Fransa Batı Afrika’da terör grupları ve Wagner’le mücadele ediyor

Fransa ordusu, Nijer’deki terörle mücadele operasyonunda 40 kişinin etkisiz hale getirildiğini açıkladı.

Burkina Faso askerleri, hafta başında Nijer sınırı yakınında silahlı kişilerin, sivilleri ve askeri personeli öldürmesinin ardından, güçlerine destek vermek için gelen askeri cuntanın lideri Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba’yı karşılıyor (Reuters)
Burkina Faso askerleri, hafta başında Nijer sınırı yakınında silahlı kişilerin, sivilleri ve askeri personeli öldürmesinin ardından, güçlerine destek vermek için gelen askeri cuntanın lideri Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba’yı karşılıyor (Reuters)
TT

Fransa Batı Afrika’da terör grupları ve Wagner’le mücadele ediyor

Burkina Faso askerleri, hafta başında Nijer sınırı yakınında silahlı kişilerin, sivilleri ve askeri personeli öldürmesinin ardından, güçlerine destek vermek için gelen askeri cuntanın lideri Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba’yı karşılıyor (Reuters)
Burkina Faso askerleri, hafta başında Nijer sınırı yakınında silahlı kişilerin, sivilleri ve askeri personeli öldürmesinin ardından, güçlerine destek vermek için gelen askeri cuntanın lideri Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba’yı karşılıyor (Reuters)

