عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Libya: Başağa hükümeti yeni zorluklarla karşı karşıya

Yeni Libya hükümeti, finansman eksikliği ve muhaliflerin çıkardığı zorluklarla karşı karşıya

TM’nin önceki gün Başağa hükümetinin bütçesini onayladığı oturum (Libya Temsilciler Meclisi)
TM’nin önceki gün Başağa hükümetinin bütçesini onayladığı oturum (Libya Temsilciler Meclisi)
TT
TT

Libya: Başağa hükümeti yeni zorluklarla karşı karşıya

TM’nin önceki gün Başağa hükümetinin bütçesini onayladığı oturum (Libya Temsilciler Meclisi)
TM’nin önceki gün Başağa hükümetinin bütçesini onayladığı oturum (Libya Temsilciler Meclisi)

Fethi Başağa liderliğindeki Libya İstikrar Hükümeti (LİH), Tobruk merkezli Libya Temsilciler Meclisi’nin (TM) Sirte kentinde 2022 yılı için 89 milyar Libya dinarını aşan genel bütçe yasa tasarısını onaylanmasının ardından çok çeşitli engellerle karşı karşıya kaldı.
Finansman eksikliği Başağa hükümetinin hızla çözmesi gereken en önemli zorluklardan biri. Libya Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir, TM Sözcüsü Abdullah Buleyhık’ın, “meşru hükümet için bütçe sağlamak adına önümüzdeki günlerde alacağı önlemlerden” bahsettiği bir dönemde yeni değişkenlerle olumlu ve ya olumsuz ilgilenmedi.
Buleyhık önceki akşam yaptığı açıklamada, bazılarının kendilerini sürüklemeye çalıştığı şeyden yani silahlı çatışmadan uzak yasal olarak işlerin yürütülmesi adına hükümeti destekleneceklerini söyleyerek, “TM, seçimlere ulaşmak amacıyla çalışmalarını kısa sürede yürütmek için hükümeti her şekilde desteklemeye devam edecek” ifadelerini kullandı. Bu bağlamda Başağa hükümeti, Abdulhamid ed-Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti’nden (UBH) iktidara geçmek için Trablus’a giremeyince görevlerini Sirte’den yürütmeye başladığını bildirdi.
UBH Sözcüsü Muhammed Hammuda, bütçenin onaylanmasına ilişkin yaptığı açıklamada, “Dibeybe hükümeti, Başağa hükümetinin bütçesini tanımayacak” şeklinde konuştu.
Hammuda önceki akşam düzenlenen basın açıklamasında, TM’nin bu onaylamasının seçime erişimi engellemeye yönelik tek taraflı bir adım olduğunu dile getirerek, “Meclis, oldu bittiyi dayatmak amacıyla Danıştay ile anayasal zeminde uzlaşmayı engellemeyi amaçlıyor” dedi.
Libya Merkez Bankası'nın Başağa hükümetinden bağımsız bir finans kurumu olduğunu ve Libyalılara ait olduğunu” belirten Hammuda, hükümetin “Libya'da başka hiçbir hükümeti tanımayacağını, yetkinin ancak halk tarafından seçilen bir hükümete devredileceğini” vurguladı.
Devlet gelirleri konusundaki anlaşmazlık, geçtiğimiz Nisan ayından bu yana petrol pompalamanın durdurulmasıyla Libya’da 11 yıldır hüküm süren şiddetli kaosu sona erdirebilecek herhangi bir siyasi çözümü engelleyerek, Libya'yı yeniden idari bölünmeye sürüklemekle tehdit ediyor.
 Trablus merkezli olan Libya Merkez Bankası, ülkedeki petrol gelirlerinin uluslararası kabul gördüğü tek yer. Merkez Bankası Dibeybe hükümetini finanse etmenin yanı sıra önceki anlaşmalar uyarınca, çatışmanın farklı taraflarından savaşçıların da maaşları da dahil olmak üzere, Libya'nın bölünmüş siyasi yelpazesindeki çalışanlara maaş ödüyor.
Merkez Bankası'nın yeni hükümeti finanse etmeyi reddetmesi halinde Temsilciler Meclisi'nin ülkenin doğusundaki Banka Başkan Yardımcısı'ndan bütçeyi finanse etmesini istemesi bekleniyor. Ancak bu önlem, bölünmeyi derinleştirecek ve uluslararası kuruluşların yaklaşık bir buçuk yıldır aradığı bankayı birleştirme fırsatını boşa çıkaracak.
Nisan 2021 Temsilciler Meclisi UBH’nin önerdiği bütçe planını reddederek, üzerinde değişikler yapması için hükümete geri göndermişti.
Gerekli finansmanın olmamasına ek olarak, Başağa hükümeti özellikle Trablus'ta muhaliflerinin zorluklarıyla karşı karşıya. Çünkü daha önceki deneyimler, silahlı milisler, ülkeyi gerilimin eşiğine sürükleyen Başağa ve Dibeybe arasındaki siyasi İslam’a bağlı akımlar başkente dönmeyi zorlayan konular.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.

ARAP DÜNYASI

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.

DÜNYA

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT
TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.