Blinken: Tiananmen Meydanı olaylarındaki cesur protestocuların çabaları unutulmayacak

Polis, Tiananmen Meydanı olaylarının 33. yıldönümünde Hong Kong'daki Victoria Park'ta (Reuters)
Polis, Tiananmen Meydanı olaylarının 33. yıldönümünde Hong Kong'daki Victoria Park'ta (Reuters)
TT

Blinken: Tiananmen Meydanı olaylarındaki cesur protestocuların çabaları unutulmayacak

Polis, Tiananmen Meydanı olaylarının 33. yıldönümünde Hong Kong'daki Victoria Park'ta (Reuters)
Polis, Tiananmen Meydanı olaylarının 33. yıldönümünde Hong Kong'daki Victoria Park'ta (Reuters)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 33 yıl önce Tiananmen Meydanı ve çevresinde Çin'in demokrasi yanlısı protestoculara yönelik kanlı baskısının kurbanlarının çabalarının unutulmayacağını söyledi.
Bugün (Cumartesi), Çin güçlerinin Tiananmen Meydanı ve çevresinde öğrencilerin liderliğindeki protestoları kanlı bir şekilde bastırmasının 33. yıldönümü.
Çinli yetkililer, olayın anılmasını yasaklıyor. Çin’de bu olayın anılacağı herhangi bir halka açık etkinlik yasak.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Cumartesi günü yaptığı açıklamada protestocuların bastırılmasını ‘acımasız bir saldırı’ olarak nitelendirerek, "Bu cesur bireylerin çabaları unutulmayacak. İnsan haklarını ve temel özgürlükleri savunanları her yıl anıyoruz. Birçoğu artık kendi adlarına konuşamazken, biz ve dünyanın dört bir yanındaki pek çok kişi onların adına protesto etmeye ve demokrasi ve bireysel hakları ilerletme yolundaki barışçıl çabalarını desteklemeye devam ediyoruz" dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, Perşembe günü Pekin'de düzenlediği olağan basın toplantısında hükümetin olaylarla ilgili tutumunun değişmediğini yineledi.
Lijian, "Çin hükümeti, 1980'lerin sonlarında meydana gelen bu siyasi olay hakkında uzun zaman sonra net bir sonuca vardı" dedi.
Aktivistler Cumartesi günü geç saatlerde Tiananmen Meydanı olaylarının 33. yıldönümünü kutlamak için Tayvan'ın başkenti Taipei'de toplanacak. Burası muhtemelen dünyada Çince konuşulan ve böyle bir halka açık etkinliğin düzenlendiği tek yer. Geçtiğimiz yıllarda Çin tarafından yönetilen Hong Kong'da büyük çapta etkinlikler yapılmıştı.
Tayvan Politika Oluşturma İşleri Konseyi, Cuma günü Pekin'i Tiananmen Meydanı olaylarının tarihi gerçeklerini içtenlikle ele almaya, siyasi reformları başlatmaya ve demokratik yönetimi uygulamaya çağırdı.
Geçen yıl polis, insanların toplanmasını önlemek üzere Hong Kong'da bir parkı kapattı ve planlanan gösterinin organizatörünü tutukladı.
Çin, Haziran 2020'de Hong Kong'a sabotaj, terörizm ve yabancı güçlerle gizli anlaşma eylemlerini cezalandıran yeni ve sert bir ulusal güvenlik yasası getirdi.



Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.