Sudan: BM, Darfur’daki çatışmalar sebebiyle on binlerce kişinin yerinden olduğunu doğruladı

Başkent Hartum’da aralarında av tüfeğiyle ateşlenen saçma mermileri isabet edenlerin de bulunduğu 148 gösterici yaralandı.

Başkent Hartum’da perşembe günü sivil yönetim talebiyle düzenlenen protestolara katılan Sudanlı göstericiler (Reuters)
Başkent Hartum’da perşembe günü sivil yönetim talebiyle düzenlenen protestolara katılan Sudanlı göstericiler (Reuters)
TT

Sudan: BM, Darfur’daki çatışmalar sebebiyle on binlerce kişinin yerinden olduğunu doğruladı

Başkent Hartum’da perşembe günü sivil yönetim talebiyle düzenlenen protestolara katılan Sudanlı göstericiler (Reuters)
Başkent Hartum’da perşembe günü sivil yönetim talebiyle düzenlenen protestolara katılan Sudanlı göstericiler (Reuters)

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’nin (OCHA) cuma günü yayınladığı verilere göre, Sudan'ın Batı Darfur eyaletindeki Kereneik kasabasından yaklaşık 100 bin kişi yerinden edildi. Öte yandan teyit edilmemiş haberlere göre, başkent Hartum’da önceki gün (perşembe) aralarında av tüfeğiyle ateşlenen saçma mermilerin isabet ettiği göstericilerin de bulunduğu 148 gösterici yaralandı.
Sudan İnsani Yardım Koordinatörü Khardiata Lo Ndiaye, Batır Darfur eyaletinin başkenti El-Cenine’ye gerçekleştirdiği ziyaretin ardından yaptığı açıklamada, insani yardım alanındaki ortaklarının, Kerinek ve El-Cenine’de toplumsal şiddet nedeniyle yerinden edilmiş binlerce insanı destekleme taahhüdünü yineledi.
OCHA’nın, Kerinek’teki yetkililere dayandırdığı verilere göre, 22-25 Nisan tarihleri ​​arasında bedevi Arap kabileleri ile Masalit kabilesi arasındaki çatışmalar nedeniyle yaklaşık 98 bin kişi yerinden edildi. Çatışmalarda en az 165 kişi öldü, 136 kişi yaralandı.
OCHA, hükümet güçlerinin Kerenik’te konuşlandırıldıktan sonra güvenlik durumunun düzeldiğini ve bu adımdan sonra şimdiye kadar herhangi bir çatışmanın bildirilmediğini kaydetti. Yerinden Edilmiş Kişiler ve Mülteciler Genel Koordinatörlüğü Sözcüsü Adem Rical, sık sık bireysel şiddet ve öldürme olaylarının bildirilmesine alıştıklarını söyledi. Rical, Cancavid milislerini önceki gün Mukcar’ın güneyindeki Embera bölgesinde bir vatandaşı öldürmekle suçladı. Bu milislerin kurduğu pusu sonucu yaralı vatandaşların olduğunu aktaran Rical, ölen kişi için Orta Darfur eyaletinde cenaze töreni düzenlendiğini söyledi.
Ndiaye, insani yardım ortaklarının Batı Darfur'un bazı bölgelerinde şiddet nedeniyle yerinden edilmiş binlerce kişiye insani yardım sağlamaya ve desteklemeye devam edeceğini vurguladı.
Ndiaye, Kerinek’te yerinden edilen bazı kişilere ev sahipliği yapan bölgeleri ziyaret etti. Ndiaye’ye ziyaretinde BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), BM Mülteci Ajansı (UNHCR), İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Norveç Mülteci Konseyi (NRC), Dünya Gıda Programı (WFP) ve Katolik Yardım Hizmetleri’nden (CRS) temsilciler eşlik etti.
Cenine kenti dışındaki bedevi kabilelerinden gruplardan bazılarıyla bir araya gelen heyet, yerinden edilmiş ve çatışmadan etkilenen insanlarla görüşerek hikayelerini dinledi.
BM’ye bağlı kuruluşlar ve insani yardım alanındaki ortakları, Kerinek, Batı Darfur ve başka bölgelerde olaylardan etkilenen kişilere ve yerinden edilen binlerce yeni kişiye gıda, gıda dışı malzemeler, su ve sağlık hizmetlerine erişim dahil olmak üzere bir dizi insani yardım sunmak için çalışıyor.
OCHA, insani yardım alanındaki ortaklarının Ocak-Mart 2022 tarihinde Batı Darfur'da savunmasız 794 bin kişiye insani yardım sunduğunu bildirdi. Bu sayı, Batı Darfur'un toplam nüfusunun yaklaşık yüzde 42'sine denk geliyor.
Ndiaye, tüm paydaşlara sağlık tesisleri, okullar ve su sistemleri de dahil olmak üzere tüm sivilleri ve sivil altyapıyı korumaya ilişkin uluslararası hukuk kurallarına bağlı kalma çağrısı yaptı.
Ndiaye, çatışmanın tüm taraflarını, güvenlik ve yardım talep eden insanların serbest ve güvenli seyahatine izin vermeye çağırdı.
Ndiaye ayrıca, şiddet eylemlerinin sorumlularının tespit edilmesine ve adaletin önüne çıkarılmalarına yardımcı olacak şekilde ‘derin ve şeffaf’ bir soruşturma yürütülmesi ve sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılmasını talep etti.
Öte yandan kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Sudan Merkezi Doktorlar Komitesi, başkent Hartum’da güvenlik güçlerinin protestoları dağıtmak için yaptığı müdahalede 148 göstericinin yaralandığını bildirdi. Hartum ve ülkenin diğer bölgelerinde önceki gün (perşembe) sivil yönetim talebiyle protestolar düzenlenmişti.
Komite dün (cuma) yaptığı basın açıklamasında, polisin protestocuları dağıtmak için orantısız güce başvurduğunu, yoğun bir şekilde göz yaşartıcı gaz kullandığını ve 6 göstericinin av tüfeğiyle ateşlendiği tahmin edilen saçma mermileriyle yaralandığını kaydetti.
Komitenin açıklamasına göre, 32 kişi göz yaşartıcı gaz kapsülünün başına isabet etmesi ve 4 kişi de gözüne isabet etmesi sonucu yaralandı. 56 kişinin çeşitli şekillerde yaralandığı olaylarda güvenlik güçlerinin araçlarıyla bazı göstericileri ezme girişiminde bulunduğu aktarıldı.
Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan’ın olağanüstü hal ilan etme, anayasa metnindeki iktidar ortaklığıyla ilgili maddeleri iptal etme, Egemenlik Konseyi, Bakanlar Kurulu ve hükümeti feshetme kararlarını protesto için düzenlenen protestolarda bugüne kadar 96 barışçıl protestocu hayatını kaybetti, binlerce kişi yaralandı. Güvenlik makamları onlarca kişiyi tutuklayarak ülkenin çeşitli bölgelerindeki hapishanelere gönderdi.



Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
TT

Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)

Suriye Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, dün akşam Rakka kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile çıkan çatışmalarda iki askerin öldürüldüğünü duyurdu.

Suriye devlet televizyonu dün akşam, SDG'nin bölgedeki Suriye ordusu mevzilerine sürpriz bir saldırı düzenlemesinin ardından Rakka'nın doğusundaki Ma'adan şehri civarında şiddetli çatışmaların çıktığını bildirdi. Kanal, SDG'nin bölgedeki ordu mevzilerini hedef almasının ardından ordu topçularının SDG'nin ateşine karşılık verdiğini de ekledi. SDG ise güçlerinin DEAŞ unsurlarının Rakka'nın doğusundaki Ganem el-Ali çölünde bulunan mevzilerine insansız hava araçları (İHA) fırlatmak için kullandıkları bir dizi mevziyle mücadele ettiğini söyledi. SDG tarafından yapılan açıklamada, “Bölge, bu hafta Şam hükümetine bağlı gruplar tarafından bir dizi saldırıya maruz kaldı. Bu saldırılar, terörist saldırılarını gerçekleştirmek için bu bölgeleri kullanan DEAŞ unsurlarının faaliyetleriyle paralel olarak gerçekleşti” denildi. SDG, ‘Suriye'nin kuzey ve doğusunu meşru bir şekilde savunmaya ve sivilleri hedef alan her türlü terörist tehdidi önlemeye’ kararlı olduğunu vurguladı.

Bu hafta başında SDG, doğu Rakka'da Suriye hükümeti gruplarının saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verildiğini belirtmişti.

SDG, Suriye'nin kuzey ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçen ay, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusundaki tüm cephelerde ve askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.


İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
TT

İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

İsrail savaş uçakları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusuna hava saldırısı düzenlerken, sivil savunma ekipleri kanlı bir günün ardından bölgeden üç ceset çıkardı ve 15 yaralıyı tahliye etti.

Filistin Enformasyon Merkezi, ‘işgal uçaklarının bu sabah erken saatlerde Han Yunus'un doğusunda, ağır topçu bombardımanı ile eşzamanlı olarak birkaç hava saldırısı düzenlediğini’ bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, ‘işgal güçlerinin Han Yunus'un doğusundaki Beni Suheyla bölgesinde bir evi bombalamasının ardından üç şehit çıkarıldığını ve 15 yaralı tahliye edildiğini’ duyurdu.

