Alaska'da yüzeye çıkmış yünlü mamut dişi bulundu

Araştırmacı bu keşfi Yukon'un ücra bir bölgesinde tesadüfen yaptı

Fosili Fairbanks'teki Alaska Üniversitesi teşhis etmişti (Twitter)
Fosili Fairbanks'teki Alaska Üniversitesi teşhis etmişti (Twitter)
TT

Alaska'da yüzeye çıkmış yünlü mamut dişi bulundu

Fosili Fairbanks'teki Alaska Üniversitesi teşhis etmişti (Twitter)
Fosili Fairbanks'teki Alaska Üniversitesi teşhis etmişti (Twitter)

Geçen hafta Alaska'nın Yukon bölgesinde seyahat eden Virginia Üniversitesi'nden bir araştırmacı, unutulması çok zor bir şey gördü: Nehir kıyısı yakınlarında yüzeye çıkmış bir yünlü mamut dişi.
The Independent'ta yer alan habere göre çevresel beşeri bilimlerle ilgilenen edebiyat akademisyeni Adrienne Ghaly, büyük dişin fotoğrafını çektiğinde bir üniversite grubuyla birlikte su üzerindeydi. Öte yandan, Fairbanks'teki Alaska Üniversitesi fosili ilk olarak bir yıldan uzun süre önce teşhis etmişti.
Ghaly, bir Twitter gönderisinde "Alaska Fairbanks Üniversitesi, ortaya çıktığından beri onu izliyor. Üzerine bir kamera yerleştirdiler ve nehre düşmemesi için iplerle bağladılar (siyah çizgiler). Daha fazla #mamut var mı diye taradılar ama yok, sadece bir diş" dedi.
Alaska'nın ücra Coldfoot kasabası yakınlarında yapılan keşif dikkate değer. Yünlü mamutların nesli yaklaşık 10 bin yıl önce tükendi ama bu hayvanların günümüzde Alaska diye bilinen topraklardaki yaygınlığı nedeniyle eyalet, yünlü mamutu resmi eyalet fosili ilan etti.

Mamutlar kabaca günümüz filleriyle aynı boyuttaydı fakat kürkle kaplıydı ve geçen hafta bulunana benzer uzun dişlere sahipti. Alaska ve Sibirya'daki araştırmacılar başka dişler, iskeletler ve hatta mide içeren cesetler de bulmuştu.
Son nüfus sayımına göre sadece 34 kişilik nüfusa sahip olan Coldfoot, Kuzey Kutup Dairesi'nin kuzeyinde yer alan ve karayoluyla ulaşılabilen çok az sayıda Alaska kasabasından biri. ABD'nin kuzeyindeki en uzak kamyon durağı olarak kabul edilen kasabada bir han, bir benzin istasyonu ve kafeterya yer alıyor.
Ghaly gezinin geri kalanında balina kemikleriyle bir kutup ayısının fotoğraflarını da yayımladı ve ülkenin en kuzeyindeki kent olan Utqiagvik'e gitti. Ghaly'nin Virginia Üniversitesi'nde verdiği dersler arasında "Edebiyat ve Kültürde Yok Oluş" ve "Edebiyat Okumak Sizi Daha Etik Yapar mı? Gerçekten mi? Roman ve Mülteci Krizi" yer alıyor.



Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Yaşlılıkta hastalıklardan koruyan beslenme biçimleri açıklandı

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, yediklerimizin hayatımızın ilerleyen dönemlerinde yakalanacağımız kronik hastalıkların miktarını belirleyebileceği konusunda uyarıyor.

Araştırma sebze-meyve, balık ve doymamış yağlar bakımından zengin Akdeniz diyeti gibi sağlıklı bir beslenme düzeninin yaşlılarda demans da dahil olmak üzere kronik hastalıkların gelişimini yavaşlatabileceğini ortaya koydu. İşlenmiş et ve şeker açısından zengin, iltihabı artıran diyetlerse bu süreci hızlandırabilir.

İsveç'teki Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar, 4 diyetin yaşlılardaki kronik hastalıklar üzerindeki etkilerini inceledi.

İncelenen diyetlerden üçü sağlıklı ve sebze, meyve, tam tahıl, kuruyemiş, baklagiller ve doymamış yağların alımına; şekerli yiyecekler, kırmızı et, işlenmiş et ve tereyağı/margarin tüketimininse azaltılmasına odaklanıyor.

Diğer yandan dördüncü diyet iltihaplanmaya yol açıyor ve daha az sebze, çay ve kahve; daha çok kırmızı ve işlenmiş et, rafine tahıllar ve şekerli içecek tüketimini içeriyor.

Araştırmacılar İsveç'teki 60 yaş ve üstü 2400 yetişkinin beslenmelerini 15 yıl boyunca izleyip kronik hastalıklarını takip etti.

Alınan besinleri, gıda sıklığı anketleri ve şu 4 diyet örüntüsüne bağlılıkla ölçtü: Ampirik Diyet İnflamatuar İndeksi (EDII), AHEI, Alternatif Akdeniz Diyeti (AMED) ve MIND (Nörodejeneratif Gecikme için Akdeniz - Dash Müdahalesi).

Multimorbidite, kronik hastalıkların sayısıyla tanımlanıp organ sistemlerine göre (kas-iskelet, kardiyovasküler ve nöropsikiyatrik) gruplandırıldı.

Nature Aging adlı bilimsel dergide yayımlanan sonuçlar, sağlıklı diyetleri benimseyenlerde kronik hastalıkların daha yavaş geliştiğini ortaya koydu.

Örneğin, başta AMED, AHEI ve MIND olmak üzere sağlıklı beslenme örüntülerine uzun süreli bağlılık, yaşlılarda kronik hastalıkların daha yavaş gelişmesiyle bağlantılı çıktı.

Bu, kardiyovasküler hastalıklar ve demans için geçerli olsa da kas ve kemiklerle ilgili hastalıklarda böyle bir bağlantı görülmedi.

Ancak iltihaplanma oluşturan diyeti benimseyenlerde kronik hastalık riski arttı.

Karolinska Enstitüsü'ndeki Yaşlanma Araştırma Merkezi, Nörobiyoloji, Bakım Bilimleri ve Toplum Bölümü'nde doktora sonrası araştırmacı olan ortak birinci yazar Adrián Carballo-Casla, "Sonuçlarımız, yaşlanan popülasyonlarda multimorbiditenin gelişimini diyetin ne kadar önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor" diyor.

Diyetin koruyucu etkileri, yaşlanmaya bağlı hastalıklarda kilit önem taşıyan bir faktör olan iltihaplanmanın azalmasıyla açıklanabilir.

Araştırma makalesinin yazarları, uzun ömür üzerinde en büyük etkiye sahip olabilecek diyet önerilerini ve yaşlarına, cinsiyetlerine, psikososyal geçmişlerine ve kronik hastalıklarına göre bunlardan en fazla yararlanabilecek yaşlı gruplarını belirleyerek araştırmalarını ilerletmek istiyor.

Independent Türkçe