri korumak için uluslararası topluma yapılan “Acil Çağrı” hashtagi, trend oldu. “Biz, insani vicdanının evlatları, Suriye'de Dürzi toplumuna mensup sivillere karşı işlenen ve hükümete bağlı ve radikal tekfirci gruplar tarafından desteklenen silahlı çetelerin de katıldığı acımasız ve organize saldırılar karşısında sesimizi yükseltiyoruz” denildi.

Suveyda şehri (Güney Suriye), rejimin 8 Aralık 2024'te devrilmesinden önce bile devlet kontrolü dışındaydı. Barışçıl protestolara sahne oldu. Yıllar önce ordunun emirlerine boyun eğmedi ve güvenlik güçlerini şehirden çıkardı. 2011'de başlayan Suriye olaylarından ve ayaklanmadan, DEAŞ’ın ortaya çıkışına kadar kendisini izole etti. Şehir sakinleri, saldırılarını gerçekleştirmek için patlayıcı yüklü araçlar ve motosikletler kullanan radikal örgüte karşı şiddetli savaşlar verdi.

Cebel el-Arap halkı, Suriye savaşı sırasında radikal hareketlere karşı kendisini savunmak için silahlı gruplar oluşturdu. Bugün, yeni Suriye makamları silahlarını teslim etmelerini ve devlete bağlı birleşik bir askeri gücün konuşlandırılmasını kabul etmelerini talep ediyor. Şeyh el-Akl Hikmet el-Hicri tarafından temsil edilen dini mercii ise bunu reddediyor. Aynı zamanda kurtuluş operasyonundan bu yana Dürzilerin kamusal meselelerden dışlanmasına itiraz ediyor, ayrıca Şam ile Suveyda arasındaki yolun korunmasını ve orada güvenlik ve emniyetin sağlanmasını talep ediyor.

*Bu analiz Şarku'l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.