Filistin lideri Abbas’tan ABD’li temsilciye: Amacımız uluslararası meşruiyet kararları temelinde işgalden kurtulmaktır

Leaf, Abbas’tan herhangi bir adım atmadan önce ABD Başkanı Joe Biden’ın ziyaretini beklemesini talep etti

Mahmud Abbas, cumartesi günü Ramallah’ta Barbara Leaf’i kabul etti (Reuters)
Mahmud Abbas, cumartesi günü Ramallah’ta Barbara Leaf’i kabul etti (Reuters)
TT

Filistin lideri Abbas’tan ABD’li temsilciye: Amacımız uluslararası meşruiyet kararları temelinde işgalden kurtulmaktır

Mahmud Abbas, cumartesi günü Ramallah’ta Barbara Leaf’i kabul etti (Reuters)
Mahmud Abbas, cumartesi günü Ramallah’ta Barbara Leaf’i kabul etti (Reuters)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, ABD Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf ile görüşmesinde, İsrail ile ilişkilerin seviyesini düşürmek üzere olduğunu ve mevcut durumun daha fazla sürdürülemez olduğunu söyledi. Leaf ise Abbas’tan herhangi bir adım atmadan önce ABD Başkanı Joe Biden’ın gelecek ay bölgeye yönelik muhtemel ziyaretini beklemesini talep etti.
Leaf, yardımcısı Hadi Amr ile birlikte cumartesi günü geç saatlerde Ramallah'a geldi. Ziyaretin amacı, Abbas'ın öfkesini azaltmak ve ABD'nin bölgedeki çabalarını etkileyebilecek hızlı kararlar almasını engellemekti.
Abbas, ABD heyetiyle görüşmesinde, “Amacımız, uluslararası meşru kararları temelinde işgalden kurtulmaktır. Doğu Kudüs, Filistin Devleti’nin başkentidir ve sonsuza kadar öyle kalacak” dedi. Bu meseleyi pazarlık konusu yapmayacağını vurgulayan Abbas, mevcut durumun “tahammül edilemez” olduğunu vurguladı.
Filistin halkı için siyasi bir ufuk ve uluslararası korumanın olmamasının ışığında İsrail’in işlediği bir dizi ihlali aktaran Abbas, İsrail’in yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınması, tek taraflı eylemlerine devam etmesi, Mescid-i Aksa’ya yönelik aralıksız saldırılar, Kudüs’ün mahallelerinde yaşayan Filistinlileri evlerinden çıkarması, evlerini yıkması, çocukları öldürmesi, yerleşim yeri suçlarının ve yerleşimci terörünün sürmesi gibi ihlallerin kendisini harekete geçmeye zorladığını söyledi.
Abbas, Leaf ile görüşmesinde, iki hafta önce ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı telefon konuşmasında, İsrail’in gerginliği tırmandırmasına karşı önlem almanın eşiğinde olduğunu bildirdiğini söyledi.
Abbas, bu uyarısını, uluslararası toplumun İsrail'i uluslararası meşruiyet kararlarına uymasını sağlayamaması, suç teşkil eden işgalci uygulamalarını ve etnik temizlik ile ayrımcılığı temel alan eylemlerini durduramaması üzerine yaptığını söyledi.
Filistin lideri Abbas, Leaf’e, ABD'nin Filistin Kurtuluş Örgütü'nü (FKÖ) terör listesinden çıkarma ve Doğu Kudüs'teki ABD Konsolosluğunu ve Washington'daki FKÖ ofisini yeniden açma vaatlerinin akıbetini de sordu.
Leaf ise ülkesinin hala iki devletli bir çözüm umutlarını sürdürmek için çalıştığını ve heyetinin görevinin Abbas ile bir araya gelmek isteyen ABD Başkanı’nın yapacağı ziyaretin hazırlıklarını yapmak olduğunu belirtti. Biden’ın Abbas ile görüşmesinde ABD-Filistin ilişkilerini, ortaklığın güçlendirilmesini, bölgedeki tırmanışın durdurulması ve siyasi ufka geçişi ele alacağını söyleyen Leaf, Filistin Yönetimi’nin uygun bir atmosfer yaratmak, Filistinlilere ve tüm bölgeye umut aşılamak için çalıştığını belirterek, Abbas’tan Biden’ın bölgeye gelmesini beklemesini istedi.
Leaf’ın ziyareti, Abbas ve Blinken arasında gerçekleşen sert telefon görüşmesinin ardından geldi. Abbas, görüşmede Biden yönetimini verdiği taahhütlerden geri adım atmakla suçlayarak, ABD’nin Filistin-İsrail ihtilafıyla ilgili politikası karşısında duyduğu derin hayal kırıklığını dile getirdi. Konuya yakın bir kaynak, Abbas’ın Blinken’a “Artık sıkıldım. Bu son” dediğini belirtti. Aynı kaynağa göre Abbas, Blinken’a “iyiye doğru bir değişiklik olmaması halinde ucu Filistinlilere dokunacak olsa bile Yönetim’in İsrail’e karşı sert adımlar atacağını” söyledi.
Abbas, sonuçları ne olursa olsun, İsrail'in tanınması kararının dondurulması da dahil olmak üzere Merkez Konseyi'nin kararlarını uygulamayı düşünüyor. Filistin lideri hem Blinken hem Leaf görüşmesinde, ABD yönetimini, eski Başkan Donald Trump’ın getirdiği önlemleri geri almamakla suçladı. Abbas bu görüşmelerde ayrıca Trump döneminde kesilen Filistin Yönetimi ile Washington arasındaki iletişim hattının, eskiden Kudüs’te bağımsız statüde bulunan Konsolosluk bünyesinde çalışırken daha sonra ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’ne taşınan departmanı aktifleştirilmesinden duyduğu rahatsızlığını dile getirdi. Biden yönetimi perşembe günü Donald Trump döneminde alınan bu kararı iptal etti ve Filistinlilerle iletişimden ve Washington'a raporlar göndermekle sorumlu bu departmanı ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’nden ayırdı. Biden yönetimi, adı “Filistin İşleri Birimi” olan bu departmanın adını resmi olarak “Filistin İşleri Ofisi” olarak değiştirdi. ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’nden bağımsız hale gelen Ofis, hazırladığı raporları doğrudan ABD Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu Departmanı’na iletecek. Bu değişiklik kararı, Filistin İşleri Ofisi’nin Twitter ve Facebook hesaplarından duyuruldu.
Fakat buna rağmen Ramallah’ın Ofis’i boykot etme kararından vazgeçme niyetinde olduğuna dair bir işaret yok. Nitekim Abbas sadece sembolik değişikliklerle yetinilmemesini ve ABD Konsolosluğu’nun yeniden açılmasını talep etti.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.