Pakistan Talibanı hükümetle çatışmaya devam ediyor

İslamabad Hükümeti Pakistan Talibanı ile barış anlaşması imzaladığından bu yana ateşkes 4 kez ihlal edildi

Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)
Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)
TT

Pakistan Talibanı hükümetle çatışmaya devam ediyor

Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)
Kandahar'ın güneyindeki Spin Boldak sınır kapısı üzerinden Pakistan'dan Afganistan'a geçen aileler (EPA)

Pakistan Talibanı (Tehrik-i-Taliban Pakistan -TTP) ile Pakistan hükümetinin 31 Mayıs 2022'de belirsiz bir süreliğine ateşkes ilan ettiğinden bu yana yalnızca Veziristan’ın kuzeyinde en az 4 büyük ateşkes ihlali kaydedildi. TTP liderlerinin Kabil görüşmelerinde Pakistan hükümetinin Pakistan'daki kabile bölgelerini bölgesel idari yapılara entegre etmekten vazgeçmesi konusunda ısrarcı olduğu söyleniyor. Resmi kaynakların bildirdiğine göre Pakistan tarafı ise ‘bu tür bir geri adım atmanın anayasal değişiklik gerektirdiğini ve bunun mümkün olmayacağını’ vurguluyor. Görüşmeler bu noktada sonuçsuz kalmış olsa da taraflar görüşmeleri sürdürme konusunda anlaşma sağlamış durumda.
TTP liderleri verdikleri bir medya röportajında, ateşkesin süresiz olarak uzatılmasını kabul etmediklerini belirtti. Uzmanlar ise Pakistan ile Afganistan sınır bölgelerinde Taliban Hareketi ile Pakistan ordusu arasında devam eden çatışmanın iki taraf arasındaki görüşmelerin sonuçsuz kaldığını ve somut bir sonuca yol açmadığını gösterdiğini söylüyor.
İslamabad ve Pakistan Talibanı, geçtiğimiz Mayıs ayı başlarında Afgan Taliban Hareketi’nin himayesinde Kabil'de resmi müzakerelere başlamıştı. İki taraf görüşmeler devam ettiği sırada 31 Mayıs tarihinde belirsiz bir süreliğine ateşkes konusunda anlaşmaya vardıklarını açıklamıştı. Ardından Pakistan'ın aşiret bölgelerinden 53 kişilik bir heyet, aşiret liderlerinden oluşan görüşmelere katılmıştı. Kabil’de resmi görüşmeler süregelirken Pakistan ordu güçleri ve TTP militanları başta Kuzey Veziristan olmak üzere kabile bölgelerinde karşılıklı ateş açmaya başlamıştı.
En son 12 Haziran’da Kuzey Veziristan'ın Data Hel kasabasında Özel Kuvvetler ile teröristler arasında karşılıklı ateş kaydedildi. Üst düzey bir yetkili konuyla ilgili açıklamasında “Pakistan güçleri terör bölgelerinde cesurca ve etkin bir şekilde savaştı. Yoğun bir çatışmada sırasında Sepoy Şahzaib İmtiyaz öldürüldü” ifadelerine başvurdu. Pakistan ordusu tarafından yapılan açıklamada ise bölgede bulunan teröristlerin ortadan kaldırılması için alanın temizlendiği ifade edildi.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Güvenlik güçleri 6 Haziran öncesinde 2 teröristi etkisiz hale getirmişti. Yetkililer, “Kuzey Veziristan'ın Hasan Hel bölgesinde teröristlerin bulunduğu yönünde istihbarat bilgisi alan güvenlik güçleri bir operasyon gerçekleştirdi. Operasyon sırasında 2 terörist etkisiz hale getirildi” açıklamalarında bulundu. 3 Haziran’da ise teröristlerin ateşkesi ihlal ederek Kuzey Veziristan ve Mangrotha bölgesinin tümünde bir askeri alana ateş açtığı kaydedildi. Hızlı bir şekilde karşılık veren Pakistan güçleri ise teröristler ile çatışmaya girdi. Diğer yandan 1 Haziran’da teröristlerin Kuzey Veziristan ve Data Hel’deki bir askeri merkezi ateşe tutması üzerine Pakistan kuvvetleri yine hızla yanıt vererek teröristler ile çatıştı.



Afgan kadınlar gizli geçim yolları arıyor

2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
TT

Afgan kadınlar gizli geçim yolları arıyor

2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)
2023'te verilen "Bir ay içinde güzellik salonları kapanacak" talimatı üzerine kadınlar zor durumda kaldı (AFP)

ABD'nin Ağustos 2021'de Afganistan'dan çekilmesiyle önce Kabil'i daha sonra da ülkenin tamamını ele geçiren Taliban, Batı medyasında kadınlara yönelik yasaklarıyla konuşuluyor.

Washington Post, ailesinin geçimini sağlamak zorunda olan kadınların muhtemel cezaları da göze alarak gizli güzellik salonlarında faaliyetlerini sürdürdüğünü bildiriyor. 

22 yaşındaki Simin, otomobillerini evinden birkaç sokak ötede park etmelerini, devriye gezen askerlere dikkat etmelerini ve evine geldiklerinde kısık sesle seslenmelerini müşterilerinden istediğini anlatıyor. 

2020'de liseden mezun olduğunda hayallerini kalp cerrahlığının süslediğini ancak bunu gerçekleştiremeyince rotasını güzellik salonu işletmeciliğine çevirdiğini söylüyor:

Biz bu salonu o kadar büyük bir umut ve sevgiyle açtık ki… Kapatmamız gerektiği söylendiğinde ne hissettiğimi anlatacak herhangi bir kelime yok.

2021'de iktidarı yeniden ele geçiren Taliban, kadınların 6. sınıftan sonra eğitim almasını, devlet dairelerinde çalışmasını ve belirlenenlerin haricinde kıyafetler giymesini hızlıca yasakladı. 

Kuaförler ve güzellik salonlarının bir süre vitrinleri kapalı hizmet vermesine müsaade edilirken Simin de bu sektöre girmiş. 

Ancak Temmuz 2023'te alınan kararla birlikte ülkedeki yaklaşık 12 bin salon kapatılmak zorunda bırakıldı. 

Taliban makyaj, kaş aldırma ve peruğu hem "şeriata aykırı" buluyor hem de evlilik öncesi damat aileleri için maddi bir yük sayıyor.

Simin, babası ve erkek kardeşinin işsiz olması nedeniyle, gizli de olsa kız kardeşiyle birlikte hizmet vermeyi sürdürdüğünü belirtiyor:

Taliban bizi bulacak diye korkuyorum ama başka bir çarem yok. Ailemizin tek gelir kaynağı bu.

Taliban, Simin gibi kadınlara ne gibi cezalar verileceğini net bir şekilde açıklamadı. Birleşmiş Milletler raporları, 2023'te güzellik salonunu kapatmayan kadınların gözaltına alındığını bildiriyor. 

30 yaşındaki Sawita, Taliban'dan korkanlardan. Yasak üzerine salonunu kapatıp deri ürünlerine odaklanan bir terzi olmuş.

Tek başına engelli annesine ve 5 kardeşine bakmak zorunda kaldığını zira babasının da 8 yıl önce Taliban'ın düzenlediği bir intihar saldırısında öldüğünü aktarıyor. 

Kabil'deki bir bodrum katında diğer kadınlara nasıl ayakkabı ve çanta yapılacağını öğreten Sawita, o kadar az para kazanıyor ki ailesiyle birlikte tek odalı bir eve taşınmak zorunda kalmış:

Erken uyanıp Kuran okuduktan sonra kendi işime gittiğim eski hayatımı özlüyorum. Benim özgürlük anlayışım buydu.

Taliban, kadınları işgücünden çıkarma niyetini gizlemiyor. Çalışma ve Sosyal İşler Bakan Yardımcısı Mevleviddin Muhammed Hakbin, 2023'te "Afganların yüzde 95'i kadınlarının işe gitmesini istemiyor" derken geriye kalan yüzde 5'in beyinlerinin Batı tarafından yıkandığını savunmuştu. 

Son dönemdeyse cinsiyet ayrımcılığı politikalarına karşı çıkmayacak şekilde, kadınların "yalnızca onlara yönelik sektörlerde" çalışmasına izin veriliyor. 

Kadınlar erkeklerin giremediği pazarlar, okullar, hastaneler ve cezaevlerinde görev yapabiliyor. 

Fariba Nuri, bu durumdan memnun olanlardan. 50 yaşındaki girişimci, kadınlara pazar tezgahı açma gibi iş kurma tavsiyeleri veriyor. Taliban için "Bize çalışmamızı söylüyorlar ve yardımcı da oluyorlar" diyor. 

Bazı kadınlar da internet üzerinden ticarete başlamış. 23 yaşındaki Beheşta, kozmetik ürünleri ve takı sattığını anlatıyor. Ancak Donald Trump'ın iktidara gelişinin dış yardımları da azaltmasıyla birlikte ülkenin ekonomisi kötüye gidince onların da işleri azalmış.

Adını vermek istemeyen bir kadınsa eskiden Dünya Bankası'nda çalıştığını belirterek "İşe başvurmayı bıraktım. Burada umut kalmadı" ifadesini kullanıyor. 

Independent Türkçe, Washington Post, AP