UAEA: İran ile zor bir dönemeçten geçiyoruz

UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi dün Davos Dünya Ekonomik Forumu sırasında düzenlenen bir panelde (AP)
UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi dün Davos Dünya Ekonomik Forumu sırasında düzenlenen bir panelde (AP)
TT

UAEA: İran ile zor bir dönemeçten geçiyoruz

UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi dün Davos Dünya Ekonomik Forumu sırasında düzenlenen bir panelde (AP)
UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi dün Davos Dünya Ekonomik Forumu sırasında düzenlenen bir panelde (AP)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi, İran ile gizli bölgelerde bulunan işlenmiş uranyum parçacıklarının kökeninin açıklanmasına yönelik krizi sona erdirmeyi amaçlayan  görüşmelerin, “çok zor bir dönemeçten” geçtiğini belirtti. Grossi ve İran geçtiğimiz Mart ayında sorunu çözmek için üç aylık bir plan üzerinde anlaştı. Tahran ve Washington'u 2015 nükleer anlaşmasına tam uyumlu hale getirmeyi amaçlayan  geniş müzakereler sırasında bu konu İran ve Batılı güçler arasında bir gerilim kaynağı oldu. Müzakereler durdu ancak Grossi, 2015 anlaşmasını canlandırmak için herhangi bir anlaşma hayal etmenin zor olduğunu, UAEA’nın konuyla ilgili henüz tatmin edici cevaplar almadığını söyledi. Grossi Davos Dünya Ekonomik Forumu sırasında düzenlenen bir panelde, “Süreci henüz bitirmediğimiz için bu noktada kesin bir sonuca varmaktan kaçınmalıyım, ancak şu anda çok zor bir dönemeçte olduğumuzu söylememe izin verin” ifadelerini kullandı.
Grossi,  6 Haziran’da UAEA'nın 35 ulustan oluşan Guvernörler Kurulu'na üç ayda bir yapılacak toplantıya kadar açık konularla ilgili müzakerelerin nasıl ilerlediği konusunda rapor verecek.
Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığına göre Grossi açıklamasında, “Umarım. Şimdi ile raporumun yayınlanması arasındaki süre iyi kullanılır, böylece en azından bu konulara inandırıcı bir yanıt almaya başlayabiliriz” dedi.
Grossi'nin İran'dan yanıt alma çabaları, 2015 anlaşmasını canlandırmak için daha geniş müzakerelerin bir parçası olmazken, müzakerelerdeki ilerleme eksikliği UAEA Guvernörler Kurulu’nda İran ile Batı arasında yeni bir çatışmaya yol açabilir. Bu da İran ile ABD arasında en son Mart ayında yapılan dolaylı görüşmeleri karmaşık hale getirebilir.
Bu ayın başlarında Grossi, İran’ın UAEA’ya tatmin edici cevaplar veremediğini söyledi. Grossi açıklamasında, “Çıkmazda olduğumuza dair bir mesaj iletmeye çalışmıyorum ancak durum pek iyi görünmüyor. İran ihtiyacımız olan türden bilgileri vermeye yanaşmıyor” şeklinde konuştu
 Batılı diplomatlar, Tahran'ın UAEA’ya tatmin edici cevaplar verdiğine dair çok az belirti olduğunu söyledi.
İran Atom Enerji Kurumu Başkanı Muhammed İslami 20 Mart’ta yaptığı açıklamada, “Viyana müzakerelerinde teknik konular tamamlandı ve çerçeveleri netleştirildi. Ancak askıda olan siyasi konular şu ana kadar anlama yapılmasını engelledi” dedi. 



El Faşir'in "vahşetin yuvası" olabileceği uyarısı

El Faşir'deki çatışmalardan kaçan insanlar, dün Darfur bölgesinin Tavila bölgesindeki yerinden edilmiş kişilerin kaldığı kampta (AP).
El Faşir'deki çatışmalardan kaçan insanlar, dün Darfur bölgesinin Tavila bölgesindeki yerinden edilmiş kişilerin kaldığı kampta (AP).
TT

El Faşir'in "vahşetin yuvası" olabileceği uyarısı

El Faşir'deki çatışmalardan kaçan insanlar, dün Darfur bölgesinin Tavila bölgesindeki yerinden edilmiş kişilerin kaldığı kampta (AP).
El Faşir'deki çatışmalardan kaçan insanlar, dün Darfur bölgesinin Tavila bölgesindeki yerinden edilmiş kişilerin kaldığı kampta (AP).

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el Faşir'deki ağır ihlallere dair dehşet verici haberler, BM'nin geçen pazar günü Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) eline geçmeden önce 18 ay süren kanlı bir kuşatmaya maruz kalan şehrin "vahşet yuvası" haline geldiği yönündeki uyarılarının ardından ortaya çıkmaya devam ediyor.

BM'nin araştırma misyonu dün yaptığı açıklamada, el Faşir'in toplu katliamlar, cinsel şiddet ve sivillerin zorla yerinden edilmesi de dahil olmak üzere "sistematik vahşet yuvası" olduğunu belirtti. Uluslararası toplumu, Uluslararası Ceza Mahkemesi ile koordinasyon halinde failleri sorumlu tutacak bağımsız bir yargı organı kurmaya çağırdı.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Seif Magango dün yaptığı açıklamada, "Siviller ve tutuklular da dahil olmak üzere ölü sayısının yüzlerce olduğunu tahmin ediyoruz," dedi. Magango, yargısız ve toplu infazlarla ilgili tanıklıklardan bahsetti.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) de dün yaptığı açıklamada, dünya liderlerini Sudan'daki "ayrım gözetmeyen cinayetleri" durdurmak için acilen harekete geçmeye çağırdı ve sivillerin savaş kurallarının tekrar tekrar ihlal edilmesi nedeniyle "hayal edilemez bir dehşet" içinde olduğunu vurguladı.


