Çin’den Avustralya’ya: Ciddi sonuçlara yol açabilecek hatalar yapmamak için söz ve eylemlerde dikkatli olun

Çin savaş uçakları Güney Çin Denizi üzerinde uçuyor (arşiv)
Çin savaş uçakları Güney Çin Denizi üzerinde uçuyor (arşiv)
TT

Çin’den Avustralya’ya: Ciddi sonuçlara yol açabilecek hatalar yapmamak için söz ve eylemlerde dikkatli olun

Çin savaş uçakları Güney Çin Denizi üzerinde uçuyor (arşiv)
Çin savaş uçakları Güney Çin Denizi üzerinde uçuyor (arşiv)

Avustralya dün, Güney Çin Denizi’nde askeri gözetim uçağının Çin'e ait savaş uçağı tarafından ‘tehlikeli şekilde’ engellendiğini duyurdu. Çin ise Pazartesi günü Güney Çin Denizi'nde meydana gelen olay sonrası Avustralya'ya tepki göstererek, ‘ciddi sonuçlara’ yol açabilecek ‘yanlış hesaplamalardan’ kaçınmak için ‘dikkatli olun’ çağrısında bulundu.
Çin, Güney Çin Denizi'nin neredeyse tamamında hak iddia ederken yıllardır, Filipinler, Brunei, Malezya ve Vietnam, büyük petrol ve gaz rezervleri içeren bölge üzerinde egemenlik konusunda Pekin ile mücadele veriyor.
ABD’nin bölgedeki en önemli müttefiklerinden olan Avustralya Pazar günü, Pekin’i 26 Mayıs'ta Güney Çin Denizi üzerinde askeri gözetim uçağının Çin'e ait savaş uçağı tarafından ‘tehlikeli şekilde’ engellendiğini duyurdu.
Pekin’i uçağın personelinin güvenliğini tehlikeye atmakla suçlayan Canberra, Çin’e ait bir savaş uçağının bir Avustralya B-8 keşif uçağının önünü keserek yakınından uçtuğunu, ardından hızını artırarak önünü kestiğini belirtti.
Pazartesi günü gazetecilere açıklamalarda bulunan Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, "Çin ordusu operasyonlarını güvenlik, standartlar ve profesyonellik açısından operasyonel gerekliliklere uygun olarak yürütüyor. Çin bir kez daha Avustralya'yı temel güvenlik çıkarlarımıza ve endişelerimize saygı duymaya ve ciddi sonuçlara yol açabilecek hatalar yapmamak için söz ve eylemlerde dikkatli olmaya çağırıyor” dedi.
Avustralya, ABD gibi, Güney Çin Denizi'nin çoğunluğunu uluslararası suların bir parçası olarak görüyor. Çinli sözcü, "Çin hiçbir ülkenin seyrüsefer özgürlüğü bahanesiyle egemenliğini ve güvenliğini ihlal etmesine izin vermeyecek" dedi.
Çin-Avustralya ilişkileri yıllardır gergin ve Pekin, Çin'in Asya-Pasifik bölgesindeki etkisini sınırlamak için Avustralya ile ABD arasındaki ittifakın güçlendirilmesine şüpheyle bakıyor. Geçtiğimiz Çarşamba günü Kanada ordusu, benzer şekilde Çin’i, Kuzey Kore'ye uygulanan yaptırımların bir parçası olarak bölgedeki uluslararası hava sahasında gerçekleştirilen uçaklarını tehlikeye atmakla suçladı.
Çin Savunma Bakanlığı Pazartesi günü, Ottawa'yı ‘herhangi bir kışkırtıcı davranıştan’ kaçınmaya çağırarak, “Aksi durumda Kanada bundan kaynaklanabilecek tüm ciddi sonuçlara katlanmak zorunda kalacak” açıklamasında bulundu.



Çin'den ABD'ye uyarı: "Kazanan olmayacak"

(Reuters)
(Reuters)
TT

Çin'den ABD'ye uyarı: "Kazanan olmayacak"

(Reuters)
(Reuters)

Alisha Rahaman Sarkar Muhabir 

Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Han Cıng, Pekin ve Washington aralarındaki anlaşmazlıkları çözme çabalarını artırsa da Donald Trump'ı hedef almış gibi görünerek, gümrük vergisi ve ticaret savaşlarının kazananı olmayacağı uyarısında bulundu.

