عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Yapay zekanın röntgenden ırk tahmini yapabilmesi doktorları endişelendirdi

Bilgisayarın bunu nasıl yapabildiği bilinmiyor

Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)
Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)
TT
TT

Yapay zekanın röntgenden ırk tahmini yapabilmesi doktorları endişelendirdi

Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)
Bilim insanları konu hakkındaki çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı (Reuters)

Tıbbi amaçlı kullanılan yapay zekanın röntgen ve tomografi görüntülerle insanların ırklarını tahmin edebilmesi doktorları endişelendirdi.
Zira bilim insanları, bilgisayarın bunu nasıl yapabildiğini bilmiyor.
11 Mayıs'ta Lancet Digital Health'te yayımlanan çalışmada mamografi görüntüsü, göğüs röntgeni ve tomografi gibi görüntüleri kullanan makine öğrenim modelleri analiz edildi.
Araştırma ekibi ilk olarak yapa zeka sistemini söz konusu görüntülerle eğitti. Bunlarda hastaların ırkları da yazıyordu.
Daha sonra ırkların belirtilmediği görüntü kümeleri gösterildi.
Modellerin çoğunda yapay zeka sistemi, insanların ırkını yüzde 95 ile yüzde 99 arasında doğru tahmin etti.
Radyologlar aynı şekilde ırkı yüzde 50 doğrulukla belirleyebiliyor.
Uzmanlar, yapay zekanın bunu nasıl yapabildiğini bilmiyor. Ten rengini belirleyen pigment olan melaninle ilgisi olmasından şüpheleniliyor.
Araştırmacılar, sistemin daha koyu renklerin daha yüksek seviyede melanin içerdiğini tespit ettiğini ve bu bilgiyi ırk tahmin etmede kullanabileceğini söylüyor.
Vice haber sitesi bulguların “son derece endişe verici” olduğunu yazdı. Haberde, tıbbi algoritmaların farklı ırklardan hastalar için farklı sonuçlar verdiği önceki çalışmalar hatırlatıldı.
Örneğin Aralık 2021'de yayımlanan bir çalışma, siyah ve kadın hastaların, doğru tanı alan ihtimalinin daha düşük olduğunu ortaya koymuştu.
Araştırmacılar da ırkı doğru tahmin edip buna dayalı olarak farklı sonuçlar veren algoritmaların ortaya çıkmasından endişeleniyor.
Makalede şu ifadelere yer verildi:
"Tıbbi görüntü analizine dahil olan tüm geliştiricilerin, düzenleyicilerin ve kullanıcıların derin öğrenme modellerinin kullanımını son derece dikkatli bir şekilde düşünmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz. Çünkü bu tür bilgiler tıbbi uygulamada var olan ırksal eşitsizlikleri sürdürmek veya daha da kötüleştirmek için kullanılabilir."
Araştırma ekibinden Marzyeh Ghassemi "Öğrencilerim bana bu makaledeki bazı sonuçları gösterdiğinde, aslında bunun bir hata olması gerektiğini düşündüm" diye konuştu.
Independent Türkçe, Vice, WTVR, Boston Globe

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM Sağlık

Günlük zayıflama hapı, Ozempic'in tahtına aday

Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)
Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)
TT
TT

Günlük zayıflama hapı, Ozempic'in tahtına aday

Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)
Yeni ilaç, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları azaltabilir (Unsplash)

Barney Davis 

Yeni bir araştırma, günlük alınan yeni bir zayıflama hapının Ozempic gibi iğnelerle yarışabileceğini gösteriyor.

Hepsi obez ve tip 2 diyabet hastası olan hastalar, bir deneme kapsamında 9 ay boyunca orforglipron alarak ortalama 7,2 kilo verdi.

Çalışmanın sonuçları, hapın düzenleyiciler tarafından onaylanması halinde gelecekte hem obeziteyi hem de diyabeti tedavi edebileceği umudunu doğurdu.

İlacın arkasındaki şirket Eli Lilly, orforglipronun yiyecek ve su tüketiminde kısıtlama yapılmadan günün herhangi bir saatinde alınabileceğini ifade ediyor.

Eli Lilly Başkanı ve CEO'su David A Ricks şöyle diyor:

Günde bir kez alınan pratik bir hap olan orforglipron yeni bir seçenek sunabilir ve onaylanması halinde dünyanın dört bir yanında kullanılmak üzere kolayca üretilip piyasaya sürülebilir.

Eli Lilly, 2050'ye kadar tahmini 760 milyon yetişkini etkilemesi beklenen tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkları tedavi etmeye çalıştıkları için orforglipronu dünya çapında piyasaya sürme kabiliyetinden emin olduğunu belirtiyor.

Orforglipronun, obez yetişkinlerde obstrüktif uyku apnesi ve hipertansiyonu tedavi etme potansiyeli üzerinde de çalışılıyor.

Mounjaro, Ozempic ve Wegovy gibi kilo kontrolü ilaçlarının popülaritesi son iki yılda fırlama yaptı.

Birleşik Krallık'taki (BK) eczaneler, ilaca erişmek için kilosu hakkında yalan söyleyenleri engellemek üzere yeni katı kurallar getirdi.

Ayrıca BK'de ayda yaklaşık 200 sterlin (yaklaşık 10 bin TL), ABD'de ise bin dolar (yaklaşık 38 bin TL) olan ilaçların halihazırda dudak uçuklatan fiyatları da giderek artıyor.

Bu ilaçlar, tip 2 diyabet hastalarında zayıflamaya ve kan şekerinin düzenlenmesine katkı sağlayan, haftalık enjeksiyon şeklinde alınan GLP-1 ilaçları.

GLP-1 ilaçları, yemek yiyince midenin doğal olarak ürettiği inkretin (hormonlar) seviyelerini artırıyor.

Vücudun daha fazla insülin salgılamasını sağlayarak çalışıyorlar ve bu da karaciğerin ürettiği glikoz miktarını azaltarak yiyeceklerin sindirimini yavaşlatıyor. Böylece daha uzun süre tok kalan kişi daha az yemek yiyor.

Bu ilaçların kalp yetmezliği ve alkolizmle mücadelede bile etkili oldukları kanıtlandı. Mounjaro ve Wegovy, Birleşik Krallık'ta kilo verme tedavileri olarak reçete ediliyor. Ozempic ise sadece tip 2 diyabet ilacı ruhsatına sahip ancak bazen kilo verme ilacı olarak etiket dışı yazılabiliyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/new