Fransa ordusu Nijer’in Burkina Faso sınırındaki bir bölgede düzenlenen terörle mücadele operasyonunda yaklaşık 40 kişinin etkisiz hale getirildiğini açıkladı.
Öte yandan Şarku’l Avsat’ın AFP kaynaklı haberine göre bir güvenlik kaynağı, teröristlerin Burkina Faso’nun kuzeyindeki Nijer sınırına yakın bir kırsal alanda en az 100 sivili öldürdüğünü aktardı.
Fransız ordusu dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, operasyonun söz konusu sivil katliamıyla bağlantısı olup olmadığı belirtilmedi. Açıklamada “Savunma Bakanlığı tarafından açıklanana göre, Nijer’in güneydoğusunda, Burkina Faso sınırına yakın Warao şehrindeki Nijer ordusu karargahlarını hedef alan terör saldırısında 8 asker öldü, 33 asker de yaralandı” ifadelerine yer verildi. Bakanlık açıklamasında, “Warao’daki Ulusal Jandarma Bölüğü, onlarca motosiklet ve araçtaki silahlı terör grupları tarafından saldırıya uğradı” açıklamasında bulundu. “Saldırıda ilk tespitlere göre 8 askerin öldüğü, 6’sı ağır olmak üzere 33 askerin de yaralandığı” bildirildi.
Açıklamada, saldırganlara karşı koyulurken yaklaşık 50 ‘teröristin’ etkisiz hale getirildiği doğrulandı. Bakanlığa göre, saldırı, Burkina Faso yakınlarındaki bir şehir olan Warao’nun ‘komşu köylerin güvenliğini sağlamakla’ görevlendirilen jandarmayı hedef almıştı. Açıklamada, “Müfreze unsurlarının aktif tepkisi ile hem vatanseverler hem de ortaklar tarafından sağlanan kara ve hava takviyeleri, düşmanın yenilmesini sağladı” ifadelerine yer verildi. Nisan ayında, Nijer parlamentosu terör gruplarıyla savaşmak için yabancı güçlerin, özellikle de Fransız güçlerinin ülkede konuşlandırılmasına izin verdi. Bir ay önce, Çad, Kamerun, Nijerya ve Nijerya kuvvetleri, Encemine karargahına bağlı Hibrit Askeri Kuvvet çerçevesinde, Çad Gölü Havzasında görülen Boko Haram ve diğer terör gruplarını yok etmek amacıyla dört ülkede yeni bir koordineli operasyon başlattı. Kıyıları dört ülkeye uzanan Çad Gölü Havzası, Boko Haram ve DEAŞ unsurlarının saklanmak ve saldırılarını başlatmak için kullandıkları birçok adanın olduğu geniş bir su ve bataklık alanından oluşuyor.
Wagner algı operasyonu için sahnede
Yerel kaynakların AFP’ye aktardığına göre, Rus paramiliter grubu Wagner’den paralı askerler, Mali ordusunun Pazartesi günü Fransızlardan aldığı askeri bir üs olan kuzeydoğu Mali’deki Menaka’ya geldi.
Konu ile ilgili iki Fransız kaynağı, onlarca Rus paramiliter gücünün önceki gün Menaka’ya geldiğini doğruladı. Yerel bir kaynak ise AFP’ye, Fransız ordusunun Malililere iade ettiği askeri üsse ‘onlarca Rus’ görüldüğünü ekledi. Barkhane kuvvetlerinin ülkeden nihai olarak ayrılması için sondan bir önceki aşamasını temsil eden bir adım olarak, Menaka Üssü’nden ayrılmadan önce Fransız ordusu, ‘medya saldırılarına karşı çok dikkatli’ olacağı konusunda uyarıda bulunmuştu.
Fransız ordu sözcülüğü, ordunun imajını zedelemek için olası girişimler olduğunu belirtti. Ordunun beklediği girişimler arasında Fransız karşıtı gösteriler, Barkhane kuvvetleri ile teröristler arasında gizli anlaşma suçlamaları ve hatta cesetlerin Fransızlar tarafından işlenen ihlaller gibi gösterecek şekilde defnedilmesi yer alıyor. Nisan ayında Goussi’deki bir Fransız üssünü teslim etme amaçlı önceki operasyonun ardından, Fransa Genelkurmay Başkanlığı, Fransız askerlerini savaş suçları işlemekle suçlamak için cesetleri gömen Rus Wagner Grubuna bağlı milis kuvvetlerinin gösteren, bir insansız hava aracı tarafından çekilmiş videoları yayınladı. Genelkurmay Başkanlığı Basın Ofisi, “Menaka Üssü’nden ayrılışın Barkhane kuvvetinin itibarını ve güvenilirliğini sarsmayı amaçlayan düzenli medya saldırılarına maruz kalması nedeniyle düzenli, güvenli ve şeffaf bir şekilde gerçekleştiğini” belirtti.
Mali, Nijer ve Burkina Faso arasındaki sınır üçgeni olarak bilinen bölgede 2018 yılında faaliyete geçirilen Menaka Üssü, Mali kuvvetlerinin daha bağımsız hale gelmesine yardımcı olmayı amaçlayan Fransız kuvvetlerini ve Avrupa özel kuvvetleri olan Takuba’yı içeriyor. Genelkurmay Başkanı, “Takoba’yı Nijer’e transfer etmeye yönelik bir plan yok” açıklamasında bulundu.



Birleşik Krallık, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya yönelik yaptırımları kaldırdı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)
TT

Birleşik Krallık, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya yönelik yaptırımları kaldırdı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)

Birleşik Krallık, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin pazartesi günü Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın ABD Başkanı Donald Trump ile yapacağı görüşme öncesinde benzer bir karar almasının ardından bugün Şera'ya uygulanan yaptırımları kaldırdı.

Birleşik Krallık, Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab'a uygulanan yaptırımların da kaldırıldığını duyurdu. Her iki isim de daha önce DEAŞ ve El Kaide'yi hedef alan mali yaptırımlara tabi tutulmuştu.

BM Güvenlik Konseyi'nde ABD tarafından hazırlanan bir karar ile Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab'a uygulanan yaptırımlar da kaldırıldı.

Karar 14 ülke tarafından desteklendi, Çin ise çekimser kaldı.


