Milis güçleri Trablus’ta yeniden boy gösterdi

ABD, vatandaşlarına Libya’ya seyahat etmemeleri uyarısında bulundu.

Ulusal Birlik Hükümeti’ne sadık milis güçleri Trablus’ta görüntülendi. (EPA)
Ulusal Birlik Hükümeti’ne sadık milis güçleri Trablus’ta görüntülendi. (EPA)
TT

Milis güçleri Trablus’ta yeniden boy gösterdi

Ulusal Birlik Hükümeti’ne sadık milis güçleri Trablus’ta görüntülendi. (EPA)
Ulusal Birlik Hükümeti’ne sadık milis güçleri Trablus’ta görüntülendi. (EPA)

Libya'nın başkenti Trablus sakinleri dün sabah uyandıklarında, milis güçlerinin şehrin muhtelif bölgelerinde yoğun bir şekilde toplandığını gördü. Milis güçleri şehrin ana caddelerinin bazılarını trafiğe kapattı.
Trablus’tan yerel kaynaklar dün sabah saatlerinde şehirdeki Cibs yolunun kum torbaları ve beton bloklarla kapatıldığını aktardı. Dave İslami yolu ve şehrin ana caddesinde ise çok sayıda askeri zırhlı araç olduğuna dikkat çekildi. Zentan Askeri Meclisi’ne ait olan tanklardan ve zırhlı araçlardan oluşan bir askeri konvoyun Trablus’a doğru hareket ettiği bildirildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı da açıklama yayınlayarak vatandaşlarını güvenlik gerekçeleriyle Libya'ya seyahat etmemeleri konusunda uyardı. Dördüncü seviyede uyarının yapıldığı açıklamada, Libya'da ‘suç, terör, iç karışıklık, adam kaçırma ve silahlı çatışma riskleri’ yaşandığı, ayrıca terörist grupların bu ülkede saldırılar planlamayı sürdürdüğü kaydedildi.  
Abdulhamid Dibeybe Başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ise söz konusu gelişmelerle ilgili açıklama yapmaktan kaçındı. Dibeybe’nin Ofisi’nden yapılan tek açıklamada Dibeybe’nin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin askeri tatbikatı kapsamında Türkiye’yi ziyaret ettiği ve çok sayıda ülkenin askeri yetkililerinin yanı sıra Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüştüğü kaydedildi. Dibeybe’ye ziyaretinde hükümete bağlı Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad da eşlik etti. Yerel basında, Haddad’ın Batı’daki tüm silahlı milis güçlerini ordu bünyesinde toplamak için bir girişim başlatacağı iddia edildi. Haberlerde, bazı milis gruplarının bu öneriyi kabul ettiği bazılarını ise karşı çıktığı belirtildi.  
Dibeybe’nin görevden aldığı eski İstihbarat Teşkilatı Başkan Yardımcısı ve Navasi tugayı Komutanı Mustafa Kaddur’un ABD ve İtalyan istihbarat teşkilatı yetkilileriyle bir görüşme gerçekleştirdiği öğrenildi. 