ABD Dışişleri Bakanlığı: Suriye'ye yönelik Sezar Yasası yaptırımlarının kaldırılmasını destekliyoruz

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)
TT

ABD Dışişleri Bakanlığı: Suriye'ye yönelik Sezar Yasası yaptırımlarının kaldırılmasını destekliyoruz

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio (AP)

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Trump yönetiminin, şu anda ABD milletvekilleri tarafından tartışılan Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası aracılığıyla Sezar Yasası kapsamında Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını desteklediğini söyledi.

Sözcü, "ABD bölgedeki ortaklarıyla düzenli temas halindedir ve tüm Suriyelilerin barışçıl ve müreffeh bir ülke inşa etme fırsatını destekleyen her türlü yatırım veya angajmanı memnuniyetle karşılamaktadır" ifadelerini kullandı.


Rusya, Trump’ı kızdıran füzeyle Ukrayna’yı vuruyor

İsrail ateşkese rağmen Lübnan'a saldırıları sürdürüyor ve geri çekilme taahhütlerini yerine getirmiyor (Reuters)
İsrail ateşkese rağmen Lübnan'a saldırıları sürdürüyor ve geri çekilme taahhütlerini yerine getirmiyor (Reuters)
TT

Rusya, Trump’ı kızdıran füzeyle Ukrayna’yı vuruyor

İsrail ateşkese rağmen Lübnan'a saldırıları sürdürüyor ve geri çekilme taahhütlerini yerine getirmiyor (Reuters)
İsrail ateşkese rağmen Lübnan'a saldırıları sürdürüyor ve geri çekilme taahhütlerini yerine getirmiyor (Reuters)

Lübnan'da Hizbullah'ın yeniden silahlanması, İsrail'in ülkeye operasyon düzenleme ihtimalini artırıyor.

İsrail ve Arap ülkelerinin istihbarat birimlerindeki yetkililer, kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Wall Street Journal'a (WSJ) konuştu. Hizbullah'ın ateşkes anlaşmasını ihlal ederek yeniden silahlandığını öne sürdüler.

Kaynaklar, İran destekli grubun yeniden roket, tanksavar füzesi ve topçu silahları stokladığını savunuyor. Bunların bir kısmının Lübnan limanlarından, diğerlerinin de Suriye üzerinden kaçak olarak alındığı iddia ediliyor. Örgütün bazı silahları kendi ürettiği de belirtiliyor.

Haberde, Hizbullah'ın silahlanma ve savaşçı devşirme faaliyetlerinin, İsrail'in ülkeye askeri operasyon düzenleme ihtimalini artırdığına dikkat çekiliyor. Lübnanlı yetkililerin, Arap ve Amerikan arabulucularla İsrail'le iletişime geçip, Tel Aviv yönetimine "sabırlı olma" çağrısında bulunduğu aktarılıyor. Ayrıca Beyrut yönetiminin, Tel Aviv'le istihbarat paylaşımını artırma taahhüdü verdiği ifade ediliyor.

İsrail'le Lübnan arasında bir yılı aşkın süredir süren çatışmaların ardından 27 Kasım 2024'te yürürlüğe giren ateşkese rağmen İsrail ordusu, Lübnan'ın güneyine neredeyse her gün saldırılar düzenliyor.

Haberde, ateşkesten bu yana İsrail ordusunun Hizbullah mevzilerine 1500'den fazla saldırı düzenlediği aktarılıyor. Ayrıca kara saldırıları sırasında sınır hattındaki beldelere giren İsrail ordusu, ateşkes anlaşmasındaki geri çekilme maddesine rağmen 5 noktada varlığını sürdürüyor.

Beyrut yönetimi, ABD ve İsrail'in de baskısıyla yıl sonuna kadar Hizbullah'ı silahsızlandırmayı hedefliyor. ABD'nin Ankara Büyükelçisi Tom Barrack, 20 Ekim'de X'ten yaptığı paylaşımda, "Beyrut yönetimi tereddüt etmeyi sürdürürse, İsrail tek taraflı harekete geçebilir ve bunun sonuçları çok ağır olabilir" ifadelerini kullanmıştı.

Öte yandan Hizbullah lideri Naim Kasım, 21 Ekim'deki açıklamasında, "Hizbullah'ın silah bırakmasının sorunu çözeceğini düşünen yanlış yapar" demişti. Kasım, İsrail'le savaş istemediklerini ve saldırılara yanıt vermediklerini de sözlerine eklemişti.

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam, mayıstaki açıklamasında ülkenin güneyindeki Hizbullah yapılanmasının yüzde 80'inin imha edildiğini söylemişti. Ancak WSJ'nin aktardığına göre Şii örgüt, güneydeki bazı banliyölerde ve Bekaa Vadisi'nde silahsızlandırma girişimlerine direnmeyi sürdürüyor.

Analizde, Hizbullah'ın Lübnan ordusuna karşı sayıca üstünlüğüne ve örgütün yüzbinlerce vatandaş tarafından desteklendiğine dikkat çekiliyor. Beyrut yönetiminin Hizbullah'ı siyasi olarak izole etmek istemediği, bunun ülkeyi tekrar iç savaşa sürükleyebileceğinden endişelendiği belirtiliyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, New Arab