Orta Asya, ABD'nin maden ve enerji güvenliğini sağlama stratejilerinin ön saflarında yer alıyor

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)
TT

Orta Asya, ABD'nin maden ve enerji güvenliğini sağlama stratejilerinin ön saflarında yer alıyor

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün, Beyaz Saray'da beş Orta Asya ülkesinin liderlerini ağırlarken, kritik mineralleri önemli bir öncelik olarak nitelendirdi ve yönetiminin yeni küresel anlaşmalar yoluyla ABD tedarik zincirlerini genişletme ve güvence altına alma yönündeki çabalarını vurguladı.

Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan liderleriyle yapılan toplantı, Washington'un uzun süredir Rusya'nın hakimiyetinde olan ve Çin'in de nüfuz kazanmaya çalıştığı, kaynak zengini bir bölgede etkisini genişletmeye çalıştığı bir dönemde gerçekleşti. Orta Asya'yı ‘çok zengin bir bölge’ olarak nitelendiren Trump, ABD'nin beş ülkeyle olan ortaklığını güçlendirme konusundaki kararlılığını vurgulayarak, “Gündemimizin en önemli maddelerinden biri kritik mineraller” dedi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Son haftalarda yönetimim, kritik mineraller için tedarik zincirlerimizi genişletmek amacıyla dünyanın dört bir yanındaki müttefiklerimiz ve ortaklarımızla anlaşmalar imzalayarak ABD'nin ekonomik güvenliğini güçlendirdi” ifadesini kullandı.

Doğal kaynaklar için rekabet

Görüşmeler, Batı ülkeleri tedarik zincirlerini Moskova ve Pekin'den uzaklaştırarak çeşitlendirmeye çalışırken, uranyum, bakır, altın ve nadir toprak elementleri gibi Orta Asya'nın muazzam mineral zenginlikleri için rekabetin artmasıyla gerçekleşti. ABD, jeopolitik rakiplerini atlayarak hayati mineralleri, enerjiyi ve kara ticaret yollarını güvence altına almak için yeni ortaklıklar arıyor.

Trump, beş ülkenin liderleriyle akşam yemeği öncesinde yaptığı açıklamada, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in toplantıyı ‘ABD ile Orta Asya arasında yeni bir etkileşim döneminin başlangıcı’ olarak nitelendirdiğini belirtti. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ise Trump'ı ‘dünyanın başkanı’ olarak nitelendirerek, Orta Asya'da onun için kalıcı bir sekreterya kurulmasını önerdi.

C5+1 platformu ve ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesi

2015 yılında başlatılan C5+1 platformu, ekonomi, enerji ve güvenlik alanlarında iş birliğini güçlendirmek için ABD ve beş ülkeyi bir araya getiriyor. Bu bağlamda ABD ve beş ülkenin temsilcilerinin kritik mineraller alanında iş birliği anlaşmaları imzalaması bekleniyor.

Açıklanan ticari anlaşmalar arasında, hükümetin açıklamasına göre Boeing'in Kazakistan, Tacikistan ve Özbekistan'daki havayollarına toplam 37 uçak satması için bir anlaşma da yer alıyordu. Cove Capital adlı bir ABD şirketi de hükümet destekli finansmanla Kazakistan'da tungsten (sertliği ve yüksek yoğunluğu ile karakterize edilen gri bir kimyasal element) madenciliği yapacak.

Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi Direktörü Dr. Gracelin Baskaran, yönetimin, ABD'nin kritik minerallere erişimini garanti altına alan ticaret anlaşmaları imzalamaya ek olarak, hükümetler arasındaki iş birliğini güçlendirmeye çalışacağını söyledi. Baskaran, “Çin ve Rusya'nın bölgedeki madencilik, işleme ve altyapı sistemleri üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırmasıyla birlikte, Washington hedefli stratejik projelerle somut bir varlık oluşturmaya çalışıyor” dedi.

Madenler ve hayati kaynaklar açısından zengin ülkeler

Madenler ve enerji kaynakları açısından zengin olmaları sayesinde bu beş ülke, eski Sovyet devleti Rusya ile ekonomik bağlarını sürdürürken, Çin altyapı ve madencilik alanlarında yaptığı büyük ölçekli yatırımlarla etkisini genişletti.

