عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Yapay zekanın röntgenden ırk tahmini yapabilmesi doktorları endişelendirdi

Bilgisayarın bunu nasıl yapabildiği bilinmiyor

Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)
Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)
TT
TT

Yapay zekanın röntgenden ırk tahmini yapabilmesi doktorları endişelendirdi

Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)
Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)

Tıbbi amaçlı kullanılan yapay zekanın röntgen ve tomografi görüntülerle insanların ırklarını tahmin edebilmesi doktorları endişelendirdi.
Zira bilim insanları, bilgisayarın bunu nasıl yapabildiğini bilmiyor.
11 Mayıs'ta Lancet Digital Health'te yayımlanan çalışmada mamografi görüntüsü, göğüs röntgeni ve tomografi gibi görüntüleri kullanan makine öğrenim modelleri analiz edildi.
Araştırma ekibi ilk olarak yapa zeka sistemini söz konusu görüntülerle eğitti. Bunlarda hastaların ırkları da yazıyordu.
Daha sonra ırkların belirtilmediği görüntü kümeleri gösterildi.
Modellerin çoğunda yapay zeka sistemi, insanların ırkını yüzde 95 ile yüzde 99 arasında doğru tahmin etti.
Radyologlar aynı şekilde ırkı yüzde 50 doğrulukla belirleyebiliyor.
Uzmanlar, yapay zekanın bunu nasıl yapabildiğini bilmiyor. Ten rengini belirleyen pigment olan melaninle ilgisi olmasından şüpheleniliyor.
Araştırmacılar, sistemin daha koyu renklerin daha yüksek seviyede melanin içerdiğini tespit ettiğini ve bu bilgiyi ırk tahmin etmede kullanabileceğini söylüyor.
Vice haber sitesi bulguların “son derece endişe verici” olduğunu yazdı. Haberde, tıbbi algoritmaların farklı ırklardan hastalar için farklı sonuçlar verdiği önceki çalışmalar hatırlatıldı.
Örneğin Aralık 2021'de yayımlanan bir çalışma, siyah ve kadın hastaların, doğru tanı alan ihtimalinin daha düşük olduğunu ortaya koymuştu.
Araştırmacılar da ırkı doğru tahmin edip buna dayalı olarak farklı sonuçlar veren algoritmaların ortaya çıkmasından endişeleniyor.
Makalede şu ifadelere yer verildi:
"Tıbbi görüntü analizine dahil olan tüm geliştiricilerin, düzenleyicilerin ve kullanıcıların derin öğrenme modellerinin kullanımını son derece dikkatli bir şekilde düşünmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz. Çünkü bu tür bilgiler tıbbi uygulamada var olan ırksal eşitsizlikleri sürdürmek veya daha da kötüleştirmek için kullanılabilir."
Araştırma ekibinden Marzyeh Ghassemi "Öğrencilerim bana bu makaledeki bazı sonuçları gösterdiğinde, aslında bunun bir hata olması gerektiğini düşündüm" diye konuştu.
Independent Türkçe, Vice, WTVR, Boston Globe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe