Türkiye, Rusya ve İran’dan ortak Suriye açıklaması

Şam’da Nisan 2019’da gerçekleştirilen geçitte Suriye, Rusya ve İran bayrakları taşındı. (AP)
Şam’da Nisan 2019’da gerçekleştirilen geçitte Suriye, Rusya ve İran bayrakları taşındı. (AP)
TT

Türkiye, Rusya ve İran’dan ortak Suriye açıklaması

Şam’da Nisan 2019’da gerçekleştirilen geçitte Suriye, Rusya ve İran bayrakları taşındı. (AP)
Şam’da Nisan 2019’da gerçekleştirilen geçitte Suriye, Rusya ve İran bayrakları taşındı. (AP)

Rusya, Türkiye ve İran dün ilgili anlaşmaları uygulayarak kuzey Suriye'deki durumu sakinleştirme kararı aldı. Üç ülke, Kazakistan'daki görüşmelerin ardından yaptıkları ortak açıklamada, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki durumun istikrarını sağlamak için daha fazla çaba gösterme yönünde anlaştıklarını duyurdu.
Reuters’ın haberine göre açıklamada aynı zamanda İdlib'deki tüm anlaşmaların tam olarak uygulanması yoluyla sahada sakinliğin korunması ihtiyacına vurguda bulunuldu. Bunun Türkiye'nin Halk Savunma Birlikleri'ni (YPG) hedef alan bir askeri operasyon düzenleme planları açısından ne anlama geldiğine ise değinilmedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2019 yılında imzalanan, Türkiye’nin Barış Pınarı Harekâtını durdurmayı taahhüt ettiği Soçi Mutabakatı dahil olmak üzere birçok anlaşmaya imza attı. Söz konusu anlaşma aynı zamanda Türk kuvvetleri ile sadık grupları arasında askerden arındırılmış bir bölgenin kurulmasını, ateşkesi sağlamak için her iki tarafta ortak Rus-Türk devriyelerinin yürütülmesini de içeriyordu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Moskova'nın geçen hafta Şam Uluslararası Havalimanı'nın kapatılmasına neden olan hava saldırılarının ardından Çarşamba günü İsrail Büyükelçisi’ne endişelerin dile getirildiği belirtildi.
Reuters’ın haberine göre, Rusya’nın 2015 yılında, iç savaşı Başkan Beşşar Esed lehine çevirmeye yardımcı olan bir askeri harekat başlatmasından bu yana Suriye, Moskova'nın yakın bir müttefiki.
Suriye, İsrail’in kaydettiği saldırıların ardından havaalanındaki uçuşları bir sonraki duyuruya kadar askıya aldı.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov'un Moskova'da İsrail'in Rusya Büyükelçisi Alexander Ben Zvi ile görüşmesinin ardından bakanlık tarafından yapılan açıklamada, “İsrail Hava Kuvvetleri'nin 10 Haziran'da Şam’daki sivil havalimanına pisti ve navigasyon ekipmanlarını tahrip eden, aynı zamanda uluslararası sivil hava trafiğini aksatan saldırısıyla ilgili ciddi endişeler dile getirildi. Büyükelçiye, İsrail tarafının saldırıya ilişkin gerekçesinin ikna edici olmadığı, Moskova'nın ek açıklamalar beklediği bilgisi verildi” ifadeleri kullanıldı.
26 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimini kınayarak bunu uluslararası düzenin ciddi bir ihlali olarak değerlendiren İsrail, o zamandan beri Moskova'nın eylemleri hakkında büyük ölçüde sessiz kaldı. Ana müttefiki ABD olan İsrail yıllardır, Hizbullahı dahil olmak üzere Tahran destekli güçlerin Esed’i desteklemek için konuşlandırıldığı Suriye'de ‘İran bağlantılı hedefler’ olarak tanımladığı alanları vuruyor.
Rusya'nın 2015 yılında Suriye iç savaşına müdahalesi ardından Tel Aviv, Moskova ile bir ‘çatışma önleme mekanizması’ kurmuştu.



Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
TT

Azerbaycan'da doğrudan Suriye-İsrail görüşmesi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de bir araya geldi. (AP)

Suriyeli bir yetkili, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye yaptığı ziyaret çerçevesinde İsrailli bir yetkiliyle görüştü. Şam'dan bilgi sahibi bir kaynağa göre, Esed rejiminin devrilmesinin ardından İsrail güçlerinin Suriye'nin güneyine girmesi konusunun ele alındığı görüşmeye eş-Şera katılmadı.

Şam'daki diplomatik bir kaynak dün, Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın Azerbaycan ziyareti çerçevesinde Bakü'de Suriyeli bir yetkili ile İsrailli bir yetkili arasında doğrudan bir görüşme gerçekleştiğini bildirdi.

Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre eş-Şera, Bakü'ye resmi bir ziyarette bulunarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile görüştü. Azerbaycan, Suriye'ye Türkiye üzerinden gaz ihraç etmeye başlayacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bilgi sahibi bir kaynak yaptığı açıklamada, Suriyeli bir yetkili ile ismi açıklanmayan İsrailli bir yetkili arasındaki görüşmeyi doğruladı, ancak Suriye Cumhurbaşkanı'nın bu görüşmeye katılmadığını söyledi.

Diplomatik kaynağa göre, görüşmelerde Suriye'deki yeni İsrail varlığı ele alındı. Bu, İsrail güçlerinin yedi aydan uzun bir süre önce Beşşar Esad rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin güneyine sızdığı bölgeleri kapsıyor.

Şam resmi olarak doğrudan görüşmeler yapıldığını duyurmasa da, Tel Aviv'in geçen yılın sonunda Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'nin askeri cephaneliğine yüzlerce saldırı düzenlemesi ve ülkenin güneyine girmesinin ardından artan gerilimi kontrol altına almayı amaçladığını söylediği İsrail ile dolaylı görüşmeler yapıldığını kabul etti.

Şam, İsrail ile dolaylı müzakerelerin hedefini, çatışmaların durdurulması ve iki taraf arasındaki askerden arındırılmış bölgenin bir Birleşmiş Milletler (BM) gücü tarafından denetlenmesi açısından 1974 tarihli Ayrılma Anlaşması'na geri dönülmesine bağlıyor.

Bu ayın başlarında Suriye, anlaşmaya geri dönülmesi için Washington ile iş birliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.

Suriye devlet televizyonunun resmi bir kaynaktan aktardığına göre İsrail, Dışişleri Bakanı Gideon Saar tarafından yapılan açıklamalarda hem Suriye hem de Lübnan ile ilişkileri normalleştirmeye ilgi duyduğunu ifade etti. Ancak Şam, İsrail ile bir barış anlaşması imzalanması yönündeki açıklamaları ‘erken’ olarak nitelendirdi.

Geçtiğimiz pazartesi günü Lübnan'ı ziyaret eden ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ‘Suriye ile İsrail arasında diyaloğun başladığını’ ifade etti.

Eş-Şera mayıs ayında Riyad'a yaptığı ziyaret sırasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmüştü. Trump o dönemde eş-Şera'nın normalleşmeye açık olduğunu söylemiş ve gazetecilere eş-Şera'nın istikrar sağlandığında İbrahim Anlaşması'na katılmaya açık olduğunu belirtmişti.

Eş-Şera iktidara geldiğinden bu yana Suriye'nin komşularıyla bir gerginlik ya da çatışma istemediğini vurgulamış ve daha sonra uluslararası topluma İsrail'e saldırılarını durdurması için baskı yapması çağrısında bulunmuştu, zira iki taraf 1948'den bu yana resmi olarak savaş halinde.