Ekonomik krizin derinleştiği Sri Lanka'da Başbakan'dan halka sabırlı olma çağrısı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Ekonomik krizin derinleştiği Sri Lanka'da Başbakan'dan halka sabırlı olma çağrısı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Tarihinin en ağır ekonomik krizinin yaşandığı Sri Lanka'da Başbakan Ranil Wickremesinghe, 3 hafta içinde bazı temel ihtiyaç maddelerine erişimin zorlaşacağına işaret ederek halka, sabırlı olunması çağrısında bulundu.
Wickremesinghe, ülkenin karşı karşıya olduğu ekonomik krize dair değerlendirmelerde bulundu.
Başbakan Wickremesinghe, gelecek haftalardaki yaşanabilecek gıda ve petrol kıtlığına işaret ederek "Tüm vatandaşları bu süreç içinde petrol ve gaza akın etmemeye çağırıyorum. Bu zorlu 3 haftalık periyodun ardından kesintisiz şekilde gıda ve petrol sağlayacağız. Bunu gerçekleştirmek için görüşmeleri sürdürüyoruz" ifadelerini kullandı.
Wickremesinghe, 3 haftalık süreçte sağduyulu ve sabırlı davranarak gereksiz seyahatlerden kaçınılması gerektiğini kaydetti.
Birleşmiş Milletler'in (BM) 4 ay içinde 48 milyon dolarlık yardım sağlamayı planladığını vurgulayan Wickremesinghe, IMF ile de kredi görüşmelerinin sürdüğü ve buradan bir anlaşmaya varılmasını umduğunu belirtti.
Wickremesinghe, 6 ay içinde ülkenin 6 milyar dolara ihtiyacı olduğuna dikkati çekti.
Gübre ithalatı için yıllık 600 milyon dolara ihtiyaç olduğunu ifade eden Wickremesinghe, "Tarım üretimini artırma görevi hemen başlatılmalı. İhracat ürünleri için uluslararası piyasalardaki yerimizi kaybediyoruz. Bunu önlemek için derhal harekete geçilmeli. Tarım üretimini canlandırmak için gübre gerekiyor" değerlendirmesinde bulundu.

Sri Lanka'daki olaylar
Tarihinin en büyük ekonomik kriziyle karşı karşıya olan Sri Lanka'da halk, elektrik kesintilerinin günde 13 saati bulmasının ardından mart sonunda protesto gösterilerini yoğunlaştırmıştı.
Ülkede 9 Mayıs'ta Başbakanlık Ofisi'nin çevresinde toplanan göstericiler ile hükümet yanlıları arasında arbede yaşanmış, başkent Kolombo'da askeri birlikler göreve çağrılmıştı.
Muhalefetin artan baskısı sonrası Başbakan Mahinda Rajapaksa 9 Mayıs'ta istifa etmişti. Başbakanın istifası nedeniyle kabine de feshedilmişti.
Sri Lanka Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, 12 Mayıs'ta Ranil Wickremesinghe'yi başbakan atamıştı. Wickremesinghe, ülkede daha önce 3 dönem başbakanlık yapmıştı.
Şiddet olayları sonrası ülke çapında sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş, hükümet, protestolar sırasında kamu malına veya başkalarına zarar veren herkese ateş açılması talimatı vermişti.
Ülke çapına yayılan protestolarda aralarında iktidar partisi milletvekili ile 2 polisin de bulunduğu 8 kişi hayatını kaybetmiş, 250 kişi yaralanmıştı.
Sri Lankalılar halihazırda yakıt sıkıntısı, elektrik kesintileri ve artan gıda ile ulaşım fiyatları nedeniyle zor günler geçiriyor.



ABD'de ilk kez ev alanların sayısı dibe vurdu

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

ABD'de ilk kez ev alanların sayısı dibe vurdu

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Rekabetçi ve pahalı konut piyasası, ev sahibi olacakları kiraya yönlendirdiğinden ilk kez ev alanları nadir hale getiriyor.

Yüksek ipotek oranları ve karşılanamayan ev fiyatları, ev sahibi olacak pek çok kişiyi kira piyasasında tutuyor.

ABD Ulusal Emlakçılar Birliği'nin (UEB) verilerine göre, geçen yıl ilk kez ev alanların sayısı 1,1 milyondu. Bu, 2023'te ilk kez ev alanların sayısından 380 bin daha az ve tarihsel standardın neredeyse yarısı.

Wall Street Journal, bu yılın ilk kez ev alanlar için daha da kötü geçebileceğini bildiriyor. Mayısa kadarki satış verileri, ABD'de 2025'te 40,3 milyon konut satılacağını gösteriyor. Bu rakam geçen yılın toplam satışından daha az ve 2024'te, ABD'de 1995'ten bu yana en düşük konut satışı görüldü.

UEB verilerine göre, satışlardaki yavaşlama en çok 500 bin doların altındaki mülkler arasında göze çarpıyor. İlk kez ev alacaklar genellikle bu fiyat aralığındaki evleri arıyor.

Yeni konut alıcılarındaki sert düşüş, inşa edilen konut sayısında da görülebiliyor. Mayısta yeni inşa edilen konutların satışları 2024'ün aynı ayına kıyasla yüzde 6 düştü.

İnşaatçılar, ilk kez ev alacakların talep ettiği başlangıç konutlarına yönelik talebe daha bağımlı hale geldi. Ulusal Ev İnşaatçıları Birliği'ne göre, yeni alıcılar her yıl yeni ev satışlarının yaklaşık yüzde 40'ını oluşturuyor. Ekipler daha az inşaat yapıyorsa, başlangıç evi arayan daha az yeni alıcı olduğu söylenebilir.

Yukarıda özetlenen eğilimlere dayanarak beklenebileceği gibi, kiracıların sayısı fırladı. Wall Street Journal'a göre ABD'deki kiracı hane sayısı 46 milyona ulaşarak rekor kırdı.

Harvard's Joint Center for Housing Studies'e göre, bugünkü fiyatlarla ev satın almak isteyen bir kiracının medyan fiyatlı bir evin aylık ipotek geri ödemelerini karşılayabilmesi için 127 bin dolar kazanması gerekiyor ki bu rakam 2021'de 79 bin dolardı.

ABD'deki 46 milyon kiracının sadece 6 milyonu bu şartı karşılıyor. ABD'deki Z kuşağı ve Y kuşağı, hayatlarının aynı dönemindeki boomer kuşağına kıyasla daha düşük ev sahibi olma oranlarına sahip.

İpotek oranları düşmeden ya da (resesyonda yaşanabileceği gibi) emlak değerlerinde bir düşüş yaşanmadan ev sahibi olmak, yakın gelecekte birçok Amerikalı için muhtemelen gerçekleşmemiş bir hayal olarak kalacak.

Independent Türkçe