Cezayir muhalefeti, ‘cumhurbaşkanlığı diyaloğunun’ başarılı olması için ‘garanti’ talep ediyor

Cumhurbaşkanı Tebbun’un Sosyalist Güçler Cephesi (FFS) Birinci Sekreteri ile yaptığı görüşmeden bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Tebbun’un Sosyalist Güçler Cephesi (FFS) Birinci Sekreteri ile yaptığı görüşmeden bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
TT

Cezayir muhalefeti, ‘cumhurbaşkanlığı diyaloğunun’ başarılı olması için ‘garanti’ talep ediyor

Cumhurbaşkanı Tebbun’un Sosyalist Güçler Cephesi (FFS) Birinci Sekreteri ile yaptığı görüşmeden bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Tebbun’un Sosyalist Güçler Cephesi (FFS) Birinci Sekreteri ile yaptığı görüşmeden bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)

Cezayir'deki en eski muhalif siyasi parti Sosyalist Güçler Cephesi (FFS), Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun’u başta Hirak Hareketi’ne bağlı düşünce mahkumlarının serbest bırakılması olmak üzere, ‘El Uzatma Girişimi’nin başarılı olması için ‘garanti vermeye’ çağırdı. Cezayir’in bağımsızlığının 60. yılı için 5 Temmuz’da yapılacak kutlamalar münesebetiyle hükümetin, şu anda siyasi duruşları nedeniyle hapis yatan ve görüşlerini dile getirdikleri için yargılanan herkesin serbest bırakılması için hazırlık yaptığı iddia ediliyor.
FFS Birinci Sekreteri Yusuf Avşiş başkanlığındaki bir heyetin iki gün önce Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun ile cumhurbaşkanlığı ofisinde yaptığı görüşmenin ardından parti bir açıklama yaptı. FFS açıklamasında “Başta tüm siyasi tutukluların ve düşünce mahkumlarının kayıtsız şartsız serbest bırakılması konusunda vatandaşlarımıza güvence vermek olmak üzere siyasi ve sosyal ortaklara garantiler ve iyi niyet nişâneleri vermek için herhangi bir diyaloğa başlamadan önce ön koşullara ve ateşkes uygulamalarına saygı gösterilmesini talep ettik” ifadelerine yer verdi.
Parti, 2017 yılında Gardaya’da (başkentin 600 km güneyinde) bir hükümet yetkilisini öldürme suçundan ömür boyu hapse mahkum edilen aktivisti Muhammed Baba Neccar’ı örnek gösterdi. Muhalefet partisi suçlamanın ‘uydurma’ olduğunu savunuyor. Baba Neccar, İbadiye mezhebinin takipçilerinin çoğunluğunun yaşadığı Gardaya’da hükümet yetkililerine yönelik muhalif tavrıyla biliniyordu. Açıklamada ayrıca partinin üyesi olan ve geçtiğimiz salı günü bir gerekçe gösterilmeksizin tutuklanan Azfun (Tizi Vuzu vilayeti, 100 km doğu) Belediye Başkanı İsmail Şa’lal örnek gösterildi. Aynı zamanda merhum devrimci Hüseyin Ayet Ahmed tarafından kurulan FFS, ‘ihtiyati hapis cezasının rastgele verilmesini’ de eleştirerek ‘partilere, sendikalara, derneklere ve medyaya dayatılan ve toplumdaki temel rollerini yerine getirmelerini engelleyen tüm kısıtlamaların kaldırılması’ çağrısında bulundu. Avşiş tarafından imzalanan açıklamanın devamına göre, Tebbun ile görüşen heyet, Tebbun'un 'iç cepheyi güçlendirmeye yönelik ulusal diyalog çerçevesine ilişkin siyasi arzusu hakkında daha fazla açıklama yapmasını' talep etti. Açıklama şu ifadeler ile devam etti:
“Bu türden herhangi bir ciddi girişimin mutlaka, ülkedeki tüm güçlerinin, partilerin, birliklerin, derneklerin ve medyanın, hükümet sisteminin barışçıl ve sorunsuz bir şekilde değiştirilmesini sağlamak için özgürce harekete geçebileceği ve katkıda bulunabileceği gerçek bir demokratik açılımla eşanlamlı olması gerektiğini vurguladık. Cumhurbaşkanı’na gerek siyasi gerekse ekonomik ve toplumsal olsun, ülkemizin karşı karşıya olduğu çok boyutlu krizi etkin bir şekilde çözecek kapsamlı bir diyaloğa dayalı ulusal bir uzlaşı sağlanmasına yönelik projelerimiz ve girişimlerimizden bahsettik. Aynı zamanda devletin toplumsal yapısına olan bağlılığımızı yeniledik. Halkımızın enflasyonda patlama yaşanması ve satın alma gücünün azalmasından ötürü sıkıntılar yaşadığı bir dönemde, sosyal destek sistemini reforme etme politikasıyla ilgili endişelerimizi dile getirdik. Cezayirli kadın ve erkeklerin onurunu korumak ve yaşam standartlarını yükseltmek için acilen ekonomik ve sosyal önlemler alınması çağrısında bulunduk.”
Buna karşılık kaynaklar Cumhurbaşkanı’nın sözlerini şöyle aktardı:
“Muhalefetin serbest bırakılmasını istediği Hirak Hareketi tutukluları, hükümete karşıt görüşleri nedeniyle değil, kanunen suç sayılan görüşlerini dayatmak için çeşitli şiddet yöntemleri kullandıkları için yargı tarafından hapse mahkum edildiler. Ayrıca bazıları, ülkemizde terör eylemleri planladığı ve bizim iyiliğimizi istemeyen yabancı güçlerle ittifak yaptığı delillerle sabit olan gruplara mensup olmakla suçlanıyor.”
Cumhurbaşkanı bu son sözleri ile üstü kapalı bir şekilde terör listesine alınan İslami Reşad Hareketi ve Kabileler Bölgesi Özerk Yönetim Hareketi’ni kastediyordu.
Cumhurbaşkanı FFS liderlerinin endişelerine verdiği cevaplarda, iki buçuk yıl önce iktidara geldiğinden beri ‘satın alma gücünü artırma, yolsuzlukla mücadele ve hak ve özgürlüklere saygı alanında pek çok başarıya imza atıldığını’ belirtti. Tebbun bu bağlamda görüşmedeki liderlere 2020'de anayasayı gözden geçirdiklerini hatırlattı. Tebbun’a göre yapılan değişiklik ‘iyi yönetişim, yargının bağımsızlığı ve yetki devri alanında önemli şeyler’ içeriyordu.
Cumhurbaşkanı'nın bir ay önce hükümette reform yapmak amacıyla partilerle siyasi istişarelere başladığına dikkat çekiliyor. Cezayir resmi haber ajansına göre ‘Birleştirme ve El Uzatma’ adlı bir siyasi girişim başlatma sürecinde olan Tebbun, ‘ülkenin karşı karşıya olduğu zorlukları tartışmak üzere partilerle kapsamlı bir toplantı yapma’ niyetinde olduğunu söyledi.



Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.


Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

TT

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tünellerde Kassam Tugayları’na bağlı unsurları öldürdüğüne ve esir aldığına dair ardı ardına yaptığı açıklamalar, bu kişilerin kim olduklarına ve özellikle Mayıs 2024’te İsrail’in kenti işgal etmeye başlamasından, ardından operasyonu genişleterek tam kontrol sağlamasından sonra, tünellerde nasıl bu kadar uzun süre gizlenebildiklerine ilişkin pek çok soruyu beraberinde getirdi.

Bir aydan uzun bir süre boyunca, bu unsurların tünellerden silahsız ve can güvenliklerini sağlayacak bir yöntemle çıkarılmasına yönelik temaslar yürütülüyordu. Bu girişimler, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının 9 Kasım’da teslim edilmesini hızlandırdı. Ancak İsrail, dosyayı Türkiye ile birlikte takip eden ABD ile yapılan sözlü mutabakatları daha sonra ihlal ederek bu kişilere güvenli çıkış izni tanımadı.

Günler ilerledikçe İsrail, söz konusu unsurları tünellerden veya sığınaklarından çıktıkları anda hava saldırılarıyla ya da doğrudan takip ederek öldürmeye veya esir almaya başladı. Bu durum, Refah’ın doğusundaki Ceninah Mahallesi’nde tünellerin son kalan ceplerinin tamamen kuşatılmasıyla daha da yoğunlaştı.

Tünellerde ve pusu bölgelerinde 8 ay

Şarku’l Avsat’a  konuşan Hamas içindeki sahaya yakın kaynaklar, “Bu direnişçilerin, savaşın büyük kısmını, İsrail ordusunun kentte konuşlanmasına ve çok sayıda tünele girmesine rağmen, çoğu zaman tünellerin içinde geçirdiklerini” söyledi. Kaynaklara göre tüneller, İsrail’in tüm ayrıntılarını hâlâ çözemediği bir yapıda inşa edilmişti.

Aynı kaynaklar, Kasım 2023’teki ilk 7 günlük ateşkes sırasında söz konusu savaşçıların yer üstüne çıktığını, çatışmalar yeniden başlayınca tekrar tünellere döndüğünü aktardı. Bu süreçte zaman zaman yer üstünde hareket ettikleri, pusu noktaları arasında geçiş yaptıkları, ardından yeniden tünellere çekildikleri belirtildi. Komutanlarıyla temas, Ocak 2024’te varılan ikinci ateşkese kadar sürdü. Bu ateşkes 18 Mart’a kadar devam etti.

Kaynaklardan biri, çatışmaların yeniden başlaması öncesinde, İsrail ordusunun Refah’ta konuşlanmasına rağmen bazı savaşçıların yer üstüne çıkarak Han Yunus’a ulaştığını, burada komutanlarıyla buluştuğunu ve bazılarıyla birlikte Şubat 2024’te İsrailli esir Avraham Mengistu’nun teslim sürecine katıldığını söyledi. Mengistu, 2014 savaşından beri Gazze’de tutuluyordu.