Williams-Mişri görüşmesi
BM Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams dün Trablus'ta Libya Devlet Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile görüştü. Williams, Mişri ile ‘seçimlerin yapılabilmesi için anayasal zemin’ oluşturmak üzere Temsilciler Meclisi ve Devlet Konseyi Ortak Komitesi’nin Kahire’deki son tur toplantılarının planlarını tartıştığını açıkladı. Mişri, Devlet Konseyi’nin Libya halkının arzuladığı seçimlerin gerçekleşebilmesi için mevcut siyasi tıkanıklığın aşılması yönünde çaba sarf ettiğini ve Williams’ın da bu amaçla başlattığı girişimi desteklediklerini vurguladı.  
Williams önceki gün Temsilciler Meclisi Başkanı Akila Salih ile görüşmüştü. Meclisten yapılan açıklamada Willams’ın Salih’e Kahire’deki ‘anayasal sürece’ dair bilgi verdiği kaydedildi. Salih görüşmede, Kahire’deki anayasal süreci desteklediklerini teyit etti ve Fethi Başağa liderliğindeki İstikrar Hükümeti’nin ülkedeki tek meşru yürütme organı olduğunu vurguladı. Salih ayrıca, Temsilciler Meclisi’nin İstikrar Hükümeti’ni desteklemek için salı günü Sirte’de bir oturum düzenleyeceğini bildirdi.  
Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi de dün İtalya'nın Trablus Büyükelçisi Giuseppe Buccino ve İtalya’nın Libya Özel Temsilcisi Nicola Orlando ile görüştü. Menfi, Başkanlık Konseyi’nin ülkeyi çatışmalardan korumak ve kapsamlı bir uzlaşı sağlamak için tüm siyasi taraflarla iletişim halinde olduğunu vurguladı. İtalyan yetkililer de ülkelerinin Libya’da siyasal mutabakat yoluyla istikrarın yeniden sağlanmasına önem verdiklerini ve Libya’nın kalkınma ve refah aşamasına geçmesini umut ettiklerini ifade ettiler.   
Bir diğer görüşmede Libya Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Abdullah el-Lafi, Fransa'nın Libya Özel Temsilcisi Paul Soler ile bir araya geldi. Görüşmede, üzerinde uzlaşı sağlanan bir anayasal temelde, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasının Libya'daki siyasi krizin tek çözüm yolu olduğu vurgulandı. Ayrıca Başkanlık Konseyi’nin ‘geçiş dönemini’ sonuçlandırmak için hazırladığı ‘ulusal uzlaşı projesinde’ son düzenleme aşamasına ulaştığı belirtildi.  Soler, ülkesinin Libya’nın istikrarında önemli bir rol oynamak istediğini ifade ederek, anayasal çerçeve üzerinde uzlaşı sağlanması ve seçimlerin yapılmasının önemini vurguladı.  



Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
TT

Trablus'taki çatışmalar, Dibeybe'nin Libya'daki nüfuzunun arttığını gösteriyor

Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)
Libya güvenlik güçleri, Trablus'un Ebu Selim bölgesinde gece boyunca yaşanan çatışmaların ardından geri alınan bir polis karakolunu koruyor (AFP)

 

Trablus'ta gece saatlerinde rakip silahlı gruplar arasında çıkan şiddetli çatışmalarda en az altı kişi ve güçlü bir silahlı grubun lideri öldürüldü. Çatışmalar dün salı günü şafak vakti “istikrarın yeniden sağlandığının” duyurulmasıyla sona erdi.

Acil Durum ve Tıp Merkezi salı günü yaptığı açıklamada, “Güney Trablus'taki yoğun nüfuslu Ebu Selim bölgesi civarındaki çatışmaların yaşandığı yerden altı kişinin cesedinin çıkarıldığını” söyledi.

Pazartesi günü başlayan ve saatlerce süren, makineli tüfekler ve roketatarlar da dahil olmak üzere ağır silahların kullanıldığı çatışmalarda başka olası can kayıpları ve yaralanmalar bildirilmedi.

Yerel medya araçları Ganiva lakaplı Abdulgani el-Kikli’nin öldürüldüğünü bildirdi. İstikrarı Destekleme Birimi Başkanı olan Kikli, 2011'den bu yana Trablus'un önemli bölgelerini kontrol eden en önemli silahlı grupların kilit liderlerinden biri.

Muhammed el-Menfi başkanlığındaki Başkanlık Konseyi'ne bağlı gibi görünen İstikrarı Destekleme Birimi, İçişleri ve Savunma Bakanlıkları tarafından güvenliğinin sağlanması gereken devlet kurumları ve hayati öneme sahip tesisler üzerinde kontrolünü zorla dayatan en önemli silahlı gruplardan biri.

AFP'nin doğruluğundan emin olamadığı görüntüler, Kikli'nin yerde yattığını ve yakın mesafeden vurulduğu gösteriyor.

Analist Celal Harşavi, Ganiva'nın yeğeninin, “Trablus'taki silahlı grupların en güçlü ve etkili liderlerinden biri” olan adamın pusuya düşürüldüğünü söylediğini aktardı.

Harşavi, “Kikli’nin bankalar, telekomünikasyon, idareler ve hatta üst düzey diplomatik görevler gibi kilit pozisyonlara kendisine sadık kişileri atayabildiğini” açıkladı.

Salı günü okullar ve Trablus Üniversitesi güvenlik önlemleri kapsamında ikinci bir duyuruya kadar eğitime ara verdiler. Daha sonra Üniversite çarşamba gününden itibaren eğitime yeniden başladığını duyurdu. İçişleri Bakanlığı, “Vatandaşlar ile memurlara işlerine dönme” çağrısı yaparak, durumun “güvenli ve istikrarlı” olduğunu vurguladı.

