Amerikan basını: Kabil düşerken kaçan Afgan yöneticiler, ABD, BAE ve Türkiye'de lüks içinde yaşıyor

Türkiye'deki isimler arasında Eski Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Abdürreşid Dostum ve Eski Ekonomi Bakanı Mustafa Mastur var

Eski Belh Valisi Atta Muhammed Nur gibi üst düzey yetkililer, Dubai'nin Basra Körfezi'ne bakan kısmında yer alan ve "Palmiye Adaları" olarak bilinen lüks bölgeye taşındı (Christophe Viseux / Wall Street Journal)
Eski Belh Valisi Atta Muhammed Nur gibi üst düzey yetkililer, Dubai'nin Basra Körfezi'ne bakan kısmında yer alan ve "Palmiye Adaları" olarak bilinen lüks bölgeye taşındı (Christophe Viseux / Wall Street Journal)
TT

Amerikan basını: Kabil düşerken kaçan Afgan yöneticiler, ABD, BAE ve Türkiye'de lüks içinde yaşıyor

Eski Belh Valisi Atta Muhammed Nur gibi üst düzey yetkililer, Dubai'nin Basra Körfezi'ne bakan kısmında yer alan ve "Palmiye Adaları" olarak bilinen lüks bölgeye taşındı (Christophe Viseux / Wall Street Journal)
Eski Belh Valisi Atta Muhammed Nur gibi üst düzey yetkililer, Dubai'nin Basra Körfezi'ne bakan kısmında yer alan ve "Palmiye Adaları" olarak bilinen lüks bölgeye taşındı (Christophe Viseux / Wall Street Journal)

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), eski Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani döneminde görev yapan üst düzey yetkililerin, yönetim çökmeden farklı ülkelerde lüks evlere taşındığını bildirdi.
WSJ farklı açıklamalardan ve gayrimenkul kayıtlarından yola çıkarak hazırladığı haberinde, ABD birliklerinin ülkeden çekilmesiyle Taliban'ın 15 Ağustos 2021'de başkent Kabil'e girerek kontrolü ele geçirmesinden önce, birçok üst düzey yetkilinin yabancı ülkelerde kendilerine mülk edinmeye başladığını yazdı.
Haberde, eski Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Abdürreşid Dostum'un Ankara'nın Çankaya ilçesindeki lüks Or-An mahallesinde bir evde oturduğu belirtildi.
Dostum'un evi ne zaman satın aldığının tespit edilemediği ve temsilcisinin WSJ'nin yorum talebine yanıt vermediği de paylaşıldı.
Gani'ninse öncelikle Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) başkenti Abu Dabi'deki 5 yıldızlı St. Regis Hotel'e yerleştiği, daha sonra eşinin BAE'nin kendilerine sağladığı bir villayı seçmesi üzerine buraya taşındığı bildirildi.
BAE, Gani ve ailesinin Afganistan'daki kriz nedeniyle insani yardım kapsamında ülkede ağırlandığını belirtti.
Gani'nin Güvenlik Danışmanı Hamdullah Muhib ve ailesininse Kabil düşmeden önce ülkeyi terk ederek Abu Dabi'deki Shangri-La Hotel'e yerleştiği, buradaki masraflarının da BAE tarafından karşılandığı bildirildi.
BAE, Muhib ve ailesine de insani yardım kapsamında destek sağlandığını belirtti.
Daha sonra Muhib ve ailesinin, ABD'nin Florida eyaletindeki 4 odalı lüks bir müstakil eve taşındığı ifade edildi.
Muhib, WSJ'ye açıklamasında mülklerin kendi adına kayıtlı olmadığını, eşinin sahip olduğu bir şirket üzerinden alındığını belirterek, "Afgan hükümeti adına çalışmak için ekonomik fedakarlıklar yaptım" dedi.
Eski Ekonomi Bakanı Mustafa Mastur ve eski Belh Valisi Atta Muhammed Nur gibi üst düzey kişilerinse Dubai'de evleri olduğu belirtildi.
Lüks Dubai Marina bölgesinde kendisine bir ev yaptırdığı ifade edilen Mastur, açıklamasında buradaki araziyi göreve gelmeden öne satın aldığını söyledi.
Eski ekonomi bakanı, şu anda İstanbul'da bir evde oturduğunu, buradaki evini Taliban yönetimi ele geçirmeden aylar önce satın aldığını ifade etti.
Nur'unsa Dubai'de yer alan ve Palmiye Adalar diye bilinen yapay takımadalarda bir eve taşındığı bildirildi. Eski Belh valisinin temsilcisi, bunun Nuh'un yabancı bir ülkedeki tek gayrimenkulü olduğunu belirtti.
 Eski Afganistan Maliye Bakanı Eklil Ahmet Hakimi'nin de 2018'de görevi bırakmadan önce Kaliforniya'da en az 10 mülk satın aldığı paylaşıldı.
Görevi bıraktıktan sonra Hakimi'nin eşiyle bu mülklerden 8'ini ABD'deki Zala Group adlı bir şirkete transfer ettiği ifade edildi.
Söz konusu 10 mülkün toplamda 10 milyon dolardan fazla değere sahip olduğu bildirilirken, Hakimi, WSJ'nin yorum talebini reddetti.  
Taliban, Afganistan'da yönetimi ele geçirmeden önceki son Maliye Bakanı Halid Payenda'nınsa Washington DC civarında 1 milyon dolar değerinde iki mülkü olduğu belirtildi. Payenda'nın bunlardan birini nakit parayla satın aldığı yazıldı.
Eski maliye bakanı, WSJ'ye açıklamasında ülkeden kaçıp ABD'ye geldiğinde geçinebilmek için bir süre Uber şoförlüğü yaptığını söyledi.
Öte yandan Taliban'ın yönetimi ele geçirmesinin ardından ülkede halihazırda yaşanan insani ve ekonomik kriz daha da derinleşmişti.
ABD tahliye sonrası Afganistan'ın uluslararası bankalardaki hesaplarını bloke etmiş, Afganistan Merkez Bankası'ndaki yaklaşık 9 milyar doları da dondurmuştu.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, AP



İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
TT

İsrail, Gazze'deki savaş suçları davalarının yüzde 88'ini iddianame hazırlamadan kapattı

Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)
Gazze'deki savaş suçlarıyla ilgili soruşturmaların 10'da 9'u suçlama yöneltilmeden kapatıldı. (Reuters)

Londra merkezli Silahlı Şiddete Karşı Eylem (Action on Armed Violence-AOAV) adlı kuruluş tarafından yayınlanan bir rapor, Gazze Şeridi'ndeki savaşın başlamasından bu yana İsrail askerleri tarafından işlenen savaş suçları ya da suiistimallerle ilgili olarak İsrail ordusu tarafından açılan her 10 soruşturmadan yaklaşık 9'unun herhangi bir suçlama yöneltilmeden kapatıldığını ortaya koydu.

Şarku’l Avsat’ın The Guardian'dan aktardığına göre AOAV, Ekim 2023 ile Haziran 2025 sonu arasında İsrail ordusunun Gazze Şeridi veya Batı Şeria'daki güçleri tarafından sivillere zarar verildiği iddiaları üzerine bir soruşturma yürüttüğünü veya yürüteceğini söylediği 52 vakaya ilişkin İngilizce medyada haberler bulduğunu bildirdi. Söz konusu vakalar bin 303 Filistinlinin öldürülmesi ve bin 880 kişinin yaralanmasını içeriyor.

frgty
Yardım dağıtım noktasında vurularak öldürülen oğlu için gözyaşı döken Filistinli bir anne (EPA)

AOAV, soruşturmaların yüzde 88'inin çözülemediğini ve herhangi bir suçlama getirilmediğini kaydetti. Bunlar arasında Şubat 2024'te Gazze Şeridi'nde un kuyruğunda bekleyen en az 112 Filistinlinin öldürülmesi ve Mayıs 2024'te Refah'taki bir kampta 45 kişinin ölümüne neden olan hava saldırısı da yer alıyor.

Refah'taki bir dağıtım noktasından yiyecek almaya giden 31 Filistinlinin 1 Haziran'da İsrail güçlerinin ateş açması sonucu öldürülmesiyle ilgili soruşturma ise halen sonuçlanmadı.

AOAV ekibinden Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, “İstatistikler, İsrail'in, güçlerinin savaşla ilgili ihlal suçlamalarını içeren davaların büyük çoğunluğunda sonuca ulaşamayarak ya da suçsuz olduğunu kanıtlayamayarak bir ‘cezasızlık modeli’ yaratmaya çalıştığını gösteriyor” dedi.

cvdfgt
Gazze Şeridi'ndeki bir yardım dağıtım noktasında yaşanan ölüm vakasının ardından Şifa Hastanesi’nin önünde kanlar içindeki bir ambulans sedyesini taşıyan Filistinliler (EPA)

İsrail ordusu, ‘askeri polis tarafından onlarca soruşturma açıldığını ve bu soruşturmaların çoğunun halen devam ettiğini’ bildirdi.

Ordu tarafından yapılan açıklamada, “Kuvvetlerimizin görevi kötüye kullandığına dair her türlü ihbar, şikâyet ya da iddia, kaynağı ne olursa olsun bir ön inceleme sürecinden geçer. Bazı durumlarda kanıtlar askeri polis tarafından cezai soruşturma başlatılması için yeterli olurken, diğer durumlarda sadece bir ön soruşturma yürütülür” ifadeleri yer aldı.

Açıklama şöyle devam etti: “Bu vakalar, İsrail Genelkurmay Başkanlığı Gerçekleri Araştırma ve Değerlendirme Mekanizması olarak bilinen bir mekanizma tarafından, kuvvetlerin suç teşkil eden bir suiistimalde bulunduğuna dair makul bir şüphe olup olmadığının belirlenmesi için değerlendirmeye sevk edilir.”

İnsan hakları örgütleri bu sistemi eleştirerek soruşturmaların yıllar sürebileceğini söylüyor.