Gazze Şeridi'ndeki hastanelerin sağlık kaynakları dün, ‘İsrail ordusunun 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasını açıkça ihlal ederek, Gazze ve Han Yunus şehirlerinde 17'si çocuk ve kadın olmak üzere 28 kişiyi öldürdüğünü’ bildirdi.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım bugün yaptığı açıklamada, İsrail’i Gazze anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Kasım, İsrail’in aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıda kişiyi öldürdüğünü ve yaraladığını belirterek, Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi bu ‘ihlalleri’ derhal durdurmak için harekete geçmeye çağırdı.

Kasım, İsrail ordusunun ‘anlaşmanın varlığına rağmen Gazze’de büyük bir katliam gerçekleştirdiğini’ ve bu tutumun, İsrail hükümetinin arabulucular ve garantör ülkeler nezdindeki açık saygısızlığını yansıttığını söyledi. Kasım ayrıca, bu ülkelerin işgalci güçlerin Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmakta yetersiz kaldığını ifade etti.

dwef
İsrail'in düzenlediği hava saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Kasım, “Şarm eş-Şeyh'te anlaşmayı imzalayan tüm tarafları, özellikle Mısır, Katar, Türkiye ve ABD'yi, sorumluluklarını yerine getirmeye ve işgalin saldırganlığını ve Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yapılan anlaşmanın ihlallerini durdurmak için acil önlemler almaya çağırıyoruz” dedi.


Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
TT

Gazze Anlaşması... Silahsızlanma konusundaki anlaşmazlıklar BM kararını zorluyor

Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)
Gazze şehrindeki yerinden edilmiş kişiler için kurulan kampta kışın ilk yağmurları yağarken çadırlarını kurmaya çalışan Filistinliler (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin, ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planının uygulanmasına ve uluslararası güçlerin konuşlandırılmasına zemin hazırlayan Amerikan kararını onaylamasının ardından, Gazze Şeridi’nde yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının geleceğine ilişkin farklı değerlendirmeler gündeme geldi. Bu farklılıkların başında silahsızlanma meselesi bulunuyor.

Filistin taraflarının karar hakkındaki tepkileri değişkenlik gösterirken, uzmanlar bu adımın ‘diplomatik bir ivme’ yarattığını, ancak sahada somut bir uygulamaya dönüşmeden önce ciddi engellerle karşılaşacağını belirtiyor. Uzmanlara göre bu durum, özellikle ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayye arasında İstanbul’da gerçekleşip gerçekleşmediği tartışılan görüşme nedeniyle, anlaşmanın ikinci aşamasını belirsizlik içinde bırakıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkesin ikinci aşamasını oluşturan güvenlik ve idari düzenlemeler, İsrail’in rehinelerin tümünün cenazelerinin iade edilmesinde ısrarcı olması ve Gazze Şeridi’ni yönetecek komitenin henüz açıklanmaması nedeniyle ilerleyemiyor.

Çelişkili haberler

İsrail medyasında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas yöneticisi Halil el-Hayye arasında Türkiye’de yapılması planlanan toplantıya ilişkin bilgiler çelişkili şekilde yer aldı. Söz konusu görüşme, cuma günü New York Times tarafından ortaya çıkarılmıştı.

Times of Israel, toplantının gerçekleştiğini öne sürerken, İsrail Kamu Yayın Kurumu KAN görüşmenin ‘İsrail’in baskısı nedeniyle’ yapılmadığını aktardı.

Israel Hayom ise Washington’ın, BM Güvenlik Konseyi’nde ABD kararına karşı Arap desteği toplama girişimi nedeniyle Hamas’a tepki gösterdiğini yazdı. Gazete, bu girişimin Trump yönetiminin anlaşmanın bir sonraki aşamasına ilerleme çabalarını fiilen yavaşlattığını ifade etti.

fgt
Gazze şehrinin Suk Faras mahallesindeki bir çöp döküm alanının yanından geçen çocuklar (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, söz konusu görüşmenin yapılıp yapılmadığına dair çelişkili haberlerin, bazı çevrelerin BM Güvenlik Konseyi kararını ‘ileriye dönük bir adım’ olarak görmesine rağmen Hamas’ın kararı reddetmesiyle birlikte, özellikle silahsızlanma konusunda ciddi görüş ayrılıklarına işaret ettiğini belirtiyor. Nazzal’a göre bu durum, İsrail’in Hamas’a herhangi bir meşruiyet tanımama yönündeki baskılarıyla da bağlantılı.

Nazzal, “Eğer toplantı sadece ertelendiyse, bu anlaşmanın karşılaştığı engelleri aşmak için bir fırsat olabilir. Ancak tamamen iptal edilmişse, bu durumda Hamas tutumunu sertleştirecek ve özellikle silahsızlanma maddesi başta olmak üzere alınan kararlara yaklaşımı olumsuz yönde etkilenecektir” dedi.

