Sudan muhalefeti ordu ile masaya oturmak üzere anlaşmaya vardı

ABD ve Suudi Arabistan arabuluculuğunda bir toplantı gerçekleştirildi.

Sudanlı partilerin temsilcileri önceki gün düzenlenen diyalog oturumuna katıldı. (AFP)
Sudanlı partilerin temsilcileri önceki gün düzenlenen diyalog oturumuna katıldı. (AFP)
TT

Sudan muhalefeti ordu ile masaya oturmak üzere anlaşmaya vardı

Sudanlı partilerin temsilcileri önceki gün düzenlenen diyalog oturumuna katıldı. (AFP)
Sudanlı partilerin temsilcileri önceki gün düzenlenen diyalog oturumuna katıldı. (AFP)

Sudan ana muhalefet koalisyonu, ABD’nin Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Molly Phee’nin ve Suudi Arabistan’ın Sudan büyükelçisi Ali bin Hasan bin Cafer’in Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nden bir delegasyonun, görüşme yapılmasına şiddetle karşı çıkılan askeri oluşum ile bir toplantı düzenlemesi çağrısına yanıt verdiğini açıkladı.
Sudan’da ana muhalefet olan Özgürlük ve Değişim Güçleri Koalisyonu’nun Merkez Konseyi'nden yapılan açıklamaya göre dün akşam verilen kararla toplantıda, muhalefet tarafından ‘askeri darbe’ olarak nitelendirilen, ordunun 25 Ekim’de açıkladığı prosedürlerin ve bunların tüm sonuçlarının sona erdirilmesi, iktidarın sivillere devredilmesi ve demokratik bir ortam sağlayacak seçimlerin istisnasız bir şekilde derhal hayata geçirilmesi konusunun ele alınacağı bildirildi.
Ayrıca darbeci güçlerin ve eski rejimin unsurlarının siyasi süreçten uzak tutulması da talep edildi. Söz konusu süreç, ulusal diyalogu destekleyen üçlü mekanizma (Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve IGAD) tarafından yönetiliyor ve alacağı kararların darbeyi yapanlar ve devrim güçlerinden darbeye direnenlerle sınırlı kalacağı belirtiliyor.
Toplantıda, devrimci ve direniş güçleri ile askeri yapının ‘darbeyi sona erdirmek için prosedürlerin nasıl tamamlanacağı’ üzerinde mutabakata varmasının ardından kapsamlı bir siyasi sürecin çerçevesinin belirlenmesinin ele alınacağı kaydedildi.
Üçlü uluslararası mekanizma tarafından yürütülen Sudan-Sudan diyalogu oturumu, Komünist Parti ve Sudan Direniş Komiteleri’nden sert tepki aldı. Söz konusu taraflar bu adımı ‘darbeyi koruma’ girişimi olarak değerlendirdi. Bunun sonucunda Özgürlük ve Değişim Güçleri Koalisyonu, diyalog masasına dönülmesini sağlayacak istişareler yapmak amacıyla üçlü mekanizmanın çağrıda bulunduğu ikinci bir toplantı konusunda özür diledi.
Diğer yandan uluslararası güçler Sudanlıları diyaloga iyi niyetle ve etkin bir şekilde katılmaya çağırdı. Toplantının başarılı olmasının kilit noktasının, sivil paydaşların görüşmeye katılımı olduğu vurgulandı. Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri, ABD ve Suudi Arabistan’ın attığı adımlar neticesinde uluslararası taleplere yanıt verdi ve ordu ile görüşmeyi kabul etti.
Hartum önceki gün Birleşmiş Milletler Sudan Entegre Geçiş Yardımı Misyonu (UNITAMS), Afrika Birliği ve Afrika'da Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi’nden (IGAD) oluşan üçlü mekanizma tarafından yönetilen bir ön müzakere turuna tanık oldu. Söz konusu müzakerelerde ülkedeki gerginliğe, siyasi krize ve anayasal boşluğa son verilmesi hedefleniyordu. Ancak büyük partilerin çoğu görüşmelere katılmayı reddetti.
Koalisyon daha önce yaptığı açıklamada, müzakere turunu ‘aynı projeye katılan ve aralarında herhangi bir anlaşmazlık olmayan darbe güçleri arasında gerçekleştirilen bir iç diyalog’ ve 2014 yılında devrik lider Ömer El-Beşir tarafından başlatılan ve tüm muhalefet güçleri tarafından boykot edilen ‘Vesbe Diyalogu’nun bir kopyası’ olarak nitelendirdi. Söz konusu diyalog tüm muhalif güçler tarafından boykot edilmiş, sadece hükümetin müttefikleri buna katılmıştı. Ancak diyalogda alınan kararlara uyulmamıştı.
Koalisyon, siyasi sürecin başlatılmasından bu yana üçlü mekanizmayla olumlu bir şekilde ilgilendiğini ve bunun üçlü mekanizmanın Sudanlılara yeni anayasal düzende yardım etme yönelimine, devrimi ve hedeflerini ifade eden tam bir sivil otorite tarafından yönetilen demokratik bir geçiş yolunun onaylamasına bağlı olduğunu bildirdi.
Sudan Komünist Partisi, üçlü mekanizmanın diyalogunu, ‘darbeyi koruma’ ve geçiş döneminin siviller ve askeri personel arasında bir anlaşma ile tamamlamasını sağlama girişimi olarak nitelendirdi. Ayrıca üçlü mekanizmaya başarısız planlarını gözden geçirmesi çağrısında bulundu.
Sudan Komünist Partisi siyasi büro üyesi Salih Mahmud, partinin Facebook sayfasında yaptığı açıklamada üçlü mekanizmanın demokratik dönüşümü teşvik etmeye yönelik uluslararası sözleşmeler konusunda daha istekli olmasının yanı sıra Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Afrika Birliği’nin halka yönelik dayatmacı çözümler içermeyen mekanizmalarının benimsenmesi gerektiğini belirtti.
Hartum’daki Direniş Komiteleri, perşembe günü yapılan toplantıya katıldığı tespit edilen bir üyesini görevden almak için hızla harekete geçti. Aynı zamanda söz konusu şahsın Direniş Komiteleri adına konuşmasının engellendiğini belirttiği bir bildiri yayınladı. Bildiride “Davranışları kınanıyor. Temsil ettiği komitede (Banat Şark Direniş Komitesi) tek bir kişi bile aynı fikirde değil. Kendisi, kişisel zaferler peşinde koştuğunu ve kasten safları bölmeye çalıştığını göstermek istedi” ifadesine yer verildi.



Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)

Filistin Enformasyon Merkezi, Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı yetkililerinden Yarbay Ahmed Zemzem’in bu sabah Gazze Şeridi'nin orta kesiminde yer alan Megazi Mülteci Kampı’nda silahlı kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldüğünü bildirdi.

Gazze İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan kısa basın açıklamasında, ilgili makamların Yarbay Ahmed Zemzem suikastıyla ilgili ‘derhal soruşturma başlattığı’ ve suikasta karışan şüphelilerden birini tutukladığı, diğer şüphelilerin izini sürme çabalarının ise devam ettiği belirtildi. Açıklamada olayın arkasındaki koşulları ve nedenleri ortaya çıkarmak için çalışmaların sürdürüldüğü ifade edildi.

Olay, İsrail ordusunun dün akşam Gazze şehrinin batısındaki er-Raşid Caddesi’nde bir araca düzenlenen baskında Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları liderlerinden Raid Saad'ı öldürdüğünü açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden meydana geldi. İsrail, Saad'ın öldürüldüğü saldırıyla, Gazze'deki ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti.


Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
TT

Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)

Cezayir’de Kabiliye bölgesi, ayrılıkçı “MAK” hareketinin Fransa’da ilan etmeyi planladığı “bağımsız Kabiliye devleti” girişimine karşı dikkat çekici bir toplumsal mobilizasyona sahne oldu. Cezayir yönetiminin, ülkenin toprak bütünlüğünü hedef almakla suçladığı bu girişime karşı bölgede çeşitli protesto ve farkındalık faaliyetleri gerçekleştirildi.