Savaş yeniden başlayıp diplomatik girişimler sonuçsuz kaldıktan sonra Kassam unsurları tüneller aracılığıyla tekrar Refah’a döndü ve yer üstündeki pusu bölgelerine geri yerleşti.

rth
İsrailli rehine Avraham Mengistu, Hamas ile İsrail arasında geçen Şubat ayında Refah'ta imzalanan esir değişim anlaşması kapsamında teslim platformunda görülüyor (Reuters)

Mart ayı sonunda itibaren bu kişiler, Ağustos ayına kadar komutanlıklarıyla irtibat hâlinde kaldı. Bu süre zarfında İsrail’in Refah’ı tamamen kontrol altına aldığı yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail güçlerine kayıplar verdiren bir dizi saldırı gerçekleştirdiler.

Bu dönemde Kassam Tugayları “Cehennem Kapıları” adını verdiği operasyonlar dizisini başlattı. Askeri araçların, tuzaklanmış evlerin ve tünel çıkışlarının patlatıldığı saldırılarda yaklaşık 6 İsrail askerinin öldürüldüğü açıklandı. Bu saldırılardan birinde Kassam unsurlarının bir İsrail askerini esir almaya çalıştığı belirtildi.

Hamas, o dönem yürütülen ateşkes müzakerelerinde, Refah Taburu’nun hâlâ sahada aktif olduğuna dair bir mesaj vermeyi hedefliyordu. Buna karşın İsrail’in askeri kaynakları, taburun tümüyle dağıtıldığını savunuyordu.

Doğrulanabilen bilgilere göre, Kassam komutanlarıyla birlikte Refah’ta bulunan savaşçılar yer altı tünellerinde ve yer üstündeki pusu noktalarında toplamda 8 aydan fazla süre geçirdi.

Yiyecek ve suya nasıl ulaştılar?

Ateşkesin ardından İsrail ordusunun kontrolündeki bölgede sıkışan bu savaşçıların iaşesiyle ilgili soruları yanıtlayan saha kaynakları, tünellerde belirli miktarda yiyecek ve suyun önceden stoklanmış olduğunu aktardı.

Kaynaklardan biri, geçmişte benzer şekilde erzakın tükendiği bir savaş deneyimine atıfla, savaşçıların muhtemelen İsrail askerlerinin daha önce kullandığı evlerde bıraktığı yiyeceklerden ya da hasar görmemiş Filistinli evlerindeki malzemelerden faydalanmış olabileceğini söyledi. Sosyal medyada aylar önce paylaşılan, “ev sahiplerinden aldıkları yiyecekler için helallik isteyen Hamas ve İslami Cihad mensuplarının bıraktığı notlar” buna örnek gösterildi.

Kaynaklar, Kassam’ın elit birliklerinin görevleriyle yer altındaki destek gruplarının görevlerinin birbirinden farklı olduğuna da dikkat çekti. Bazılarının lojistik ve ikmal, bazılarının pusu operasyonları yürüttüğü, bazılarının ise farklı gruplar arasında geçiş yaparak doğrudan saha komutanlığı ile temas kurduğu belirtildi.

Öne çıkan komutanlar

İsrail medyasının öldürülmelerinin ardından fotoğraflarını yayımladığı kişiler arasında, Refah’ın doğu tabur komutanı Muhammed el-Bavab, yardımcısı ve aynı zamanda eniştesi İsmail Ebu Lebde, ayrıca elit birlik komutanı Tufik Salim bulunuyor.

Kaynaklara göre Ebu Lebde, Avraham Mengistu’nun teslim edilmesi sürecinde Kızılhaç ekibiyle doğrudan temas kuran isimdi. Bavab ise süreci uzaktan takip etti.

Her iki isim de 2014 savaşında İsrailli subay Hadar Goldin’in kaçırılması operasyonunu yöneten kişiler olarak biliniyor.

df
Kızılhaç araçları, Hadar Goldin'in cenazesini geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şeridi'nde taşıyor (Reuters)

İsrail’in öldürdüğü isimler arasında ayrıca, Hamas Siyasi Büro üyesi Gazi Hamad’ın oğlu Abdullah Hamad da bulunuyor. Abdullah Hamad’ın müzakere heyetinin üyesi olduğu, savaş öncesinde Hamas yönetimine bağlı Rubat Askerî Koleji’nden mezun olduğu ve eğitimci olarak görev yaptığı aktarıldı. Abdullah Hamad, kuzeni Ahmed Said Hamad ile birlikte, tünelde Kassam komutanları ve diğer savaşçılarla aynı noktada öldürüldü.

Kaynaklar, Gazi Hamad’ın kardeşi Said Hamad’ın ise 7 Ekim saldırısına katılan damatlarının öldürülmesinin ardından üç kızını İsrail bombardımanında kaybettiğini belirtti.