Cezayir kamuoyu İspanya Dışişleri Bakanı’na tepkili

Madrid, Cezayir’in enerji ortağı olarak İtalya’yı tercih etmesine karşı memnuniyetsizliği dile getirdi. (EPA)
Madrid, Cezayir’in enerji ortağı olarak İtalya’yı tercih etmesine karşı memnuniyetsizliği dile getirdi. (EPA)
TT

Cezayir kamuoyu İspanya Dışişleri Bakanı’na tepkili

Madrid, Cezayir’in enerji ortağı olarak İtalya’yı tercih etmesine karşı memnuniyetsizliği dile getirdi. (EPA)
Madrid, Cezayir’in enerji ortağı olarak İtalya’yı tercih etmesine karşı memnuniyetsizliği dile getirdi. (EPA)

Cezayir’de resmi ve özel basın İspanya Dışişleri Bakanı José Manuel Albares’e karşı tepkili. Cezayir’in İspanya ile Dostluk ve İyi Komşuluk Antlaşması’nı askıya alması ve aralarındaki ticari çalışmaları durdurmasının ardından, Bakan Albares’in Avrupa Birliği’nde Cezayir’e karşı sert tavır alınmasını sağlamak üzere çalışması Cezayir kamuoyunda eleştiriliyor. Albares ayrıca, Rusya’yı iki ülke arasındaki ilişkilerdeki şiddetli gerilimde parmağı olmakla suçladı.
Yeni kurulan uluslararası kanal “i24NEWS” de dahil olmak üzere kamu kanallarındaki haber bültenleri iki gündür (Salı ve Çarşamba), Albares’e karşı sert ifadeler yayınlıyor. Söz konusu haberlerde “İspanya diplomasi liderinin, Madrid ve Brüksel arasındaki son hareketleri, her zaman saygıyı empoze eden isimleri ile bu büyük Akdeniz ülkesine layık bir diplomat olup olmadığına yönelik soru işaretleri yaratıyor” ifadelerine yer verildi. Bu ifadelerde, Albares’in cuma günü Brüksel’de Avrupa Birliği yetkilileriyle Cezayir’in İspanya ile ‘dostluk anlaşmasını’ askıya alma ve gaz tedariki haricinde ticari işlemleri durdurma kararını görüşmesine atıfta bulunuldu. Böyle bir arka planda, Cezayirliler, Madrid’in tartışmalı Sahra bölgesi konusunda özerklik planına verdiği desteğe yönelik şikayetlerini dile getirdi.
Avrupa Komisyonu, İspanya Dışişleri Bakanı’nı dinledikten sonra bir açıklama yayınladı. Açıklamada, Cezayir’in attığı adımların, kendisini 2005’ten bu yana Avrupa Birliği’ne bağlayan ortaklık anlaşmasının ‘ihlalini’ teşkil ettiği belirtildi. Bu bildiri Cezayir’i kızdırdı. Cezayir Brüksel’i, ‘Dostluk Antlaşması’nda yer alan temel yükümlülükleri ve değerleri ihlal eden’ Madrid’e karşı ‘haksız yere taraflı’ olmakla suçladı. Söz konusu ihlal, ortaklık anlaşmasında, iki ülkenin Birleşmiş Milletler önündeki anlaşmazlıklarla ilgili olarak uluslararası meşruiyete saygı gösterme taahhüdünden bahseden belgedeki bir maddeyle ilgili olarak geliyor. Cezayir, İspanya’nın Fas’ın Sahra’ya yönelik özerklik planına destek açıklamasının ‘bu taahhüdün ihlali’ olarak değerlendiriyor.
Cezayir medyası, Albares’e yönelik saldırısında bu adımları ‘Diplomasiye sızıntı ve hata yapmaktan asla vazgeçilmemesi” olarak nitelendirdi. Medya Avrupa Birliği'nin dış politika şefi Josep Borrell’i ima ederek, “Bugün Avrupa Birliği’nin dış ilişkilerini yöneten ve ülkesinin eski Dışişleri Bakanı olan yurttaşlarından birini manipüle etmeyi başardı ve bu adımı son derece önemli bir kurumun güvenilirliğine darbe oldu” ifadelerine yer verildi.
Devlet medyası “Albares cuma günü Avrupa Komisyonu binasında sert bir açıklama yaptı. Konuşmasında, pozisyonuna yakışmayan kaba bir dil kullanarak Cezayir makamlarına diyalog kurma emri verdi. Ancak bu uluslararası diplomasiyi bilen seçkin İspanyol diplomatları ve dışişleri bakanlarının tutumu ile çelişen, üzücü ve ironik bir diplomatik gösteri oldu” ifadelerine yer verdi.
Cezayir, Bakan Albares’i iki sebeple suçluyor. Bunlardan ilki, ülkesinin Cezayir ile olan geriliminde, uzun ve orta vadeli sözleşmelerle bağlantılı bir konu olmasına rağmen, gaz arzını kesme olasılığını öne sürmesi, ikincisi ise Cezayir’in Ukrayna’da savaşın başlamasından bu yana Ruslar ile dikkate değer yakınlaşması arka planında, İspanya ile yaşanan anlaşmazlığın Moskova’nın etkisi altında olduğunu düşünmesi olarak belirtildi.
Ayrıca Cezayir, son aylarda enerji alanında partneri olarak İtalya’yı tercih ettiğini gizlemedi. İspanya bunu kendisini açısından olumsuz bir işaret olarak değerlendirdi. İspanya’nın gaz ihtiyaçlarının yarısı, Sahra konusunda Rabat'a yönelmek dışında Madrid’in tüm ‘hatalarını’ ‘bağışlayabilecek’ Cezayir tarafından sağlanıyor.
Şarku’l Avsat’ın Cezayir basınından aktardığı bilgilere göre Albares’i hedef alan kampanyada, “Albares Avrupa Birliği'ni bir araya getirmek için boşuna çabalamasının ve bu konuda Avrupalı mevkidaşlarını kendi tarafını tutmaya ikna etmek için Rusya’yı kullanmasının ardından, ABD’ye ve NATO’ya kendisini kurtarması için acınası bir ricada bulundu” ifadelerine de yer verildi.



Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)

Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.

AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.

Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.

cdfgrtyu
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)

Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.

İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.

İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.

İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.

Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.

Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.

frgtyhu7
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.

İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.

ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.

ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.

Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.

Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.