Pekin'de düzenlenen Dünya Barış Forumu'nda konuşan Han, çok taraflı ticaret sisteminin küresel tedarik zincirlerindeki aksamaları önlemenin anahtarı olduğunu söyledi.

Han, Trump'ın gümrük vergileri listesindeki ülkelerin ABD'yle ticaret anlaşmalarını müzakere etmesi için verilen son tarih olan 9 Temmuz'dan sadece birkaç gün önce bu ifadeleri kullandı.

Çin Ticaret Bakanlığı bu hafta yaptığı açıklamada ABD'nin kendileriyle orta yolu bulmaya devam etmesini ve önceki aylarda Trump'ın ülkeye uyguladığı cezalandırıcı ithalat vergileriyle dibe vuran ikili ticari ve ekonomik ilişkilerin istikrarını korumasını umduğunu belirtti.

Bakanlık, "ABD tarafının, Çin-ABD ekonomik ve ticari ilişkilerinin karşılıklı yarar sağlayan kazan-kazan niteliğini derinlemesine anlayacağını umuyoruz" ifadelerini kullandı.

Bakanlık Washington'a anlaşmazlıkları çözmeye yönelik görüşmelerdeki olumlu ivmeyi koruma çağrısında bulunurken diğer ülkeleri ABD'yle, "Çin'in çıkarları pahasına bir anlaşma yapmamaları" yönünde uyardı.

Çin, Trump'ın vergilerine karşı misilleme olarak çok sayıda kritik mineral ve mıknatısın ihracatını askıya almıştı. Mayısta Cenevre'de yapılan ticaret görüşmeleri sırasında Pekin, 2 Nisan'dan itibaren uygulanan kısıtlamaları kaldırmayı taahhüt etmiş ancak ABD kritik malzemelerin kararlaştırıldığı kadar hızlı hareket etmediğini söylemişti.

Sonraki ay Londra'da yapılan görüşmelerde iki tarafın Cenevre anlaşmasının uygulanmasına yönelik bir çerçeve üzerinde mutabık kalmasıyla bir dönüm noktası yaşanmıştı.

Çin Ticaret Bakanlığı nadir toprak ihracatı kısıtlamalarına atfen "Çin şu anda kontrollü ürünler için uygun ihracat lisansı başvurularını inceliyor ve onaylıyor" dedi.

Buna karşılık ABD'nin "Çin'e yönelik bir dizi kısıtlayıcı tedbiri kaldırmak üzere" harekete geçtiğini ve "Pekin'i ilgili durum hakkında bilgilendirdiğini" belirten bakanlık, Washington'ın Asya devine çip tasarım yazılımı, etan ve jet motoru ihracatını yeniden başlattığı yönündeki haberleri doğruladı.

"Her iki taraftaki ekipler Londra çerçevesinin ilgili sonuçlarını uygulamak için daha fazla çaba harcıyor" diyen bakanlık, çerçeve üzerinde mutabakatın "zor sağlandığını" ifade etti.

Geçen ay Bloomberg'e konuşan ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Çin'in "nadir toprak elementlerini kendilerine teslim edeceğini" ve bunu yaptıktan sonra ABD'nin "karşı tedbirleri kaldıracağını" söylemişti.

Bu ticari ateşkes sayesinde Çin, Trump'ın gümrük vergilerinin uygulanmasına verilen 90 günlük ara gelecek hafta sona erdiğinde daha yüksek vergilerle karşılaşma riski altında değil.

Ancak China Economics başkanı Julian Evans-Pritchard'a göre Trump'ın Birleşik Krallık ve Vietnam'la yaptığı ticaret anlaşmaları, Çin'in dolaylı bir hedef olarak kalabileceğini gösteriyor.

Reuters'a konuşan Evans-Pritchard, "Görünen o ki Trump, Çin ihracatının üçüncü ülkeler üzerinden yeniden yönlendirilmesini engellemek istiyor ve bu da ABD gümrük vergilerinin etkisini azaltıyor" diyor.

 Independent Türkçe, independent.co.uk/asia