Cezayir: Tebbun’un ikinci dönem adaylığı tartışma yarattı

Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun’un ikinci dönem için aday olmaya yönelik olası isteği kamuoyunda tartışmalara yol açtı

Cumhurbaşkanı’nın toplumsal birlik çabaları çerçevesinde, taraflarla yaptığı görüşmelerin bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı’nın toplumsal birlik çabaları çerçevesinde, taraflarla yaptığı görüşmelerin bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
TT

Cezayir: Tebbun’un ikinci dönem adaylığı tartışma yarattı

Cumhurbaşkanı’nın toplumsal birlik çabaları çerçevesinde, taraflarla yaptığı görüşmelerin bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı’nın toplumsal birlik çabaları çerçevesinde, taraflarla yaptığı görüşmelerin bir kare (Cezayir Cumhurbaşkanlığı)

Cezayir resmi haber ajansı APS’nin bir ay içinde yayınladığı iki haber analizi, ‘Cumhurbaşkanı Tebbun’un ikinci dönem için aday olmaya yönelik olası isteği’ hakkında tartışmalara yol açtı. Gözlemciler, Cumhurbaşkanı’nın 2019 sonlarına doğru iktidara gelmesinden bu yana yürüttüğü politika ve eylemlerin sonuçlarını içeren söz konusu iki haberin, 2024 için planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri için seçim kampanyasına erken bir başlangıç ​​olarak değerlendirdi.
Şarku’l Avsat’ın APS’den aktardığı haber analizinde “Afrika, Orta Doğu, Kuzey Afrika bölgeleri ve Akdeniz Havzası, Abdulmecid Tebbun’un Cezayir Cumhurbaşkanı olarak seçilmesinden bu yana, nefes alacak yeni alan buldu” ifadelerine yer verdi. Analizde “İktidara geldiği sırada, ülke içinde ve dışında kendisini nelerin beklediğinin tamamen farkındaydı, öyle ki ülkenin sözden çok eyleme ihtiyacı vardı. Cumhurbaşkanı yönetim uygulamasını değiştirmek ve bocalayan bir demokratik modeli yeniden gözden geçirmek ve aynı zamanda pasif bir diplomatik duruma yeniden hayat vermek amacıyla, kurumsal, ekonomik ve politik çalıştaylar başlatma konusunda zaman kaybetmedi” ifadeleri vurgulandı.
APS “Cumhurbaşkanı Tebbun son derece kısa bir zaman içerisinde, Cezayir’i uluslararası arenaya geri döndürmeyi başardı ve böylece forumlardaki yerini geri aldı. Onun liderliğinde Cezayir, tüm bölgesel ve uluslararası gündem konularındaki varlığıyla uluslararası oyunun kalbinde kalmaya çalışıyor” ifadelerine yer verirken, “Cezayir tüm alanlarda ilerleyen bir hal aldı. Şimdi de, son derece çalkantılı olan mevcut koşullarda kapsayıcı olmayı hedefleyen ve Kasım ayının başında yapılması beklenen, Arap ülkeleri arasında önemli bir zirve düzenlemeye hazırlanıyor. Yeni dünya düzeninin ortaya çıkmasıyla birlikte Cumhurbaşkanı Tebbun, Bağlantısızlar Hareketi’ni yeniden canlandırılması için mevkidaşlarına referans oldu. Cezayir, Cumhurbaşkanı’nın istikrarlı ve sarsılmaz duruşu sayesinde, vazgeçilmez bir faktör ve ışık saçan bir merkez haline geldi” ifadelerine yer verdi.
Siyasi meselelerin gözlemcileri, bu makalede, Tebbun’un ikinci dönemi kazanmasını teşvik eden bir kampanya başlatmaya hazırlanmayı amaçlayan politikaları için bir propaganda hitabı olarak değerlendirdiler.
Mayıs ayının başlarında APS, Cumhurbaşkanı Tebbun’un “yeni bir Cezayir’i isteyen tüm Cezayirliler tarafından seçildiğini” belirten benzer bir makale yayınladı ve “Tebbun birleştirici bir cumhurbaşkanı, zira seçim kampanyası aracılığıyla, ülke tarihindeki ilk demokratik müzakereyi oluşturacak, gençlik ile toplumu bir araya getirmeyi başardı” ifadelerine yer verdi. Haberde “Cumhurbaşkanı’nı uzattığı el, kırmızı çizgileri geçenler ve vatanlarına sırt çevirenler dışında herkese uzanıyor” ifadeleri kullanılırken, yurtiçinde ve yurtdışındaki muhalefet aktivistleri ve terör suçlamasıyla yargılananları ima ediyor.
Ajans, cumhurbaşkanı ile ilgili olarak “Ayrımcılığın savunucusu değil, bunun tam tersi. Kendini marjinalleşmiş hissedenlerin, yeni Cezayir’in yeni bir sayfa açmak için onlara kollarını açtığını bilmesi gerekiyor. Dışlama kelimesi, geçmişte anlaşamayan kişileri ve tarafları birleştirmek için tüm bilgeliğini seferber eden Cumhurbaşkanı’nın sözlüğünde yer almıyor. Kahraman ve tüm çeşitliliği ile birleşmiş halkıyla Cezayir, bağımsızlığının 60’ıncı yıldönümünü birlikte kutlamak için tüm halkına ihtiyaç duyuyor” ifadelerine yer verdi.
Haberde tartışılan ‘uzlaşma çabası’, gözlemciler tarafından 2024’te yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kazanmak isteyen cumhurbaşkanının siyasi bir proje olarak değerlendirildi. Ajans, bu çabayı, halk hareketinin yüzlerce muhalif üyesini 5 Temmuz’da 60’ıncı bağımsızlık günü vesilesiyle serbest bırakma isteği olarak açıkladı.
Eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika 2004’te ikinci dönem için aday olmadan önce medya aracılığıyla büyük bir propaganda başlattı. Söz konusu propaganda, terörü durdurma karşılığında İslami militanların topluma geri dönmesini sağlayan “ulusal uzlaşma politikası”ydı. Buteflika birinci döneme (1999) seçilmesinden birkaç ay sonra, binlerce militanın silah cephelerinden ayrılmasını sağlayan “sivil uyum politikası” ile İslami Kurtuluş Cephesi (FIS) ile uzlaşmaya çalışmıştı .



Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.