BM Güvenlik Konseyi’nin 13 üyenin desteğiyle kabul ettiği karar, Gazze Şeridi’nde ‘geçici uluslararası istikrar gücü’ kurulmasına izin veriyor. Ancak kararın son versiyonunda, Gazze’de silahsızlanmaya yönelik ifadelerin yer alması, silahların toplanması ve askeri altyapının imhası gibi maddelerin olması, uygulanabilirliğe ilişkin yeni endişeleri gündeme getirdi.

Tarafsızlık niteliği

Hamas, kararın kabul edilmesinin ardından yaptığı açıklamada, uluslararası gücün Gazze Şeridi içinde üstlenmesi öngörülen görevler arasında yer alan silahsızlanma maddesinin, bu gücün ‘tarafsızlık niteliğini ortadan kaldıracağını ve onu çatışmada işgalin tarafına dönüştüreceğini’ belirtti.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise kararı memnuniyetle karşıladı. X platformunda İngilizce yaptığı paylaşımda, “Başkan Trump’ın planının barış ve refah getireceğine inanıyoruz; çünkü plan Gazze’nin tamamen silahsızlandırılmasına, askeri kapasitesinin ortadan kaldırılmasına ve aşırılığın kökünün kazınmasına vurgu yapıyor” ifadelerini kullandı.

Mısırlı İsrail uzmanı Said Ukkaşe, kararın anlaşmaya yalnızca ‘diplomatik bir ivme’ kattığını, ancak sahada çok sayıda engel bulunduğunu söyledi. Ukkaşe’ye göre İsrail, yeniden inşa ve çekilmeden önce silahsızlanmada ısrar ederken, Filistinli gruplar tam tersini talep ediyor.

Uzman, İsrail’in, karar metninde ileride Filistin devletine ilişkin istişare çağrısının yer almasına rağmen kararı olumlu karşılamasının, ‘fraksiyonların tutumunu bildiği için yapılmış bir siyasi manevra’ olabileceğini, bunun daha sonra anlaşmayı durdurmak için bir gerekçeye dönüştürülebileceğini ifade etti.

Nizar Nazzal da Hamas’ın önce İsrail’in çekilmesini isteyeceğini, İsrail’in ise önce Hamas’ın silahsızlanmasını talep edeceğini belirtti. Nazzal, “Bu karşılıklı talepler sahada yeni engeller yaratacak ve anlaşmanın ikinci aşamasını daha da geciktirecek” dedi. Ayrıca, “ABD, sahadaki tüm zorluklara rağmen anlaşmayı uluslararası meşruiyete kavuşturmayı başardı” değerlendirmesinde bulundu.

Washington'un baskısı

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, çarşamba günü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot ile yaptığı telefon görüşmesinde, BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’ye ilişkin son kararının uygulanmasının önemine vurgu yaptı. Abdulati, uluslararası istikrar gücünün BM Güvenlik Konseyi tarafından kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi gerektiğini söyledi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Abdulati, görüşmede Şarm eş-Şeyh Anlaşması’nın korunması ve tüm maddelerinin uygulanması için Kahire’nin yürüttüğü çabalar hakkında da bilgi verdi.

Rusya’nın BM Daimî Temsilcisi Vasiliy Nebenziya ise ülkesinin çekimser kalmasının ardından yaptığı konuşmada, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘Washington’ın vaatlerine dayanarak Amerikan girişimine onay verdiğini’ söyledi. Nebenziya, Gazze’nin tam kontrolünün Barış Konseyi ve uluslararası istikrar gücüne bırakılmasını öngören bu planla ilgili olarak, “Bu güçlerin nasıl çalışacağına dair hâlâ hiçbir bilgiye sahip değiliz” dedi.

Böylesi çekinceler ve diplomatik hareketlilik ışığında, Ukkaşe’ye göre kararın geleceği büyük ölçüde Washington’ın İsrail üzerindeki baskısına bağlı olacak. Ukkaşe, uygulanma yönteminin netleşmemesi durumunda anlaşmanın yeniden tıkanacağını ve ikinci aşamaya kısa sürede geçilemeyeceğini belirtti.

Nizar Nazzal ise kararın geleceğini ABD’nin belirleyeceğini düşünüyor. Nazzal, Washington’ın Hamas ile uzlaşı arayışına yönelebileceğini söyleyerek, “ABD isterse bu anlaşmayı ileriye taşıyabilir. Önümüzdeki günlerde yaşanacak gelişmeler, anlaşmanın nasıl bir yöne evrileceğini ortaya koyacak” değerlendirmesinde bulundu.