Toplam nüfusu 84 milyon olan bu ülkeler, uranyum, bakır, altın ve nadir toprak elementleri ile daha sürdürülebilir enerji kaynaklarına geçiş için küresel çapta hayati önem taşıyan diğer stratejik minerallerden oluşan devasa yataklara sahip.

Bölgenin en büyük ekonomisi olan Kazakistan, 2024 yılında küresel üretimin yaklaşık yüzde 40'ını karşılayarak dünyanın önde gelen uranyum tedarikçisi konumuna ulaştı. Özbekistan ise en büyük beş üretici arasında yer alıyor. Bu iki ülke birlikte, dünya uranyum üretiminin yarısından fazlasını karşılıyor. Uranyum, ABD için hayati öneme sahip bir nükleer enerji kaynağı; ABD’de elektriğin başlıca kaynaklarından biri. ABD, uranyum ihtiyacının yaklaşık yüzde 20'sini Rusya'dan ithal ediyor, bu da kaynaklarının çeşitlendirilmesini giderek daha acil hale getiriyor.

ABD, kritik mineralleri güvence altına almak ve uranyum, nadir toprak elementleri, bakır ve titanyum gibi stratejik minerallerin küresel tedarik zincirlerini domine eden Çin'e olan bağımlılığını azaltmak için çok yönlü bir strateji izliyor.


Trump, İran'ın ABD yaptırımlarının kaldırılması talebini değerlendirmeye açık

ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)
TT

Trump, İran'ın ABD yaptırımlarının kaldırılması talebini değerlendirmeye açık

ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın ABD'nin kendisine uyguladığı yaptırımların kaldırılmasını talep ettiğini ve konuyu görüşmeye açık olduğunu belirtti.

Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle olduğu akşam yemeğinde, "Açıkçası, İran yaptırımların kaldırılması olasılığını soruyor" dedi. "İran'a yönelik çok güçlü Amerikan yaptırımları var ve bu da işleri onlar için çok zorlaştırıyor" diyen Trump, "Bunu duymaya açığım ve neler olacağını göreceğiz ama yine de açık olacağım" ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Washington ve Batı tarafından nükleer silah geliştirmeye çalışmakla suçlanan Tahran, özellikle ABD'nin 2018'de nükleer anlaşmadan çekilmesinden bu yana yıllardır uluslararası yaptırımlar altında.

İsrail, haziran ortasında İran'a karşı eşi benzeri görülmemiş bir bombalama kampanyası başlattı ve ABD de İran'ın nükleer tesislerini vurmak için kısa süreliğine bu saldırıya katıldı.

İsrail ile 12 gün süren savaş, İran'ın füze ve insansız hava aracı saldırılarıyla karşılık vermesine yol açtı ve Tahran ile Washington arasında nisan ayında başlayan nükleer görüşmeleri sekteye uğrattı.

Trump, İran'ın bir zamanlar "Ortadoğu'nun zorbası" olduğunu, ancak artık "nükleer silah edinme kapasitesine" sahip olmadığını ifade etti.

Ocak ayında göreve dönen Cumhuriyetçi Başkan, saldırıların İran'ın nükleer programını sekteye uğrattığını iddia etti, ancak hasarın tam boyutu henüz bilinmiyor.

Eylül ayında Birleşmiş Milletler, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın tetiklediği Snapback mekanizması kapsamında Tahran'a yönelik yaptırımları yeniden yürürlüğe koydu.

Bu önlemler, Tahran'ın nükleer ve balistik füze faaliyetleriyle ilgili işlemleri yasaklıyor.

ABD-İran nükleer görüşmelerinin birkaç turuna ev sahipliği yapan Umman, her iki tarafı da müzakere masasına dönmeye çağırdı.

Görüşmeler, İran'a yönelik yaptırımların hafifletilmesi karşılığında İran'ın nükleer faaliyetlerini sınırlandıracak yeni bir anlaşmaya varılmasını amaçlıyordu.