Başkent Cezayir’in yaklaşık 250 kilometre doğusunda bulunan ve Kabiliye’nin en büyük kentlerinden biri olan Becaia (Bejaia) vilayetinde, vatandaşlar ve yerel aktörler ulusal birliğe zarar verecek her türlü projeye karşı olduklarını ortaya koyan çok sayıda inisiyatif gerçekleştirdi. Kent genelinde çok sayıda ev ve iş yerinin cephelerine Cezayir bayraklarının asıldığı gözlemlendi.

Becaia Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından “Cezayir tek ve bölünmezdir” sloganıyla düzenlenen, ulusal bayraklarla süslenmiş araçlardan oluşan bir konvoy, kent merkezinden hareket ederek çeşitli cadde ve köyleri dolaştı. Öte yandan Becaia Üniversitesi öğrencileri yayımladıkları bildiride, ayrılıkçı MAK hareketinin projesini reddettiklerini belirterek, “Cezayir’in birliği ve egemenliğine” olan bağlılıklarını vurguladı.


HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
TT

HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine insansız hava aracı (İHA) ile düzenlediği bir saldırıyla şehirdeki Birleşmiş Milletler (BM) karargahını hedef aldı. Saldırıda en az altı Bangladeşli asker öldürüldü. Öte yandan şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

BM Abyei Geçici Güvenlik Misyonu (UNISFA) tarafından yapılan açıklamada, Kadugli'deki BM merkezine düzenlenen İHA’lı saldırıda ‘altı askerin öldürüldüğü ve altı askerin yaralandığı’ duyuruldu. UNISFA tüm kurbanların Bangladeşli olduğunu ekledi.

Öte yandan Bangladeş Başbakanı Muhammed Yunus, yaptığı açıklamada olaydan dolayı ‘derin üzüntüsünü’ dile getirdi.

BM Genel Sekreteri António Guterres ise Sudan'daki UNISFA askerlerine yönelik saldırıların ‘haksız ve savaş suçu niteliğinde’ olduğunu vurguladı.

Guterres, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, UNISFA askerlerini hedef alanlardan hesap sorulması çağrısında bulundu.

Sudan Egemenlik Konseyi saldırıyı kınadı

Öte yandan Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Konsey tarafından yapılan açıklamada, ‘korunan bir BM tesisini hedef almanın, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanış ve suç teşkil eden bir davranış olduğu, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe saydığı’ vurgulandı.

sd
Sudan ordusu komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Saldırıdan HDK’yı sorumlu tutan konsey, BM ile uluslararası topluma BM tesislerinin korunması için ‘kararlı tutumlar ve caydırıcı önlemler almaları’ çağrısında bulundu.

HDK dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenleyerek BM karargahını hedef aldı ve en az altı sivili öldürdü. Bunun üzerine şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi. Konsey tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Korunan bir BM tesisini hedef almak, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanma ve suç teşkil eden bir davranış olup, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe sayma ve insani yardım ve uluslararası misyonların çalışmalarını doğrudan tehdit etme anlamına gelir.”

dfrgt
BM Genel Sekreteri António Guterres (Reuters)

HDK, bu saldırıyı, BM Genel Sekreteri António Guterres’in HDK’yı ‘kötü güçler’ olarak nitelendirdiği, HDK’nın ise BM'yi ‘çifte standart’ uygulamakla suçladığı açıklamasından iki sonra gerçekleşti.

Birçok kaynak, HDK'nın Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenlediğini bildirdi. Şehirde dumanlar yükseldiği görüldü. Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan bir sağlık kaynağı, BM karargahına düzenlenen İHA’lı saldırıda en az altı sivilin öldüğünü söyledi.