Pazartesi akşamı uçaklar Trablus Havalimanı'ndan başkentin 200 kilometre doğusunda bulunan Misrata'daki güvenli bir yere nakledildi ve çok sayıda uçuş bu şehre yönlendirildi. Daha sonra havalimanına uçuşlar yeniden başlatıldı ve Mitiga Uluslararası Havalimanı hava sahası da açıldı.

Nüfuz haritasındaki değişim

Pazartesi akşamı Libya'nın başkentinde güçlü bir silahlı grubun liderinin öldürülmesi, saatlerce süren şiddetli çatışmalara ve grubunun kalesinden çıkarılmasına yol açtı. Bu durum, Trablus hükümetiyle ittifak halindeki silahlı grupların nüfuzunun güçlenmesiyle sonuçlanabilir.

Yıllardır Trablus'un geniş bir bölümünü kontrol eden Kikli'nin öldürülmesi, bundan daha geniş bir bölgenin istikrarı açısından da sonuçlar doğurabilir.

Libya önemli bir enerji ihracatçısı olup uzun süredir rakip doğulu ve batılı silahlı gruplar arasında bölünmüş durumda. Akdeniz'i geçerek Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için bir hareket noktası ve bölgedeki rakip güçlerin mücadele alanı konumunda. Libya çatışması Rusya, Türkiye, Mısır ve BAE'yi de kendine çekti.

Kikli'nin öldürülmesinin ardından Ulusal Birlik Hükümeti, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin düzensiz silahlı gruplar olarak adlandırdığı gruplara karşı güvenlik operasyonunun tamamlandığını duyurdu. Kikli'ye bağlı militanlar cezaevlerini yönettiler ve bakanlıklarda, devletin mali kuruluşlarında görevler üstlendiler.

Avrupa Dış İlişkiler Konseyi'nden Tarık Megerisi, “Ganiva, Trablus'un fiilen kralıydı. Takipçilerinin bir kısmı İç Güvenliği kontrol ederken, diğer bir kısmı da Merkez Bankası'ndan yapılan nakit transferlerinin dağıtımını kontrol ediyorlardı. Ayrıca birçok kamu şirketi ve bakanlık da kontrolleri altındaydı” dedi.

Trablus'ta otoritenin güçlenmesi, son yıllardaki kendisini zorla görevden alma girişimlerinin ardından Türkiye'nin müttefiki ve Ulusal Birlik Hükümeti'nin Başkanı Dibeybe’yi de güçlendirecek. Aynı zamanda Doğu Libya'daki silahlı gruplarla kapsamlı çatışmadaki pozisyonunu destekleyecek.

Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti'ne bağlı silahlı gruplar, Kikli başkanlığındaki İstikrarı Destekleme Birimi'nin uzun süredir elinde tuttuğu bölgeleri ve üsleri hızla ele geçirdi. Ele geçirilen bölgeler arasında örgütün kalesi olan Ebu Selim bölgesi de yer alıyordu.

Kikli'nin devrilmesiyle birlikte Savunma Bakanlığı'na bağlı ve Dibeybe ile müttefik grupların, özellikle de Mahmud Hamza komutasındaki 444. Tugay ile 111. Tugay ve Misrata'dan gelen Ortak Harekât Gücü’nün daha büyük bir rol üstlenmesi mümkün.

Dibeybe'nin müttefiklerinin birleşmesi, Batı Libya'nın, komutan Halife Hafter'in on yıl önce rakiplerini tasfiye ederek ve diğer grupları kendi kontrolüne girmeye zorlayarak iktidarı ele geçirdiği Doğu Libya’ya benzemesine yol açabilir.

Atlantik Konseyi araştırmacılarından İmadeddin Badi, “Bu, Trablus'ta daha önce görülmemiş düzeyde bir saha kontrolünün önünü açıyor ve silahlı grupların sayısının azaltılmasını sağlıyor” dedi.

Libya, Muammer Kaddafi rejiminin 2011 yılında devrilmesinden bu yana bölünmelerle boğuşuyor. Ülke iki hükümet tarafından yönetiliyor: Biri uluslararası toplum tarafından tanınan ve Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Trablus'taki hükümet, diğeri ise doğuda Usame Hamad’ın başkanlık ettiği ve Meclis ile Mareşal Halife Hafter tarafından desteklenen hükümet.