Bölge sakinleri kaçıyor

Sudan merkezli bir haber sitesi, HDK'ya bağlı Sudan Kurucu İttifakı’nın (Te’sis) perşembe günü Kadugli sakinlerine askeri çatışma ve operasyon bölgelerini terk etmeleri çağrısında bulunduğunu aktardı. Haberde, bu çağrının bölge sakinleri tarafından geniş çapta dikkate alındığı, bu göç dalgasının savaşın patlak vermesinden bu yana en büyük dalga olduğu ve bölgeden kaçanların çoğunluğunun kadınlar, çocuklar ve yaşlılar olduğu belirtildi.

Al Sudania News sitesi, Sudan Kurucu İttifakı liderinin yaptığı açıklamada, ittifakın ‘sivilleri korumaya ve Kadugli'den gönüllü tahliyeleri kolaylaştırmaya tam olarak kararlı olduğunu’ söylediğini aktardı.

İttifak lideri, ‘tüm vatandaşlara hayatlarını korumak için çatışmalardan uzak durmaları çağrısını’ yineledi.

Bu gelişmeler yaşanırken Güney Kordofan eyaletinde askeri çatışmalar daha fazla bölgeye yayılıyor ve bunların sivillerin insani durumuna etkisi konusunda endişeler artıyor.

Sudan Ordusu, Güney Kordofan eyaletindeki Kadugli, Dilling ve Abu Jubayhah olmak üzere son üç şehri kontrol ediyor.

Sudan Kurucu İttifakı, geçtiğimiz temmuz ayında, Muhammed Hasan et-Taişi liderliğinde paralel bir hükümetin kurulduğunu açıklayan HDK'nın da dahil olduğu bir siyasi ittifak.

Hartum'da kitlesel gösteriler düzenlendi

Öte yandan dün binlerce Sudanlı, başkent Hartum ve ülkenin diğer şehirlerinde kitlesel gösteriler düzenleyerek, HDK'ya karşı savaşan orduyu destekledi. HDK ise, ülkedeki savaşı sona erdirmek için gösterdiği çabaları boşa çıkarmak amacıyla uluslararası toplumun önünde vatandaşları istismar etmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Yürüyüşler, Sudan ordusu ile birlikte savaşan silahlı gruplar ve İslamcı hareketlerle koordineli olarak Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi’nin çağrısı üzerine düzenlendi.

efrgt
Cumartesi günü Port Sudan'da ordu yanlısı yürüyüş (AFP)

Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi lideri Korgenereal Beşir Mekki el-Bahi, geçtğimiz ay, Kordofan’ın tüm cephelerinde orduyu desteklemek için genel seferberlik ilan edildiğini ve bazı eyaletlerde eğitim kamplarının açıldığını duyurdu.

Bahi, komite tarafından yayınlanan açıklamasında şunları söyledi:

“Bu yaygın halk ayaklanması, Sudan halkının gerçek iradesini yansıtıyor ve ulusal devlet kurumlarının üzerinde hiçbir meşruiyet olmadığını teyit ediyor.”

Şarku’l Avsat, aralarında Hartum, Port Sudan, Medeni, Dongola, Sennar ve Halfa’nın bulunduğu, Sudan ordusunun kontrolündeki eyaletlerin başkentlerinde düzenlenen yürüyüşleri yerinde takip etti.

HDK'nın yaygın ihlallerine tanık olan El Cezire eyaletinin merkezindeki onlarca belde ve küçük köyde de dayanışma gösterileri düzenlendi.

Protestocular, Sudan ordusuna destek çağrısı yapan pankartlar açarken ‘Tek ordu, tek halk’ sloganları attı. Bazı protestocular ise HDK'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması çağrısında bulunan sloganlar attı.

Öte yandan başta Sivil Demokratik Devrimci Güçler İttifakı (Sumud) olmak üzere savaş karşıtı güçler, ‘Barışa ve demokrasiye evet. Savaşa, askeri yönetime hayır’ sloganıyla sosyal medyada yaygın olarak paylaşımların yapıldığı bir kampanya başlattı.